Báo động đỏ

Đặc biệt, sau thời gian gián đoạn vì đại dịch COVID-19, từ đầu năm 2022, Việt Nam đã khôi phục toàn bộ các đường bay thường lệ đến châu Âu. Các đối tượng phạm tội sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn (cất giấu, ngụy trang ma túy thành hàng hóa, hành lý ký gửi thông thường, thậm chí liều lĩnh mang theo hành lý xách tay), tập trung vào chuyến bay từ Mỹ và các nước thuộc khối Liên minh châu Âu.

Cụ thể, tội phạm thông qua mạng xã hội để kết bạn với phụ nữ có hoàn cảnh éo le, sau đó hứa hẹn đưa họ ra nước ngoài du lịch. Quá trình đi du lịch miễn phí, đối tượng đưa valy, hàng hóa có ma túy để vận chuyển.

Lợi dụng sinh viên, học sinh đi du học hay người Việt Nam sang lao động nước ngoài, quá trình về nước các đối tượng mua suất hành lý ký gửi. Khi mua, các đối tượng lồng ma túy trong đó, khi bắt các hành khách đi máy bay không biết hàng của ai, các đối tượng rất tinh vi, xóa dấu vết khi gửi hàng vào.

Lợi dụng lòng tốt của người mới đi máy bay, thiếu kinh nghiệm hoặc đi máy bay lần đầu, chúng đưa người già, người tàn tật, người có con nhỏ để trông hành lý, xách hộ hành lý, trong hành lý có ma túy.

Tổng cục Hải quan cho biết, từ 16/12/2022-15/3/2023, ngành đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng công an, bộ đội biên phòng phát hiện, bắt giữ 38 vụ, 55 đối tượng, trong đó cơ quan hải quan chủ trì 20 vụ, thu giữ 30,4 kg heroin, 4,5 kg cần sa, 72,7 kg ketamin, 11 kg cocain, 11,3 kg methamp-hetamin, 221,8 kg thuốc lắc, 3,1 kg và 7.500 viên ma túy các loại khác.

Để "qua mắt" lực lượng chức năng cùng hệ thống máy soi chiếu hiện đại, các đối tượng thường cất giấu ma túy lẫn vào các loại hàng hóa thông thường như bánh kẹo, cà phê, dầu gội, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, thức ăn cho vật nuôi… hoặc các thiết bị như máy pha cà phê, máy hút bụi, máy lọc không khí.

Mới đây, đại diện Phòng tham mưu Công an TP. HCM thông tin chính thức vụ "hành lý 4 tiếp viên hàng không có chứa hơn 11,2kg ma túy tổng hợp từ Pháp về Việt Nam", đến nay đã khởi tố 22 vụ, 65 bị can để tiếp tục điều tra, làm rõ hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy, không tố giác tội phạm và che giấu tội phạm.

Theo Bộ Công an, có nhiều nguyên nhân khiến tội phạm ma túy trên tuyến đường hàng không diễn biến phức tạp, có thể kể ra như áp lực từ bốn trung tâm sản xuất ma túy tổng hợp của thế giới rất lớn, đặc biệt là châu Âu. Với công nghệ tiên tiến, chất lượng tinh khiết cao, giá thành rẻ trong khi mạng bay về Việt Nam rất thuận tiện, điểm hạ cánh của ma túy thường là sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất, tiếp đó là vũ trường, quán bar, karaoke nơi có nhu cầu rất lớn. Cùng với đó là lợi nhuận khi về Việt Nam ít nhất tăng 5-10 lần.

Việc chấp hành pháp luật của các công ty dịch vụ bưu chính, chuyển phát nhanh, nhận thức của khách đi máy bay còn đơn giản, nghĩ rằng xách hàng không biết là không có tội. Cơ quan công an phải bắt giữ được toàn bộ đường dây, chứng minh được tội phạm nhưng không làm oan người vô tội.

Cần sức mạnh tổng hợp

Do vậy, để ngăn chặn có hiệu quả phương thức, cách thức, và “hành trình bay” của ma túy, chúng ta phải phối hợp với các tổ chức quốc tế (như Cảnh sát hình sự quốc tế - Interpol, Cảnh sát liên minh châu Âu - Europol và Cảnh sát các quốc gia thuộc EU) để phòng, chống ma túy từ sớm, từ xa, từ nơi xuất phát, chủ động thu thập tài liệu, dựng đường dây để đấu tranh triệt để, bắt được đối tượng chủ mưu cầm đầu. Đồng thời phối hợp với lực lượng hải quan, để xác định tuyến trọng điểm, địa bàn trọng điểm… truy bắt các đối tượng chủ mưu, cầm đầu ở nước ngoài, thu được vật chứng là ma túy để triệt nguồn tài chính của tội phạm.

Công an các địa phương cần giải quyết hiệu quả các điểm, tụ điểm, không để tụ điểm phát sinh, phải triệt xóa, vô hiệu hóa các điểm sử dụng trái phép chất ma túy, đồng thời làm tốt công tác cai nghiện để hạn chế người nghiện ở ngoài xã hội, quản lý người nghiện để không tái nghiện.

Hành khách sử dụng dịch vụ hàng không phải chấp hành nghiêm khuyến cáo của Cục Hàng không Việt Nam, quản lý tốt hành lý tư trang cá nhân, tránh các đối tượng đưa ma túy lẫn vào hành lý của mình. Bất kỳ trong trường hợp nào, đối với người lạ, gửi hoặc trông hộ hành lý nên từ chối.

Có thể nói, trong cuộc đấu tranh, phòng, chống ma túy phải quyết liệt, kiên trì, và không thể “khoán trắng” cho lực lượng công an. Do vậy, các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính thực hiện nghiêm Luật Bưu chính; kiến nghị các bộ, ngành chức năng tham mưu sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật quy định chặt chẽ về việc cấp phép dịch vụ bưu chính; kinh doanh vận chuyển hàng hóa logictics theo hướng phải đáp ứng đầy đủ điều kiện về nhân lực, phương tiện, thiết bị kiểm soát an ninh hàng hóa; có chế tài nghiêm khắc đối với các doanh nghiệp để xảy ra sai phạm, thậm chí rút giấy phép kinh doanh nếu tái phạm.

Các hãng hàng không phải thực hiện nghiêm quy định của pháp luật, quy chế của đơn vị cung cấp dịch vụ bảo đảm an ninh hàng không; tăng cường kiểm tra định kỳ, kiểm tra đột xuất hành lý của tổ bay trước và sau khi kết thúc chuyến bay, nhất là các chuyến bay quốc tế, xử lý nghiêm theo quy định, theo nguyên tắc "kiên quyết, kiên trì, thường xuyên và không có vùng cấm" khi phát hiện vi phạm.

Tăng cường công tác kiểm soát, kiểm tra, soi chiếu hành lý, trang bị đầy đủ phương tiện khoa học kỹ thuật, đấu tranh có hiệu quả nhằm phát hiện ra những gói hàng, cũng như những loại ma túy mà tội phạm lợi dụng trà trộn vào trong các chất lỏng, chất rắn.

Đặc biệt là việc quán triệt, thực hiện Kế hoạch 111/KH-BCĐ389 của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả: Tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua cảng hàng không quốc tế; Chỉ thị 1480/CT-CHK của Cục Hàng không Việt Nam về tiếp tục tăng cường công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại trong hoạt động của nhân viên hàng không.

Ma túy tổng hợp và các nhóm hóa chất gây kích thích thần kinh trung ương thực sự là hiểm hoạ của các quốc gia, dân tộc, làm phát sinh tội phạm, tệ nạn xã hội và lây nhiễm HIV/AIDS, ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế - xã hội và an ninh trật tự. Phòng ngừa, ngăn chặn và đấu tranh với tệ nạn ma tuý là trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức và của toàn xã hội, tất cả vì một cuộc sống bình yên.