Cơ hội lớn trong biến động

Trong bối cảnh tài chính toàn cầu biến động trước chính sách thuế quan mới của Tổng thống Trump, Việt Nam, dù nằm trong danh sách chịu thuế đối ứng (46%), vẫn có nhiều tin tích cực đến từ nội tại.

Mức thuế cơ bản và thuế đối ứng có hiệu lực lần lượt từ ngày 5 và 9/4. Việt Nam đã ngay lập tức có những phản ứng được đánh giá là tích cực trong việc khởi động đàm phán về thuế quan với Hoa Kỳ.

Kinh tế Việt Nam quý I/2025 tăng trưởng 6,93% so với cùng kỳ, tuy thấp hơn mục tiêu 7,7% của Chính phủ, nhưng vẫn ở mức cao nhất kể từ năm 2020.

Tiêu dùng có dấu hiệu hồi phục tích cực, thu hẹp khoảng cách tăng trưởng đối với nhóm ngành sản xuất và xuất khẩu. Lạm phát có xu hướng chậm lại, tín dụng tăng mạnh so với cùng kỳ, nhưng giải ngân đầu tư phát triển vẫn chưa có dấu hiệu bứt phá.  

Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, VN-Index hiện đang giao dịch ở mức P/E hỗn hợp (trung bình của P/E 4 quý gần nhất và P/E ước tính 1 năm) là 11,6 lần, thấp hơn 25% so với mức trung bình từ năm 2016 đến nay là 15,5 lần.

So với các đợt điều chỉnh trước đây, P/E hỗn hợp hiện tại chỉ cao hơn mức thấp được ghi nhận trong đợt Covid-19 tháng 3/2020 và khi bị ảnh hưởng rủi ro trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp vào cuối năm 2022.

Xét về tỷ lệ phục hồi của thị trường chứng khoán trong nước, theo Trung tâm Phân tích Công ty Chứng khoán SSI (SSI Research), trong 10 năm qua, VN-Index đã điều chỉnh hơn 4% trong 24 lần.

Mặc dù thị trường có thể còn động lực điều chỉnh trong ngắn hạn, tỷ lệ thị trường hồi phục sau giai đoạn 1-3 tháng và 12 tháng vẫn tương đối cao ở mức 70% và 75%, với tỷ suất sinh lời trung bình sau 12 tháng là 16%.

SSI Research cho rằng, đây chính là cơ hội cho các nhà đầu tư tham gia thị trường. Tin xấu có thể lại là cơ hội tốt đối với các nhà đầu tư, đặc biệt là cơ hội ở các ngành phòng thủ như hàng tiêu dùng thiết yếu, năng lượng/điện, công nghệ thông tin và các ngành liên quan đến cơ sở hạ tầng trong nước như vật liệu xây dựng.

Bởi định giá thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay thấp hơn so với giai đoạn chiến tranh thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 2028-2019. Câu chuyện tăng trưởng nội địa của Việt Nam vẫn mạnh mẽ, được hỗ trợ bởi các yếu tố cụ thể, bao gồm nâng hạng thị trường chứng khoán và kết quả từ việc sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và phát triển kinh tế tư nhân.

Tích lũy để đón tích cực trong dài hạn

SSI Research nhận định, Việt Nam đang có cơ hội nhanh chóng tiến tới các hiệp định Thương mại tự do để làm cơ sở cân bằng hơn cán cân Thương mại giữa hai nước, cũng như bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư. Đây sẽ là một bước tiến lớn của Việt Nam trong câu chuyện trở thành quốc gia kết nối.

Đồng thời, đợt thay đổi này cũng là cơ hội để tái cấu trúc lại nền kinh tế theo hướng đa dạng hơn thị trường xuất khẩu, cũng như tập trung hơn vào thị trường nội địa với các động lực tăng trưởng từ bên trong để nâng cao sức chống chịu của nền kinh tế.

SSI Research cũng tin rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam đang có cơ hội thu hút nguồn vốn lớn từ nâng hạng thị trường chứng khoán. Thông tư 68/2024/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành đã gỡ bỏ rào cản "pre-funding".

Theo đó, thông tư cho phép nhà đầu tư nước ngoài không cần nộp sẵn tiền trước khi mua chứng khoán, đồng thời đưa ra lộ trình yêu cầu các công ty niêm yết công bố thông tin bằng tiếng Anh, đảm bảo bình đẳng thông tin giữa nhà đầu tư trong và ngoài nước.

FTSE Russell có cái nhìn khả quan về việc triển khai giao dịch không yêu cầu ký quỹ (Non-prefunding). Tuy nhiên, việc xử lý các giao dịch thất bại là yếu tố quan trọng mà FTSE Russell đang xem xét để quyết định nâng hạng cho Việt Nam.

Đến nay, các cơ quan quản lý vẫn đang nỗ lực đạt mục tiêu nâng hạng lên thị trường mới nổi. Kế hoạch triển khai hệ thống giao dịch KRX vào ngày 5/5 tới đây sẽ cải thiện năng lực thực thi và cung cấp các sản phẩm mới.

Sửa đổi Luật Chứng khoán gần đây đã tạo tiền đề pháp lý cho mô hình đối tác bù trừ trung tâm (CCP) cho hoạt động bù trừ thanh toán giao dịch chứng khoán.

Ngoài ra, dự thảo sửa đổi Nghị định số 155/2020/NĐ-CP nhằm đơn giản hóa thủ tục mở tài khoản giao dịch cho nhà đầu tư nước ngoài và rút ngắn thời gian giữa IPO và niêm yết cũng là những chuyển biến tích cực trong quá trình nâng hạng.

SSI Research kỳ vọng, Việt Nam có khả năng cao được đưa vào danh sách nâng hạng trong kỳ đánh giá tháng 9/2025. Khi nâng hạng, Việt Nam sẽ thu hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư gián tiếp (FII), đồng thời nâng cao chất lượng quản trị doanh nghiệp và khả năng huy động vốn.

Bên cạnh đó, việc nâng hạng không chỉ giúp các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng sản xuất mà còn nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế. Khi nền kinh tế ngày càng mở cửa, doanh nghiệp trong nước có cơ hội tiếp cận nhiều nguồn vốn và đối tác chiến lược hơn, tạo động lực phát triển bền vững.