Nằm trong nhiều hoạt động tích cực để sớm đưa chứng chỉ quỹ ETF lên niêm yết và giao dịch trên sàn, trước mắt là triển khai với chỉ số HNX 30, HNX đã ban hành quy chế tổ chức và quản lý giao dịch chứng chỉ quỹ ETF. Đây là bước đi tất yếu, là “quy định cứng” cho một sản phẩm mới đang được kỳ vọng sẽ tăng sức hấp dẫn cho thị trường. Tại Quyết định số 383/QĐ-SGDHN, ngày 16/7/2014 của HNX, quy chế này đã công bố rõ như sau:

Điều kiện để chứng chỉ quỹ ETF được niêm yết trên HNX

Để được niêm yết tại HNX, chứng chỉ quỹ phải thuộc quỹ ETF đã được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cấp Giấy chứng nhận đăng ký thành lập và đã được đăng ký lưu ký chứng khoán tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD). Trong hai thành viên lập quỹ phải có ít nhất một thành viên là thành viên giao dịch của HNX. Điều kiện cuối cùng không thể thiếu là công ty quản lý quỹ phải có hồ sơ đăng ký niêm yết chứng chỉ quỹ ETF đầy đủ và hợp lệ.

Thời gian để HNX đưa ra quyết định về việc chấp thuận niêm yết chứng chỉ quỹ ETF là trong vòng 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ đầy đủ, hợp lệ. Đáng chú ý, thủ tục thay đổi niêm yết của chứng chỉ quỹ ETF chỉ trong vòng  01 ngày làm việc kể từ ngày có thông báo của VSD về số lượng chứng chỉ quỹ ETF công ty quản lý quỹ đã phát hành/mua lại thông qua hoạt động giao dịch hoán đổi. HNX sẽ thực hiện niêm yết bổ sung hoặc hủy niêm yết một phần chứng chỉ quỹ ETF mà công ty quản lý quỹ không cần thực hiện bất kỳ thủ tục nào. Các trường hợp khác, thủ tục thay đổi niêm yết là trong vòng 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ.

Vấn đề cảnh báo, kiểm soát, tạm ngừng và hủy niêm yết với chứng chỉ quỹ ETF

Quy chế đưa ra 9 trường hợp mà chứng chỉ quỹ ETF bị đưa vào diện cảnh báo, 8 trường hợp đưa vào diện kiểm soát. Trong số đó, đáng lưu ý có các trường hợp như: giá trị tài sản ròng giảm xuống dưới 30 tỷ đồng liên tiếp trong vòng 3 tháng, 6 tháng, hoặc dưới 10 tỷ đồng liên tiếp trong vòng 1 tháng, 3 tháng; mức sai lệch (tracking error) vượt quá 80% mức sai lệch tối đa (15%) quy định tại quy chế liên tiếp trong vòng 3 tháng, 6 tháng,  quỹ có các vi phạm về danh mục đầu tư của quỹ; danh mục đầu tư của quỹ không tuân thủ theo các quy định về hạn chế đầu t; vi phạm về công bố thông tin…

Trong trường hợp công ty quản lý quỹ vi phạm nghiêm trọng quy định về công bố thông tin hoặc trong trường hợp cần thiết để bảo vệ nhà đầu tư, Sở HNX sẽ tạm ngừng giao dịch chứng chỉ quỹ ETF.

HNX sẽ xem xét đưa chứng chỉ ETF ra khỏi diện bị cảnh báo, kiểm soát, tạm ngừng khi công ty quản lý quỹ khắc phục được các nguyên nhân dẫn đến việc đưa vào các diện nêu trên. Đối với trường hợp tạm ngừng, công ty quản lý quỹ phải giải trình nguyên nhân và công bố thông tin theo yêu cầu của HNX.

Chứng chỉ quỹ ETF có thể được hủy niêm yết tự nguyện hoặc bị hủy niêm yết bắt buộc nếu không đáp ứng các điều kiện niêm yết hoặc vi phạm các nghĩa vụ theo quy định.

Giao dịch, báo cáo và công bố thông tin của chứng chỉ quỹ ETF

Giao dịch chứng chỉ quỹ ETF trên hệ thống giao dịch HNX tuân thủ theo các quy định tương tự đối với cổ phiếu niêm yết ban hành tại Quy chế giao dịch chứng khoán niêm yết tại sàn Hà Nội kèm theo Quyết định số 345/QĐ-SGDHN ngày 24/7/2013.

Đối với ETF, nghĩa vụ công bố thông tin quy định đối với 2 đối tượng gồm công ty quản lý quỹ, thành viên lập quỹ của quỹ ETF niêm yết và nhà đầu tư sở hữu chứng chỉ quỹ ETF niêm yết, nhà đầu tư nội bộ của quỹ ETF niêm yết, người được ủy quyền công bố thông tin và người có liên quan của các đối tượng này.

Yêu cầu công bố thông tin được thực hiện theo các quy định tại Thông tư 52/2012/TT-BTC, Thông tư 229/2012/TT-BTC và các quy định tại các Điều từ 20 đến 31 của  Quy chế tổ chức và quản lý giao dịch chứng chỉ quỹ ETF. 

Công ty quản lý quỹ phải báo cáo và công bố thông tin định kỳ theo quy định. Các thông tin công bố trong ngày bao gồm các thông tin về danh mục chứng khoán cơ cấu, giá trị tài sản ròng của quỹ, giá trị tài sản ròng trên một chứng chỉ quỹ, chênh lệch giá trị của danh mục chứng khoán cơ cấu và giá trị tài sản ròng của các lô chứng chỉ quỹ ETF, thông tin giao dịch chứng chỉ quỹ trong ngày…Ngoài ra, công ty quản lý quỹ phải thực hiện các nghĩa vụ công bố thông tin định kỳ của quỹ ETF theo quy định tại Thông tư số 52/2012/TT-BTC.

Bên cạnh đó, công ty quản lý quỹ phải báo cáo và công bố thông tin bất thường trong trong vòng 24 giờ khi xảy ra các sự kiện như thay đổi thành viên lập quỹ, mức sai lệch của quỹ ETF vượt quá 80% mức sai lệch tối đa cho phép, định giá sai tài sản ròng của quỹ…và theo các quy định tại Điều 23 Thông tư 52/2012/TT-BTC. Cũng như doanh nghiệp niêm yết, công ty quản lý quỹ còn phải công bố thông tin theo yêu cầu theo quy định tại Điều 24 của Thông tư 52/2012/TT-BTC và trong trường hợp HNX thấy cần thiết để bảo vệ nhà đầu tư.

Xử lý vi phạm của Sở đối với chứng chỉ quỹ ETF

Khi công ty quản lý quỹ có chứng chỉ ETF niêm yết để xảy ra các mức độ sai phạm khác nhau, HNX có thẩm quyền đưa ra hình thức xử lý vi phạm theo chức năng và quyền hạn đối với các trường hợp vi phạm quy định của Quy chế. Các hình thức xử lý vi phạm gồm có: nhắc nhở bằng văn bản, đưa chứng chỉ ETF vào diện cảnh báo, kiểm soát, tạm ngừng và cao nhất là hủy niêm yết.

Như vậy là sau khi đẩy mạnh hoạt động đào tạo, phổ biến kiến thức về chứng chỉ quỹ ETF cho các đối tượng tham gia trên thị trường, HNX tiếp tục ban hành quy chế tổ chức và quản lý giao dịch chứng chỉ quỹ ETF. Theo như kế hoạch đã được đại diện lãnh đạo Sở công bố, trong quý III/2014 này, sàn Hà Nội sẽ chào đón chứng chỉ quỹ ETF đầu tiên.