Đẩy mạnh chuyển đổi số trong chế độ báo cáo

Trên cơ sở quy định của Luật Chứng khoán 2019 và Luật sửa đổi, bổ sung năm 2024, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều trong Thông tư số 97/2020/TT-BTC và Thông tư số 99/2020/TT-BTC. Nội dung trọng tâm của Dự thảo lần này là yêu cầu bắt buộc các công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, chi nhánh công ty chứng khoán, văn phòng đại diện và công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam phải gửi báo cáo định kỳ bằng văn bản điện tử thông qua hệ thống cơ sở dữ liệu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN).

Theo đó, thay vì nộp báo cáo giấy hoặc email rời rạc như trước đây, các tổ chức thuộc diện báo cáo sẽ thực hiện toàn bộ quy trình trên một hệ thống thống nhất. Việc này giúp giảm thiểu chi phí hành chính, nâng cao tính chính xác, đồng thời đảm bảo cập nhật kịp thời thông tin, phục vụ công tác quản lý, giám sát của cơ quan chức năng. Đây cũng là bước tiến quan trọng nhằm chuẩn hóa dữ liệu trong toàn bộ hệ thống báo cáo tài chính – hoạt động đầu tư của thị trường chứng khoán.

Không chỉ dừng lại ở yêu cầu kỹ thuật, Dự thảo còn phản ánh rõ định hướng điều hành mới: lấy công nghệ số làm trụ cột để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, theo tinh thần cải cách hành chính và hiện đại hóa ngành tài chính – chứng khoán. Việc đưa ra quy định cụ thể, chi tiết ngay trong Thông tư giúp bảo đảm tính khả thi khi triển khai trên thực tế, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tuân thủ.

Linh hoạt ứng xử, tăng cường giám sát và đồng bộ hóa hệ thống

Dự thảo Thông tư cũng quy định rõ trách nhiệm báo cáo trong trường hợp bất khả kháng như sự cố hệ thống, mất kết nối internet hoặc lỗi chứng thư số. Khi đó, đơn vị báo cáo có thể gửi tạm báo cáo qua thư điện tử hoặc văn bản giấy, đồng thời phải thông báo lý do cụ thể cho UBCKNN. Ngay sau khi khắc phục được sự cố, báo cáo phải được cập nhật đầy đủ lên hệ thống điện tử chính thức. Quy định này thể hiện sự linh hoạt, nhân văn trong cách thức quản lý, đồng thời vẫn đảm bảo nguyên tắc minh bạch và giám sát chặt chẽ.

Về phía cơ quan quản lý, việc áp dụng báo cáo điện tử sẽ hỗ trợ UBCKNN trong công tác tổng hợp, phân tích và đánh giá thông tin theo thời gian thực. Qua đó, năng lực phát hiện sớm rủi ro, giám sát hoạt động quản lý tài sản, cơ cấu danh mục đầu tư, hiệu quả hoạt động của các quỹ và chi nhánh công ty chứng khoán nước ngoài sẽ được nâng cao. Dữ liệu tập trung còn giúp tăng cường kết nối giữa các đơn vị chức năng trong Bộ Tài chính và các bộ, ngành có liên quan, phục vụ mục tiêu điều hành linh hoạt và hiệu quả hơn.

Từ góc độ doanh nghiệp, việc chuẩn hóa báo cáo và số hóa toàn bộ quy trình sẽ giúp giảm chi phí vận hành, tăng tốc độ xử lý và hạn chế tối đa sai sót về mặt hình thức. Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh Việt Nam đang thu hút ngày càng nhiều dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài, yêu cầu cao hơn về tính minh bạch, chuyên nghiệp trong quản lý thị trường.

Việc Bộ Tài chính công khai lấy ý kiến góp ý từ cộng đồng doanh nghiệp, các hiệp hội ngành nghề, chuyên gia và tổ chức tài chính thể hiện tinh thần cầu thị, dân chủ trong xây dựng chính sách. Khi được ban hành chính thức, Thông tư này sẽ là một trong những mảnh ghép quan trọng trong chiến lược hoàn thiện thể chế tài chính – chứng khoán, thúc đẩy sự phát triển lành mạnh, bền vững và hiện đại hóa của thị trường vốn Việt Nam.

Tham khảo Dự thảo Thông tư tại đây.