Thanh tra Bộ NN&PTNT đã chủ trì phối hợp với Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Bộ NN&PTNT), Cục An ninh, kinh tế nông, lâm, ngư nghiệp, Bộ Công an thành lập 2 đoàn kiểm tra đột xuất tại một số cơ sở sản xuất, kinh doanh ớt bột tại 10 tỉnh, thành, gồm: Hà Nội, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, TP. Hồ Chí Minh, Đồng Tháp, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Phước.

Đoàn kiểm tra đã lấy tổng cộng 262 mẫu ớt bột, ớt khô nguyên liệu tại các cơ sở sản xuất, hộ kinh doanh trong chợ dân sinh và siêu thị để phân tích. Các nội dung kiểm tra tập trung vào điều kiện bảo quản ớt khô nguyên liệu, ớt bột khô sau chế biến tại các cơ sở sản xuất và bày bán tại các cơ sở kinh doanh (các chợ và siêu thị). Đoàn kiểm tra cũng lấy mẫu phân tích chỉ tiêu an toàn thực phẩm aflatoxin B1 và aflatoxin tổng số (chất gây ung thư gan).

Chiều tối 17/5, Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) có văn bản thông tin về kết quả kiểm tra, xác minh ớt bột khô có chứa chất aflatoxin (chất có nguy cơ gây bệnh ung thư gan).

Qua 3 đợt lấy mẫu, đoàn thanh tra phát hiện 95/262 mẫu phân tích vượt ngưỡng dư lượng aflatoxin cho phép, chiếm 36,25%. Trong số mẫu phát hiện tồn dư aflatoxin, chiếm tỷ lệ nhiều nhất là hộ kinh doanh trong chợ với 48,6%, siêu thị 21,62%, tại cơ sở sản xuất và kho bảo quản là 30,7%. 

Theo Thanh tra Bộ NN-PTNT, nguyên nhân sơ bộ là do các cơ sở sản xuất, chế biến, bảo quản, kinh doanh ớt bột khô có quy mô hộ gia đình, điều kiện chế biến, bảo quản không đảm bảo, dẫn tới sản phẩm ớt bột có độc tố vi nấm aflatoxin. Ngoài ra, người sản xuất và kinh doanh thiếu hiểu biết về quy trình sản xuất, bảo quản...

Nhiều địa phương có độ ẩm cao, mưa nhiều, không có thiết bị sấy, chủ yếu phơi tự nhiên, bao gói sơ sài dẫn đến ớt bột thường bị nhiễm nấm mốc Aspergillus flavus, Aspergillus parasiticus, đây là nguyên nhân chính sinh ra độc tố Aflatoxin.

Bên cạnh đó, do ớt bột là gia vị sử dụng ít, nên thời gian qua, việc quản lý mới tập trung kiểm soát rodamin B (phẩm màu dùng trong dệt nhuộm công nghiệp) và vi khuẩn E.Coli, chưa chú ý đến kiểm soát aflatoxin. 

Cơ quan chức năng cũng phát hiện 5 doanh nghiệp nhập khẩu và kinh doanh ớt bột, dù có giấy chứng nhận sản phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm, nhưng khi phân tích các chỉ tiêu cũng phát hiện có độc tố aflatoxin. Đoàn kiểm tra đã buộc tiêu hủy toàn bộ số ớt nhiễm nấm mốc và ra quyết định xử phạt với tổng số tiền 110 triệu đồng.