Theo Báo cáo Thị trường trái phiếu tháng 11/2023 của Trung tâm Phân tích Công ty Chứng khoán MB (MBS Research), tính đến ngày 22/11/2023, tổng giá trị TPDN phát hành thành công trong tháng 11 ước đạt hơn 20 nghìn tỷ đồng, giảm 32% so với tháng liền trước.

Hình 1: Giá trị TPDN phát hành thành công theo tháng (Đơn vị: Nghìn tỷ đồng). (Dữ liệu TPDN chốt vào ngày 22/11)

Hoạt động phát hành chậm lại dần từ tháng 9/2023. Đa phần các đợt phát hành trong tháng đến từ nhóm Tài chính – Ngân hàng, chiếm hơn 48% lợi suất vào khoảng 6,4% - 8%/năm. Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank) là tổ chức phát hành giá trị lớn nhất trong tháng với 3.542 tỷ đồng, có thời hạn 8 – 10 năm. Trong đó, lô trái phiếu trị giá 3.092 tỷ đồng có lãi suất 6,45%-6,55%/năm và lô 450 tỷ đồng lãi suất 7,1%/năm.

Lãi suất TPDN cao nhất trong tháng là 14% ghi nhận từ đợt chào bán 1.495 tỷ đồng của Công ty TNHH Dịch vụ và Tư vấn xây dựng Anh Quân.

Đáng chú ý, lãi suất phát hành TPDN của nhóm Ngân hàng có xu hướng nhích lên trong tháng 11 sau nhiều tháng đi ngang. Đây có thể là một dấu hiệu cho thấy lãi suất huy động của ngân hàng khó giảm thêm nữa. 

Lũy kế 11 tháng, tổng giá trị TPDN phát hành đạt 233 nghìn tỷ đồng, tăng 8% so với cùng kỳ năm 2022. Lãi suất TPDN bình quân trong 11 tháng năm 2023 đạt 8,5%, cao hơn so với mức trung bình 7,9% của năm 2022.

Từ đầu năm đến nay, Ngân hàng là nhóm ngành có giá trị phát hành cao nhất với khoảng 109,6 nghìn tỷ đồng, giảm 18% so với cùng kỳ năm ngoái), chiếm tỷ trọng 47% so với tổng giá trị.

Hình 2: Lãi suất bình quân gia quyền của TPDN theo nhóm ngành (%/năm)

Lãi suất bình quân gia quyền của trái phiếu Ngân hàng là 6,8%/năm, kỳ hạn bình quân 4,5 năm. Các ngân hàng phát hành giá trị lớn nhất bao gồm: Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) với giá trị phát hành là 18,9 nghìn tỷ đồng; Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) phát hành 15,5 nghìn tỷ đồng trái phiếu; Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank) phát hành 12.9 nghìn tỷ đồng trái phiếu. 

Xếp sau là nhóm ngành Bất động sản (BĐS) với tổng giá trị phát hành đạt 73,1 nghìn tỷ đồng (tăng 10% so với cùng kỳ năm 2022), chiếm tỷ trọng 31%. Lãi suất bình quân gia quyền của trái phiếu BĐS vẫn là 9,7%/năm, kỳ hạn bình quân là 3,6 năm.

Các doanh nghiệp BĐS phát hành giá trị lớn nhất gồm có: Công ty TNHH Capitaland Tower (12,2 nghìn tỷ đồng), Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Đô Thị Hưng Yên (7,2 nghìn tỷ đồng), CTCP Vinhomes (5 nghìn tỷ đồng).

Hình 3: Ước tính khối lượng TPDN đáo hạn theo quý (Đơn vị: Nghìn tỷ đồng) 

Hoạt động mua lại TPDN có phần chững lại trong các tháng gần đây. Trong tháng 11/2023, giá trị trái phiếu mua lại trước hạn ước tính khoảng hơn 2 nghìn tỷ đồng, giảm 82% so với tháng trước.

Lũy kế từ đầu năm đến nay, khoảng 197.660 tỷ đồng TPDN đã được mua lại trước hạn, tăng 13% so với cùng kỳ năm 2022, trong đó, nhóm ngành Ngân hàng vẫn chiếm tỷ trọng 47% tổng giá trị mua lại, nhóm ngành BĐS và xây dựng lần lượt chiếm tỷ trọng 15% và 14%. 

Tính đến ngày 21/11, đã có khoảng 100 doanh nghiệp thông báo về việc chậm/hoãn thanh toán gốc, lãi trái phiếu. MBS Research uớc tính, tổng giá trị TPDN chậm các nghĩa vụ thanh toán vào khoảng 192 nghìn tỷ đồng, chiếm gần 19% dư nợ TPDN của toàn thị trường, trong đó nhóm ngành BĐS tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất khoảng 70% giá trị chậm trả.

Nhằm thúc đẩy phát triển thị trường TPDN, tăng cường khả năng tiếp cận vốn tín dụng, ngày 23/11/2021, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Công điện số 1177/CĐ-TTg gửi Bộ trưởng Bộ Tài chính, Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính khẩn trương rà soát, đánh giá kỹ lưỡng, cụ thể khả năng thanh toán, chi trả của các tổ chức phát hành TPDN, nhất là các trái phiếu đến hạn thanh toán trong cuối năm 2023 và năm 2024. Bộ Tài chính đồng thời khẩn trương rà soát, đánh giá tình hình thực hiện Nghị định số 08/2023/NĐ-CP và các văn bản có liên quan quy định về chào bán, giao dịch TPDN riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán TPDN ra thị trường quốc tế; Chủ động đẩy mạnh hơn nữa theo thẩm quyền việc quản lý nhà nước về phát hành TPDN, nhất là chống tiêu cực, lợi dụng trục lợi chính sách và các hoạt động không lành mạnh khác...