“Thông điệp” cải cách

Thái Hằng

(Tài chính) Thực hiện chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, tại Chương trình “Dân hỏi – Bộ trưởng trả lời”, do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ và Đài truyền hình Việt Nam thực hiện ngày 10/8/2014, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đã bày tỏ quyết tâm của ngành Tài chính trong tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp (DN) thông qua nhiều giải pháp cải cách hành chính lĩnh vực thuế, hải quan. Tài chính và Đầu tư xin lược đăng bài phỏng vấn nói trên. Tít bài do Ban biên tập đặt.

Giảm tối đa thủ tục nộp thuế cho doanh nghiệp

Phóng viên: Thưa B trưởng, hin nay ch tính riêng vic kê khai thuế ca DN đã mt gn 4 tháng/ năm. Vy B Tài chính có kế hoch như thế nào để rút ngn thi gian trên cho DN?

“Thông điệp” cải cách - Ảnh 1
Bộ trưởng Bộ Tài chính
Đinh Tiến Dũng
Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng: Năm 2012, theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), thời gian kê khai thuế của DN tại Việt Nam là 872 giờ (bao gồm cả thời gian kê khai nộp Bảo hiểm xã hội là 335 giờ). Như vậy, thời gian kê khai nộp thuế là 537 giờ. Trước đó, cũng theo đánh giá của WB, năm 2008 thời gian kê khai thuế của Việt Nam là 1.050 giờ; năm 2010 là 941 giờ. Như vậy, việc giảm thời gian kê khai thuế tuy đã có nhiều tiến bộ, song so với các nước trong khu vực thì thời gian kê khai nộp thuế hiện vẫn còn quá cao.

Thực hiện Nghị quyết của Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thời gian vừa qua Bộ Tài chính đã nghiêm túc triển khai, phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam và các tổ chức quốc tế do WB chỉ định, để đánh giá thời gian nộp thuế. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội DN, Hiệp hội tư vấn thuế, rà soát và thực hiện các chương trình hành động cụ thể nhằm giảm bớt số lần kê khai và giảm thời gian nộp thuế, thực hiện thủ tục hải quan...

Tại Kỳ họp Chính phủ thường kỳ tháng 7 vừa qua, Bộ Tài chính cũng đã trình Chính phủ Nghị quyết tháo gỡ khó khăn vướng mắc, đẩy mạnh sự phát triển của DN. Trong đó, tập trung mạnh mẽ vào nội dung cải cách thủ tục hành chính thuế và hải quan. Theo dự tính, nếu thực hiện được các giải pháp này, sẽ giảm 290 giờ kê khai nộp thuế trên tổng số 537 giờ mà WB đã tính toán trong năm 2012.

Như B trưởng đã chia s, thi gian ti, s có thêm nhiu th tc hành chính được bãi b vi s gi lượng tính gim gn 300 gi. Vy xin B trưởng cho biết, khi nào DN s được th hưởng nhng li ích này?

Bộ Tài chính đang quyết liệt triển khai các giải pháp thuộc 3 cấp thẩm quyền (của Quốc hội, Chính phủ và của Bộ Tài chính). Theo thẩm quyền của mình, Bộ Tài chính đang thực hiện về rà soát, bãi bỏ các thủ tục không cần thiết, gây phiền hà cho DN, cho người nộp thuế... phấn đấu từ nay đến giữa tháng 9/2014 giảm thời gian kê khai thuế xuống còn 201 giờ. Cụ thể, sẽ sửa đổi các chỉ tiêu kê khai thuế giá trị gia tăng (giảm khoảng 156 giờ); Khắc phục sự khác biệt giữa doanh thu kế toán và doanh thu tính thuế thu nhập DN (giảm khoảng 35 giờ); Khắc phục “nút thắt” giữa chi phí kế toán với chi phí tính thuế (giảm khoảng 10 giờ) và đẩy mạnh kê khai nộp thuế điện tử (giảm khoảng 23 giờ).

Về thẩm quyền của Chính phủ, Bộ Tài chính đã đề xuất các giải pháp hỗ trợ về thuế cho DN để trình Chính phủ, trình Quốc hội ký và gửi sang các bộ, ngành lấy ý kiến. Theo đó, sẽ giảm khoảng 88 giờ đối với số lần kê khai, nộp thuế thu nhập DN và thuế giá trị gia tăng của DN theo quy định hiện nay là 17 lần/năm, tương lai sẽ giảm tiếp xuống còn 5 lần/năm.

Nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội, tại Nghị quyết của Chính phủ đã thống nhất ủy quyền cho Bộ Tài chính ký trình Quốc hội một số văn bản liên quan tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIII diễn ra vào cuối năm 2014.

Mạnh tay cắt bỏ các thủ tục không cần thiết!

Được biết, B trưởng đang gi thêm c chc danh Ch tch Hi đồng qun lý Bo him xã hi Vit Nam - lĩnh vc cũng không kém phc tp. Xin hi B trưởng đã có kế hoch ci cách th tc hành chính lĩnh vc này?

Cùng với việc đơn giản hóa thủ tục kê khai và nộp thuế, hiện cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng đang tiến hành rà soát tất cả hệ thống để làm sao giảm thêm nữa thời gian nộp bảo hiểm xã hội. Theo tính toán của WB, thời gian nộp bảo hiểm xã hội của DN là 335 giờ/năm và theo quy định hiện hành, DN phải kê khai, nộp bảo hiểm xã hội theo hàng tháng. Sau khi rà soát, Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ có các giải pháp phù hợp, tương tự như các giải pháp cải cách hành chính thuế và hải quan, phấn đấu đến cuối năm 2014 cũng sẽ giảm 1/3 số lần kê khai nộp bảo hiểm xã hội; Cơ bản giảm 50% số giờ kê khai, nộp bảo hiểm xã hội.

Mt s nhà đầu tư chng khoán chia s, khi DN kinh doanh có lãi, đơn v này đã np thuế thu nhp DN nhưng khi nhn c tc li phi np thêm 5% thuế na. Trong khi đó, người gi tin tiết kim vào ngân hàng thì li không mt thuế. Đây có phi là hin tượng thuế chng thuế không thưa B trưởng?

Mỗi một sắc thuế có mục tiêu và yêu cầu khác nhau. Tuy nhiên, quá trình cải cách thuế của Việt Nam hiện nay đã hướng theo theo thông lệ của quốc tế. Do đó, khi DN hoạt động có lãi thì phải thực hiện nghĩa vụ về thuế. Cụ thể, từ 1/1/2014 thuế suất thuế phổ thông, thuế thu nhập DN còn 22% (năm 2013 là 25%) và theo lộ trình, đến năm 2016 thuế thu nhập DN phổ thông giảm xuống còn 20%. Những khoản lãi còn lại của DN không được chia cho cổ đông và để lại tái đầu tư thì Luật Thuế thu nhập DN quy định là không phải nộp thêm khoản thuế nào khác. Trường hợp lãi được chia cho các cá nhân và cổ đông thì phải nộp thêm 5% trên số cổ tức được nhận, đấy chính là thuế thu nhập cá nhân.

Như vậy, về bản chất khoản thu nhập cá nhân từ đầu tư vốn góp; từ kinh doanh cũng không khác gì so với các hoạt động kinh doanh khác, đều phải chịu thuế thu nhập cá nhân. Còn đối với lãi suất tiền gửi ngân hàng, sở dĩ không thu thuế thu nhập cá nhân là để khuyến khích người dân trong xã hội tiết kiệm chi tiêu, gửi tiết kiệm, tạo nguồn lực hỗ trợ cho đầu tư phát triển. Chính vì thế, lãi suất tiền gửi tiết kiệm được xem như khoản thu nhập không phải chịu thuế thu nhập cá nhân.

Bài đăng trên Tài chính & Đầu tư số 8 - 2014