Triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý thu 

Tham dự Hội nghị, tại điểm cầu Bộ Tài chính còn có Thứ trưởng Võ Thành Hưng, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn và đại diện lãnh đạo các vụ, cục trực thuộc Bộ Tài chính. Tại điểm cầu các Tổng cục, có đại diện lãnh đạo các Tổng cục và các vụ, cục chức năng thuộc Tổng cục.

Tại điểm cầu Tổng cục Thuế, ông Mai Xuân Thành - Quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho biết, số thu ngân sách nhà nước (NSNN) tháng 4/2023 (tính đến ngày 5/5/2023) đạt 136.191 tỷ đồng, bằng 9,9% dự toán, bằng 82,3% cùng kỳ. Tiến độ thu ngân sách 4 tháng đầu năm vẫn đảm bảo tiến độ dự toán, lũy kế thu 4 tháng (từ đầu năm đến hết ngày 5/5/2023) do cơ quan thuế quản lý đạt 578.035 tỷ, bằng 42,1% dự toán pháp lệnh, bằng 100,7% cùng kỳ.

Tuy nhiên, theo Quyền Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành, hiện có 2 vấn đề nổi lên về công tác thu NSNN, cụ thể:

Một là, tình hình diễn biến thu qua các tháng tuy chưa đến mức báo động nhưng tiến độ thu NSNN qua các tháng có sự sụt giảm. Đặc biệt là, nếu loại trừ khoản thu phát sinh theo quý, thu theo quyết toán, khoản thu phát sinh đột biến cho thấy tiến độ các khoản thu NSNN phát sinh khi khai nộp hàng tháng có dấu hiệu giảm nhanh qua từng tháng (thu tháng 1 khoảng 95,4 nghìn tỷ đồng; tháng 2 khoảng 85,3 nghìn tỷ đồng; tháng 3 khoảng 85 nghìn tỷ đồng, tháng 4 khoảng 80 nghìn tỷ đồng).

Hai là, thu NSNN luỹ kế 4 tháng đầu năm 2023 về tổng thể thì cơ bản đảm bảo tiến độ thực hiện dự toán pháp lệnh, tuy nhiên chủ yếu tăng do tháng 1/2023 có nhiều nguồn tạm nộp theo quý, nguồn đột biến và tăng từ các khoản phát sinh thu 1 lần trong năm.

Thu nội địa luỹ kế 4 tháng đầu năm 2023 chỉ bằng 88,7% so cùng kỳ và phần lớn lĩnh vực, khoản thu, sắc thuế đều giảm. Cụ thể, thu từ bất động sản, nhà đất, chứng khoán sụt giảm mạnh, thể hiện rõ ở một số khoản thu như: Thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản chỉ bằng 41,9% so cùng kỳ; Thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động chuyển nhượng chứng khoán chỉ bằng 50% so cùng kỳ; Lệ phí trước bạ nhà đất chỉ bằng 51,8% so cùng kỳ... Bên cạnh đó, thuế giá trị gia tăng chỉ bằng 91,3% so với cùng kỳ cho thấy cầu tiêu dùng có dấu hiệu suy giảm; Thuế tiêu thụ đặc biệt chỉ bằng 91% cùng kỳ.

Quyền Tổng cục trưởng Mai Xuân Thành cho hay, nhận thức rõ tình hình khó khăn của nền kinh tế và công tác triển khai thực hiện nhiệm vụ thu NSNN năm 2023, vừa qua, Tổng cục Thuế đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc với các Cục Thuế địa phương để bàn các giải pháp tăng cường công tác quản lý thu NSNN, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN năm 2023. Qua đó đã đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể cần tập trung triển khai, đặc biệt là cần tập trung rà soát, xác định chính xác những nguồn thu còn tiềm năng, nguồn thu chưa khai thác hết, còn dư địa để tổ chức giao nhiệm vụ đến từng cán bộ, đến từng đơn vị, từng địa bàn để thực hiện, khai thác tăng thu, bù đắp các khoản hụt thu; tăng cường thanh tra, kiểm tra chống thất thu ngân sách, thu hồi nợ thuế, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN năm 2023.

Xác định công tác phòng, chống gian lận về hóa đơn là vấn đề rất quan trọng, Tổng cục Thuế đã chính thức đưa vào vận hành, triển khai “Hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý hóa đơn điện tử ”. Theo đó, cơ quan thuế các cấp sẽ tập trung thực hiện rà soát, phân tích để kịp thời phát hiện các dấu hiệu rủi ro trong việc phát hành, sử dụng hóa đơn điện tử, qua đó giúp truy vết, ngăn ngừa, xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm pháp luật về hóa đơn chứng từ, gian lận hoàn thuế nói riêng và về thuế nói chung.

Đồng thời, Tổng cục Thuế cũng đang chỉ đạo các đơn vị liên quan tiếp tục nghiên cứu, xây dựng các phần mềm ứng dụng, tích hợp với hệ thống hóa đơn điện tử nhằm phát hiện và tự động ngăn chặn các hành vi gian lận, xuất khống hóa đơn điện tử một cách mạnh mẽ, hiệu quả và kịp thời.

Đáng chú ý, Tổng cục Thuế tiếp tục phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông để xây dựng phương án, giải pháp nhằm ngăn ngăn chặn, xử lý các thông tin rao bán hoá đơn điện tử trên không gian mạng.

Liên quan đến kết quả triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, ông Mai Xuân Thành thông tin thêm, từ lúc triển khai cho đến ngày 04/5/2023, đã có 16.292 doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế khởi tạo từ máy tính tiền với số lượng hóa đơn điện tử cơ quan thuế đã tiếp nhận và xử lý là hơn 3,7 triệu hóa đơn.

Báo cáo tại Hội nghị giao ban, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn cho biết, tháng 4 và 4 tháng đầu năm, thu NSNN của ngành Hải quan giảm 16% so với cùng kỳ năm 2022, phù hợp với kim ngạch xuất nhập khẩu. Trong đó có một số mặt hàng nhập khẩu giảm như máy móc, thiết bị, dự án đầu tư, hàng tiêu dùng…

Về công tác chống buôn lậu, Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Cẩn nhấn mạnh, từ đầu năm đến nay, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp, do đó, Tổng cục Hải quan tiếp tục chỉ đạo quyết liệt các đơn vị và các Cục Hải quan tỉnh, thành phố đẩy mạnh các biện pháp chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các tuyến biên giới, cảng hàng không, vùng biên và địa bàn nội địa. Đồng thời, các lực lượng hải quan phối hợp với công an đã bắt giữ nhiều vụ án ma túy ở tất cả các tuyến đường.

Cùng với đó, Tổng cục Hải quan đã cụ thể hóa và triển khai các kế hoạch, chương trình công tác trọng tâm, trọng điểm ở từng địa bàn, nhằm cảnh báo, hướng dẫn địa phương về kiểm soát chống buôn lậu trong địa bàn kiểm soát hải quan; Thường xuyên cập nhật thông tin cảnh báo về các loại ma tuý mới, các phương thức, thủ đoạn, xu hướng mới của tội phạm buôn lậu, ma tuý.

Ngành Hải quan tăng cường xây dựng các phương án, kế hoạch xác minh, đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả các vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả phức tạp, nổi cộm; xác định rõ vai trò chủ trì, phối hợp của các ngành, lực lượng chức năng, địa phương trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các tuyến, địa bàn hải quan quản lý, phụ trách...

Tại điểm cầu Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Chủ tịch Vũ Thị Chân Phương cho biết, tháng 4/2023, thị trường chứng khoán hoạt động tương đối ổn định, thông suốt. Tính đến ngày 04/05/2023, chỉ số VNIndex đạt 1.040,61 điểm, giảm 0,81% so với cuối tháng 3 và tăng 3,3% so với cuối năm 2022. Mức vốn hóa thị trường cổ phiếu 3 sàn HOSE, HNX và UPCoM ngày 04/05/2023 ước đạt 5.418 nghìn tỷ đồng, tăng 3,62% so với cuối năm 2022, tương đương 56% GDP ước tính năm 2022.

Chủ tịch Vũ Thị Chân Phương nhấn mạnh, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chú trọng công tác quản lý giám sát thị trường chứng khoán trên tất cả các mặt, liên tục có các văn bản chấn chỉnh các công ty quản lý quỹ, công ty giao dịch chứng khoán và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm...

Tại Hội nghị giao ban, các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Tài chính đã báo cáo tình hình thực hiện công tác trong tháng 4 và kế hoạch triển khai thực hiện nhiệm vụ tháng 5, hướng tới hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trong các tháng tiếp theo của năm 2023.

Nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước đối với các lĩnh vực Bộ quản lý

Phát biểu tại Hội nghị giao ban, Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng cho hay, nền kinh tế đã có những biến động theo chiều hướng xấu ở nhiều mặt, cả thị trường trong nước và quốc tế. Ngay cả đầu tư nước ngoài, đầu tư khu vực công đều chậm, qua đó cho thấy tổng cầu của nền kinh tế giảm mạnh. Do vậy, thu NSNN trong 4 tháng qua đã có dấu hiệu chậm lại. Dự báo, thời gian tới, khi thực hiện điều chỉnh một số chính sách nữa thì sẽ tiếp tục có thêm những ảnh hưởng.

Chính vì thế, Thứ trưởng Võ Thành Hưng yêu cầu Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan và các đơn vị liên quan cần đặc biệt chú ý tới vấn đề này. Về chi NSNN, Thứ trưởng Võ Thành Hưng đề nghị Vụ Tài chính Hành chính sự nghiệp, Vụ I phối hợp với Vụ NSNN và các đơn vị liên quan rà soát lại phân bổ của các cơ quan trung ương còn lại.

Đánh giá về tình hình kinh tế, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, tháng 4/2023, tình hình kinh tế - xã hội khó khăn, ảnh hưởng trực tiếp tới doanh nghiệp, đồng thời ảnh hưởng tới công tác thu NSNN, tuy tổng thể 4 tháng đạt khá, nhưng so với các tháng trước thì có tăng chậm dần. Thứ trưởng Cao Anh Tuấn đề nghị, Tổng cục Thuế chủ trì cùng các đơn vị làm báo cáo về tình hình sức khỏe doanh nghiệp. Từ nay đến cuối năm cần bám sát tình hình sức khỏe doanh nghiệp để nắm bắt những khó khăn để kịp thời tháo gỡ.  

Cùng với đó, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn yêu cầu toàn ngành Thuế đặc biệt chú ý các nội dung liên quan đến hóa đơn điện tử, khẩn trương xử lý các vướng mắc liên quan đến thực hiện đề án sử dụng công nghệ AI để kiểm soát, phân tích dữ liệu nhằm chống gian lận hóa đơn điện tử; Đẩy mạnh triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền; Tập trung giải quyết các tồn tại về hồ sơ hoàn thuế đối với doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu dăm gỗ, sắn, đảm bảo minh bạch, hồ sơ nào có dấu hiệu gian lận cần chuyển cho cơ quan công an xử lý.

Phát biểu kết luận Hội nghị giao ban, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho hay: “Tình hình kinh tế vĩ mô những tháng đầu năm chưa được cải thiện, thu NSNN nửa đầu tháng 4 có cao hơn so với cùng kỳ nhưng nửa sau tháng 4 đến nay thấp hơn so với cùng kỳ. Chi ngân sách ở chi thường xuyên và chi đầu tư đều ở mức thấp. Như vậy, để thấy khả năng “hấp thụ” vốn của nền kinh tế đang còn khó khăn.”

Chỉ đạo cụ thể nhiệm vụ trọng tâm trong tháng 5 và những tháng tiếp theo, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh, đối với Tổng cục Thuế, cần tập trung thu đúng, thu đủ; Tăng cường công tác thanh tra kiểm tra để kịp thời phát hiện, phòng chống đối tượng gian lận, trốn thuế; Đẩy mạnh nghiên cứu thêm các cách thức nhằm kiểm soát rủi ro và ngăn chặn vi phạm trong triển khai hóa đơn điện tử, chống gian lận hóa đơn điện tử...; Sớm hoàn chỉnh hồ sơ trình cấp có thẩm quyền về phương án áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu.

Đối với Tổng cục Hải quan, Thứ trưởng yêu cầu toàn Ngành phải nêu cao vai trò quản lý đối với công tác chống buôn lậu gian lận thương mại;  Tiếp tục làm tốt công tác xây dựng lực lượng, giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật trong thực thi công vụ; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật hải quan...

Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi đặc biệt lưu ý các đơn vị trong Ngành tăng cường thanh tra, kiểm tra, nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước đối với lĩnh vực đơn vị mình quản lý, nhất là đối với thị trường bảo hiểm, trái phiếu doanh nghiệp, kế toán kiểm toán, thẩm định giá... Đối với các đề án trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5 Quốc hội Khóa XV, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi đề nghị các đơn vị phải rà soát và chuẩn bị kỹ lưỡng.