Sáng 2/10, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9/2021 để đánh giá tình hình kinh tế - xã hội tháng 9 và 9 tháng năm 2021; các nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội tháng 10 và các tháng còn lại của năm 2021...

Trước khi họp phiên thường kỳ, Chính phủ đã dành thời gian họp trực tuyến với 63 tỉnh, thành phố và 705 huyện, thị xã, thành phố trong cả nước về công tác phòng, chống dịch COVID-19; bàn giải pháp “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19."

Các ý kiến tại phiên họp nhận định, dịch COVID-19 bùng phát mạnh, lây lan nhanh trên diện rộng từ đầu tháng 5/2021, tiếp tục ảnh hưởng nặng nề, sâu rộng đến mọi mặt kinh tế - xã hội nước ta. Bám sát tình hình thực tiễn, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt để kịp thời ứng phó với diễn biến của dịch bệnh; tập trung tìm kiếm, mua, kêu gọi tài trợ và tiêm vắc xin, nâng tỷ lệ bao phủ vắc xin lên gấp nhiều lần so với những tháng đầu năm...

Đến nay, tình hình phòng chống dịch bệnh đã có chuyển biến tích cực: Số ca lây nhiễm trong cộng đồng giảm, đặc biệt số người tử vong giảm mạnh, dịch bệnh cơ bản đã được kiểm soát ở phần lớn các địa phương, tiến độ tiêm vắc xin được đẩy nhanh. Với quan điểm phòng, chống dịch được điều chỉnh theo hướng “thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả với dịch bệnh”, Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các địa phương trọng điểm khu vực phía nam bắt đầu nới lỏng giãn cách xã hội, mở cửa lại nền kinh tế theo lộ trình nhưng vẫn bảo đảm an toàn dịch bệnh.

Về tình hình kinh tế - xã hội tháng 9 và 9 tháng năm 2021, các thành viên Chính phủ đã thảo luận, thống nhất nhận định do ảnh hưởng nghiêm trọng của dịch bệnh đến hoạt động sản xuất kinh doanh, GDP quý 3 giảm 6,17%, kéo GDP 9 tháng năm 2021 chỉ tăng 1,42% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, nhìn một cách tổng thể, trong bối cảnh khó khăn do tác động của dịch bệnh khi nhiều nước trong khu vực và quốc tế kinh tế suy giảm mạnh, thậm chí tăng trưởng là âm, Việt Nam vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng như trên là một kết quả rất đáng trân trọng. Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, áp lực khôi phục sản xuất, kinh doanh những tháng cuối năm là rất lớn. Phòng, chống, kiểm soát tốt dịch bệnh COVID-19 vẫn là yếu tố quyết định cho tăng trưởng kinh tế những tháng cuối năm. 

Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, đến nay cả nước đã hỗ trợ hơn 18,1 triệu người với kinh phí hơn 14.900 tỷ đồng. Hai chính sách tiếp cận chậm hơn là cho vay trả lương, phục hồi sản xuất; hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực. Các cơ quan phấn đấu trong 5 ngày hỗ trợ cho tất cả người sử dụng lao động và hỗ trợ cho 12,8 triệu lao động trong tối đa trong 45 ngày, rút ngắn 2/3 thời gian so với yêu cầu...

Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ trong bối cảnh cả nước vừa phải chống dịch thành công, vừa phải khôi phục sản xuất, kinh doanh, bảo đảm đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân; sau khi có Kết luận Hội nghị Trung ương 3 Khóa XIII, thời gian qua, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước đã chỉ đạo quyết liệt, sự ủng hộ, phối hợp của Quốc hội, sự vào cuộc mạnh mẽ của các bộ, ngành, địa phương và sự hưởng ứng của nhân dân, doanh nghiệp và bạn bè quốc tế; đến nay chúng ta cơ bản kiểm soát được tình hình dịch bệnh trên toàn quốc.

Về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, Thủ tướng Chính phủ nhận định trong tháng 9, Việt Nam vẫn giữ vững được sự ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát ở mức thấp, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; thị trường tiền tệ và tỷ giá ổn định, thanh khoản thị trường thông suốt; chỉ số CPI giảm 0,62% so với tháng 8/2021; 9 tháng tăng 1,82% so cùng kỳ, thấp nhất từ năm 2016 đến nay.

Có nhiều điểm sáng như sản xuất nông nghiệp tiếp tục tăng trưởng, giữ vai trò trụ đỡ của nền kinh tế; an ninh lương thực, thực phẩm được đảm bảo; chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp tháng 9 tăng 5% so với tháng trước; vốn FDI đăng ký 9 tháng ước đạt 22,15 tỷ USD, tăng 4,4%, trong đó số các dự án quy mô lớn tăng mạnh; an sinh xã hội được đặc biệt quan tâm trong điều kiện dịch bệnh; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; quốc phòng, an ninh được giữ vững; đối ngoại được đẩy mạnh, đặc biệt là ngoại giao vắc xin...

Tuy nhiên, việc phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội phụ thuộc rất lớn vào kết quả phòng, chống dịch COVID-19, do vậy, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, cơ quan chức năng tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, trong đó đề cao trách nhiệm người đứng đầu trong phòng, chống dịch. Tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, địa phương, đồng thời linh hoạt sáng tạo trong thực hiện chỉ đạo. Củng cố hệ thống y tế từ Trung ương đến cơ sở, trong đó quan tâm hệ thống y tế lưu động để người dân được tiếp cận y tế từ cơ sở, bệnh tình không chuyển nặng. Tiếp tục 5K + vắc xin, thuốc + công nghệ + ý thức của người dân để phòng, chống dịch hiệu quả.

Về giá kit xét nghiệm là vấn đề dư luận quan tâm, Thủ tướng Phạm Chính yêu cầu các cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra, làm rõ và kịp thời thông tin chính thức tới dư luận. Thủ tướng cũng đã nhiều lần nhấn mạnh yêu cầu công tác mua sắm và sử dụng trang thiết bị, vật tư phòng, chống dịch phải bảo đảm hiệu quả, tiết kiệm, công khai, minh bạch, tuân thủ đúng quy định pháp luật, tránh lãng phí, thất thoát, tiêu cực.

Về nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các bộ, các ngành, địa phương bám sát, tổ chức thực hiện thật tốt các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng, hoàn thiện chiến lược, kế hoạch khôi phục và phát triển kinh tế trong trạng thái bình thường mới, khẩn trương trình các cơ quan có thẩm quyền ban hành trong tháng 10, song song với chiến lược tổng thể về thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh.

Các bộ, ngành, địa phương quyết liệt thực hiện hiệu quả các Nghị quyết số 63/NQ-CP về thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công và thúc đẩy xuất khẩu; Nghị quyết 105/NQ-CP về hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong bối cảnh dịch COVID-19. Các địa phương căn cứ vào đó xây dựng kế hoạch vừa phòng, chống dịch hiệu quả, vừa phát triển kinh tế - xã hội.

“Phối hợp đồng bộ, linh hoạt, hiệu quả giữa các chính sách tài khoá và chính sách tiền tệ để giữ vững, duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, vừa hỗ trợ, phục hồi phát triển kinh tế - xã hội, vừa phục vụ phòng, chống dịch. Chính sách tài khóa phải phù hợp tình hình, linh hoạt, sáng tạo, Bộ Tài chính và các bộ, ngành, địa phương lưu ý cân đối ngân sách nhà nước, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, nhất là chi tiêu hội họp, đi lại…, lúc này phải “thắt lưng buộc bụng”, Thủ tướng Phạm Chính nhấn mạnh.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các bộ, ngành, địa phương tập trung giải ngân vốn ODA. Các bộ quản lý vĩ mô sớm có chính sách kích thích kinh tế, đưa dòng tiền vào nền kinh tế đúng hướng, có hiệu quả; nghiên cứu nới trần nợ công, bảo đảm các chỉ số kinh tế vĩ mô phù hợp tình hình.

Các địa phương thực hiện thống nhất toàn quốc việc lưu thông hàng hoá theo hướng dẫn của các cơ quan chức năng và chỉ đạo của Chính phủ, bảo đảm sản xuất bình thường, thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch linh hoạt theo hướng dẫn của Bộ Y tế, không cứng nhắc. Bộ Công Thương,  Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đẩy mạnh sản xuất công nghiệp và nông nghiệp an toàn. Các địa phương bàn bạc với các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình để mở cửa sản xuất an toàn...

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu cần triển khai ngay các giải pháp phục hồi hoạt động tại các khu công nghiệp, khu kinh tế, khu công nghệ cao, khu chế xuất. Tháo gỡ các khó khăn giúp doanh nghiệp giữ đơn hàng, duy trì chuỗi cung ứng, nỗ lực sản xuất cho mùa cao điểm, nhất là các bạn hàng lớn ở châu Âu, Hoa Kỳ, Đông Bắc Á. Tổ chức khai tác, tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết.

Bên cạnh đó, tính toán, dự báo cung cầu hàng hoá dịp cuối năm để không thiếu hàng, triển khai quyết liệt các biện pháp điều hành giá. Tập trung tháo gỡ vướng mắc, cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính ở các cấp, các ngành, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Tăng cường kiểm tra, giám sát thị trường, xử lý nghiêm các vi phạm về giá, đầu cơ, găm hàng, trục lợi...