Phát huy truyền thống, xây dựng hệ thống Dự trữ Nhà nước chuyên nghiệp, tinh gọn, hiệu quả
Trải qua 69 năm xây dựng và phát triển (7/8/1956 - 7/8/2025), ngành Dự trữ Nhà nước (DTNN) luôn khẳng định vai trò, vị thế quan trọng trong đảm bảo an sinh xã hội. Nguồn lực dự trữ quốc gia (DTQG) được quản lý và sử dụng kịp thời, hiệu quả trong các tình huống đột xuất, cấp bách. Trong giai đoạn phát triển mới, cán bộ, công chức ngành DTNN tiếp tục phát huy truyền thống, xây dựng hệ thống DTNN chuyên nghiệp, tinh gọn, hiệu quả.
Khẳng định vị thế, vai trò “tích cốc phòng cơ”

Từ khi thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra lời kêu gọi, huy động đưa vào dự trữ lương thực, tiền vàng, muối ăn, đạn dược… để phục vụ các yêu cầu cấp thiết của cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc và kịp thời hỗ trợ cứu đói cho Nhân dân. Mặc dù, hoạt động DTQG được thực hiện ngay từ khi thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhưng ngành DTNN lại ra đời muộn hơn.
Trên tinh thần đó, tại Kỳ họp thứ năm, Quốc hội khóa I đã ra Nghị quyết, trong đó có nội dung: “Phải xây dựng được một lực lượng dự trữ hùng hậu để ứng phó với mọi tình huống bất trắc xảy ra”.
Thực hiện Nghị quyết này của Quốc hội, ngày 13/01/1956, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 663/TTg về tổ chức lực lượng dự trữ vật tư của quốc gia, cùng danh mục 27 loại hàng hóa thuộc diện DTQG. Thủ tướng tạm thời giao Ủy ban Kế hoạch quốc gia theo dõi, đôn đốc hoạt động DTQG nói chung.
Tuy nhiên, để thống nhất việc quản lý hoạt động của lực lượng dự trữ vật tư, ngày 7/8/1956, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định số 997-TTg về thành lập Cục Quản lý Dự trữ vật tư của Nhà nước thuộc Chính phủ, đây là tổ chức tiền thân của Cục DTNN ngày nay.

Theo Nghị định số 997-TTg, tổ chức bộ máy của Cục Quản lý Dự trữ vật tư của Nhà nước gồm có 4 phòng chuyên môn và 18 cơ quan đại diện đặt tại các địa bàn trọng yếu của Đất nước (từ Quảng Bình trở ra). Với ý nghĩa lịch sử đó, ngày 7/8 hàng năm là “Ngày Truyền thống của ngành Dự trữ Nhà nước” (theo Quyết định số 1371/QĐ-TTg ngày 6/8/2010 của Thủ tướng Chính phủ).
Theo ông Bùi Tuấn Minh - Cục trưởng Cục DTNN, trải qua 69 năm hình thành và phát triển, ngành DTNN đã có bước phát triển, trưởng thành về mọi mặt và khẳng định được vị thế, vai trò “tích cốc phòng cơ” của mình.
Nguồn lực DTQG luôn là công cụ tài chính hữu hiệu của Chính phủ trong quá trình điều hành, phát triển bền vững của Đất nước; không chỉ đáp ứng kịp thời nhu cầu phòng ngừa, khắc phục thiên tai, dịch bệnh, bảo đảm quốc phòng an ninh, mà còn góp phần tích cực bảo đảm an sinh xã hội, hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước.
Khơi dậy trang sử vẻ vang của ngành Dự trữ Nhà nước
Thiết thực chào mừng kỷ niệm 69 năm Ngày Truyền thống ngành DTNN, ngay từ đầu năm 2025, Tổng cục DTNN (nay là Cục DTNN) đã phát động thi đua "Đoàn kết, kỷ cương, trách nhiệm; chủ động, kịp thời; tinh gọn, hiệu quả; thi đua, nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao năm 2025".

Để thực hiện hiệu quả phong trào thi đua, ngành DTNN đã không ngừng hoàn thiện về tổ chức, bộ máy thích ứng với các giai đoạn cách mạng và phát triển kinh tế - xã hội của Đất nước.
Trong sắp xếp tổ chức bộ máy, thực hiện Quyết định số 106/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ngành DTNN đã bố trí, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hệ thống dọc với 3 cấp quản lý (gồm: cấp Tổng cục, cấp Cục DTNN khu vực, cấp Chi cục DTNN). Tuy nhiên, đến ngày 26/2/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký ban hành Quyết định số 383/QĐ-BTC quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục DTNN.
Theo Quyết định số 383/QĐ-BTC, Cục DTNN được tổ chức từ Trung ương đến địa phương theo mô hình 2 cấp quản lý, thay vì 3 cấp như trước đây. Theo đó, tại cơ quan Cục DTNN có 7 Ban và tương đương; Chi cục DTNN khu vực tại địa phương được tổ chức theo 15 khu vực, có 4 phòng chuyên môn và các điểm kho, quản lý hàng DTQG trên địa bàn 34 tỉnh, thành phố.
Đến nay, về cơ bản, các đơn vị đã đảm bảo tinh gọn theo đúng định hướng, chủ trương của Đảng, Chính phủ và Bộ Tài chính.
Trong xây dựng và hoàn thiện thể chế, từ cơ sở pháp lý quan trọng ban đầu là Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, đến nay, ngành DTNN đã có Luật DTQG năm 2012, Luật số 56/2024/QH15 ngày 29/11/2024 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật DTQG, Luật Xử lý vi phạm hành chính và các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành nhằm hướng dẫn và thể chế hóa Luật DTQG.
Hiện nay, Cục DTNN đã trình Bộ Tài chính lấy ý kiến đơn vị liên quan báo cáo Chính phủ đưa dự án Luật DTQG (thay thế) vào Chương trình lập pháp của Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 năm 2025 và áp dụng trình tự thủ tục rút gọn.

Dự án Luật DTQG (thay thế) được kỳ vọng sẽ tạo khung pháp lý đồng bộ, phù hợp với những thay đổi về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và đáp ứng những thay đổi của Đất nước về lĩnh vực DTQG trong thời kỳ mới.
Trong quản lý hàng DTQG, Cục DTNN đã chủ động phối hợp thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý và bảo quản hàng DTQG; tổ chức quản lý kho tàng, hàng DTQG đảm bảo an toàn, đủ số lượng, tốt về chất lượng; trang bị đầy đủ các phương tiện, kỹ thuật cần thiết phục vụ cho việc giám sát, quản lý hệ thống kho và hàng DTQG.
Bên cạnh bảo quản an toàn các mặt hàng DTQG, trong những năm gần đây, thực hiện quyết định của cấp có thẩm quyền, Cục DTNN đã chủ động phối hợp với chính quyền địa phương, thực hiện xuất cấp kịp thời lương thực đảm bảo đủ số lượng, tốt về chất lượng theo đúng quy định.
Điển hình như: Năm 2023, ngành DTNN đã xuất cấp khoảng 108.118 tấn gạo DTQG hỗ trợ người dân các địa phương trong dịp Tết Nguyên đán, thiên tai, mưa lũ, dự án trồng rừng, học sinh các địa phương. Năm 2024, ngành DTNN đã thực hiện xuất cấp khoảng 103.137 tấn gạo, trị giá khoảng 1.350 tỷ đồng, hỗ trợ kịp thời các đối tượng thụ hưởng theo quyết định của cấp có thẩm quyền. Riêng 6 tháng đầu năm 2025, ngành DTNN đã xuất cấp khoảng 44.156 tấn gạo, trị giá khoảng 678 tỷ đồng...
Để ghi nhận những thành tích, đóng góp to lớn của các thế hệ cán bộ, công chức, người lao động, ngành DTNN đã vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý như: Huân chương Hồ Chí Minh; Huân chương Độc lập hạng Nhất; Cờ Thi đua của Chính phủ; 2 danh hiệu Anh hùng Lao động; nhiều đơn vị và cá nhân được tặng thưởng Huân chương Độc lập và Huân chương Lao động các hạng; nhiều đơn vị, chi bộ thuộc Đảng bộ Cục DTNN được tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Tài chính, do có thành tích xuất sắc trong công tác...
Đổi mới, hiện đại hóa hoạt động dự trữ quốc gia
Tiếp nối lịch sử vẻ vang gần 7 thập niên trưởng thành, cũng như để xây dựng ngành DTNN có quy mô tiềm lực vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại, trong thời gian tới, cán bộ, công chức, người lao động ngành DTNN tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo, nỗ lực hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ được giao.

Để hoàn thành mục tiêu này, ngành DTNN tiếp tục hoàn thiện đồng bộ cơ chế, chính sách quản lý DTQG, tạo hành lang pháp lý và đảm bảo cho hoạt động DTQG ngày càng chặt chẽ, nền nếp, hiệu quả. Từng bước tăng cường lực lượng DTQG theo Chiến lược phát triển DTQG đến năm 2030, phù hợp với khả năng ngân sách nhà nước và điều kiện cơ sở vật chất.
Cùng với đó, ngành DTNN không ngừng đổi mới phương thức quản lý, bảo quản, nhập xuất, mua, bán hàng DTQG; hoàn thành tốt kế hoạch nhập, xuất, hàng DTQG hàng năm; tổ chức kịp thời công tác cứu trợ, cứu nạn, hỗ trợ, viện trợ quốc tế hoặc đáp ứng các yêu cầu đột xuất, cấp bách khác theo yêu cầu của Chính phủ, Bộ Tài chính góp phần đảm bảo an sinh xã hội.
Phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, tăng cường công tác nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong bảo quản hàng hóa DTQG. Từng bước hiện đại hóa công nghệ bảo quản; giữ gìn, bảo quản, bảo vệ an toàn hàng DTQG và tài sản của Nhà nước, sẵn sàng ứng cứu khi cần thiết; đẩy mạnh khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong công tác quản lý về DTQG và bảo quản hàng DTQG.
Song song với đó, ngành DTNN tập trung thực hiện tốt công tác quản lý tài chính, tài sản; đảm bảo nguồn lực tài chính cho các hoạt động DTQG, sử dụng đúng mục đích, có hiệu quả các nguồn lực tài chính được giao. Tăng cường kiểm tra, giám sát; nâng cao hiệu quả công tác tự chủ, tự chịu trách nhiệm về biên chế và kinh phí hành chính, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, chống tham nhũng. Từng bước nâng cao đời sống cán bộ, công chức.
Ngoài các nhiệm vụ trên, ngành DTNN tiếp tục đổi mới đẩy mạnh các phong trào thi đua và công tác khen thưởng; duy trì thường xuyên các phong trào thi đua mang tính truyền thống của ngành DTNN. Phát hiện, xây dựng, bồi dưỡng và nhân rộng các gương điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền nhằm cổ vũ, động viên các tập thể, cá nhân tích cực tham gia các phong trào thi đua.
Trải qua 69 năm xây dựng và phát triển, hiện nay, nhiệm vụ và trách nhiệm được Đảng, Nhà nước và Bộ Tài chính giao ngày càng nặng nề hơn, nhưng với lòng yêu ngành, yêu nghề, với tinh thần trách nhiệm của đội ngũ công chức, người lao động, tin tưởng rằng, Cục DTNN sẽ tiếp tục tô đậm thêm truyền thống vẻ vang của ngành DTNN, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị được giao./.