Cơ hội cho những ngân hàng tập trung cho vay bán lẻ

Tại cuối quý II/2023, tín dụng toàn hệ thống tăng 4,73% so với đầu năm – thấp hơn mức tăng 9,4% tại cuối quý II/2022, nhưng đã tăng đáng kể từ mức 3,17% tại cuối tháng 5/2023.

Trong quý II/2023, những ngân hàng có tỉ lệ cho vay cao với ngành Bất động sản (BĐS) như Techcombank (TCB), HDBank (HDB) cho thấy tốc độ tăng trưởng tín dụng chậm lại khi thị trường BĐS vẫn đang trong giai đoạn khó khăn (tăng trưởng tín dụng của TCB và HDB chỉ đạt lần lượt 0,57% và 0,19% so với quý trước).

Trong khi đó, các ngân hàng có tỷ lệ cho vay bán lẻ cao, đạt mức tăng trưởng tín dụng ấn tượng trong quý II/2023 như: ACB, VIB (lần lượt tăng 5,51% và 2,19% so với quý trước), cho thấy dấu hiệu hồi phục nhẹ từ nhu cầu tiêu dùng.

MBB, với kế hoạch tham gia tái cấu trúc một tổ chức tín dụng yếu kém, cũng đạt mức tăng trưởng tín dụng cao trong quý II, tăng 6,49% so với quý liền trước, cũng như giới hạn tín dụng tốt hơn so với ngành (khoảng 24%).

Tương tự, VPBank ghi nhận tăng trưởng tín dụng đạt 5,0% so với quý trước và được “nới room” 24% cho năm 2023, chủ yếu nhờ thanh khoản dồi dào sau thương vụ bán 15% vốn cho SMBC. Theo Công ty Chứng khoán VNDirect, trong nửa cuối năm 2023, bên cạnh dư địa tín dụng còn lại, những ngân hàng có tỷ lệ cao về cho vay bán lẻ như VIB, ACB có nhiều cơ hội để cải thiện tăng trưởng tín dụng khi Việt Nam đang dần bước vào giai đoạn phục hồi ban đầu.

Ngược lại, những những ngân hàng có tỷ lệ cho vay BĐS cao có thể sẽ gặp khó khăn trong việc mở rộng tín dụng khi Thông tư số 06/2023/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước có hiệu lực từ ngày 1/9/2023 sẽ giới hạn khả năng tiếp cận vốn của các doanh nghiệp.

Vùng đáy NIM có thể ở quanh mức hiện tại

Tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) toàn ngành Ngân hàng (theo báo cáo tài chính của 25 ngân hàng niêm yết lớn nhất) giảm 32 điểm cơ bản so với cùng kỳ xuống 3,41% trong quý II/2023, với 19/25 ngân hàng ghi nhận mức sụt giảm NIM.

Trong nhóm các ngân hàng vừa và lớn, chỉ có Sacombank (STB), VIB và Vietinbank (CTG) có thể duy trì mức NIM cao hơn so với cùng kỳ. Cụ thể, VIB và CTG đã thành công trong việc tận dụng nguồn vốn liên ngân hàng, khi tỷ lệ vốn liên ngân hàng/tổng nguồn vốn của VIB và CTG tăng lần lượt 4,3% và 4,9% so với cùng kỳ tại cuối quý II/2023.

NIM của STB cải thiện mạnh trong 2023 khi không còn áp lực lãi dự thu. Trong khi đó, NIM của VPB, TCB, LienVietPostbank (LPB) và TPBank (TPB) tiếp tục giảm mạnh nhất khi thị trường trái phiếu doanh nghiệp và BĐS vẫn gặp khó khăn trong vấn đề thanh khoản.

CASA toàn ngành Ngân hàng cho thấy sự cải thiện từ mức 17,6% tại cuối quý I/23 lên 18,2% tại cuối quý II/2023, khi lãi suất tiền gửi giảm liên tục theo 4 lần cắt giảm lãi suất điều hành.

VNDirect cho rằng, chi phí vốn sẽ giảm mạnh hơn khi lần thứ 3 và 4 cắt giảm lãi suất diễn ra vào cuối quý II/2023 sẽ có hiệu lực toàn bộ từ nửa cuối năm 2023 trở đi. Tuy nhiên, sự cải thiện ở NIM ngay lập tức khi việc cắt giảm lãi suất vẫn là ưu tiên hàng đầu để thúc đẩy hoạt động kinh tế.

Trong nửa cuối năm 2023, theo VNDirect, một số ngân hàng sở hữu tỉ lệ cho vay cá nhân cao, có tỉ lệ LDR thấp và tỷ trọng vốn ngoại tệ trên tổng nguồn vốn thấp sẽ có nhiều cơ hội để cải thiện NIM tốt hơn so với toàn Ngành như MBB, VIB.

Tuy nhiên, về chất lượng tài sản, cho thấy dấu hiệu suy giảm, với tỷ lệ nợ xấu toàn Ngành tăng lên 2,1% tại cuối quý II/2023 từ mức 1,9% tại cuối quý I/2023.

Theo đó, tỷ lệ bao phủ nợ xấu cũng suy giảm từ 106% cuối quý I/2023 xuống 98% cuối quý II/2023. Ngoài ra, tổng giá trị nợ tái cơ cấu theo Thông tư số 02/2023/TT-NHNN đạt 62,5 nghìn tỷ đồng tại cuối tháng 6/2023, tương đương với 0,5% tổng tín dụng toàn hệ thống (theo số liệu của NHNN).

Trước tình hình thị trường BĐS vẫn gặp khó khăn về vấn đề thanh khoản như hiện tại, các ngân hàng thương mại với dự phòng vững chắc và danh mục tín dụng lành mạnh sẽ có nhiều cơ hội cải thiện tăng trưởng lợi nhuận. Top 3 ngân hàng có tỉ lệ bao phủ nợ xấu cao nhất hiện nay bao gồm: Vietcombank (386%), CTG (169%) và MBB (156%).