Điểm sáng Đông Á

Tại bản báo cáo Asia Bond Monitor nói trên, ADB đã đưa ra những nhận xét khá tổng quát cùng nhiều dữ liệu tham khảo bổ ích về thị trường trái phiếu của từng quốc gia trong khu vực Đông Á, cũng như số liệu đánh giá tổng thể về toàn bộ thị trường. Theo ngân hàng này, đến cuối năm 2012, các nước khu vực Đông Á có tổng cộng 6.500 tỷ USD dư nợ trái phiếu nội tệ, tăng 800 tỷ USD so với cuối năm 2011. Tính trung bình, mức tăng trưởng của thị trường mỗi quý 3%, cả năm là 12,1%. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp tại các quốc gia Đông Á thậm chí còn có mức tăng mạnh mẽ hơn, dù quy mô nhỏ hơn so với thị trường trái phiếu chính phủ. Cụ thể, tổng dư nợ của thị trường trái phiếu doanh nghiệp là 2.300 tỷ USD, tăng 18,6% so với cùng kỳ năm trước.

Theo báo cáo của ADB, Nhật Bản vẫn là quốc gia có thị trường trái phiếu phát triển với quy mô lớn nhất châu Á. Tổng dư nợ trái phiếu của thị trường Nhật Bản cuối năm 2012 lên đến 11.700 tỷ USD, đặc biệt đã tăng đáng kể trong hai năm qua khi Chính phủ nước này tăng cường vay nợ bằng phát hành trái phiếu chính phủ nhằm tái thiết đất nước sau thảm họa sóng thần, động đất đầu năm 2011. Quốc gia Đông Á có quy mô thị trường trái phiếu lớn thứ hai dĩ nhiên là Trung Quốc. Tính đến cuối năm 2012, quy mô thị trường trái phiếu Trung Quốc đạt mức 3.800 tỷ USD. Thị trường trái phiếu Ấn Độ cũng ghi nhận quy mô mới sau khi tăng mạnh trong năm 2012 để cùng với hai cường quốc nói trên, lọt vào “top ngàn tỷ USD” khi quy mô thị trường đạt 1.000 tỷ USD…
 
Bản báo cáo Asia Bond Monitor của ADB đánh giá rất cao các thị trường trái phiếu mới nổi ở khu vực Đông Á, bao gồm Trung Quốc, Hồng Kông (Trung Quốc), Indonesia, Hàn Quốc, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam. Theo đó, các tổ chức tài chính lớn trên thế giới cũng như giới đầu tư lớn toàn cầu đã dành lượng vốn lớn rót vào nhóm các nước mới nổi khu vực này kể từ đầu những năm 1990. Do lãi suất tại Mỹ, châu Âu thường xuyên thấp, trong khi tại những nền kinh tế mới nổi khu vực Đông Á tăng trưởng luôn đạt mức cao, đồng tiền của các nước này tăng giá trị, lãi suất nội tệ cao nên đã  thu hút dòng vốn quốc tế vào thị trường trái phiếu. Đặc biệt trong nửa cuối năm 2012, dù bối cảnh khó khăn nhưng sở hữu nước ngoài ở hầu hết các thị trường trái phiếu tại các nền kinh tế mới nổi khu vực Đông Á vẫn không ngừng mở rộng chứng tỏ sức hút lớn tại khu vực này. Đơn cử như tại Ấn Độ, dòng vốn ngoại góp phần đưa quy mô thị trường trái phiếu ở quốc gia đông dân thứ nhì thế giới này tăng 24,3%; tại Indonesia, các nhà đầu tư nước ngoài giữ 33% dư nợ trái phiếu chính phủ  và tại Malaysia, tỷ lệ này là 28,5% vào cuối tháng 9/2012. Các thị trường Philippines và Malaysia tăng tương ứng là 20,5% và 19,9%, quy mô cũng không ngừng mở rộng…

ADB khẳng định, để gia tăng hấp lực với các dòng vốn, chính phủ của các nước mới nổi ở khu vực Đông Á đã và đang đa dạng hóa loại hình trái phiếu các loại nhằm tạo dựng niềm tin với các nhà đầu tư. Bên cạnh các trái phiếu dại hạn, các loại hình trái phiếu ngắn hạn cũng được đưa ra với tỷ lệ hợp lý nhằm bổ sung tính hấp dẫn của khu vực này.

Ấn tượng thị trường trái phiếu Việt Nam

Theo đánh giá của ADB, nền kinh tế Việt Nam dù tăng trưởng ấn tượng trong hơn một thập kỷ qua nhưng quy mô còn nhỏ. Bởi vậy, quy mô thị trường trái phiếu chưa lớn, nếu so với GDP hay tương quan với các quốc gia mới nổi khác. Tuy nhiên, tốc độ phát triển nhanh và không ngừng mở rộng đã tạo ra cho Việt Nam một hình ảnh thị trường trái phiếu hấp dẫn, có mức tăng mạnh nhất khu vực…

Thống kê của tổ chức này chỉ ra rằng chỉ riêng trong quý IV/2012, thị trường trái phiếu đồng nội tệ của Việt Nam đã có mức tăng trưởng đáng nể, tăng tới 42,7% so với cùng kỳ năm trước và tăng 17,6% so với quý trước, đạt quy mô giá trị 25 tỷ USD vào cuối năm 2012. Tại Việt Nam, do thị trường trái phiếu doanh nghiệp còn hạn chế nên trái phiếu chính phủ vẫn chiếm thị phần áp đảo với 24/25 tỷ USD. Trong năm 2012, thị trường trái phiếu chính phủ tăng 54,6% so với cùng kỳ năm trước, phần lớn nhờ vào tăng lượng phát hành trái phiếu kho bạc bao gồm cả trái phiếu dài hạn và tín phiếu ngắn hạn.

Nhằm triển khai kế hoạch hoạt động thị trường trái phiếu năm 2013, ngày 6/3/2013, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), Kho bạc Nhà nước  và Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) đã phối hợp tổ chức “Hội nghị Thành viên Thị trường Trái phiếu năm 2013” với sự tham dự của các cơ quan quản lý, cơ quan vận hành thị trường, các tổ chức phát hành và các thành viên trên thị trường trái phiếu. Nội dung của Hội nghị tập trung vào các vấn đề về kế hoạch phát hành trái phiếu chính phủ năm 2013, định hướng chính sách tiền tệ năm 2013 và tác động đến sự phát triển thị trường trái phiếu, định hướng chính sách phát triển thị trường trái phiếu năm 2013 của Bộ Tài chính, hướng dẫn thực hiện Thông tư 234/2012/TT-BTC của Bộ Tài chính và các quy chế, quy định liên quan, kế hoạch hành động của VBMA và HNX trong năm 2013 cùng thực hiện mục tiêu chung là phát triển thị trường trái phiếu chính phủ Việt Nam, đồng thời tạo nguồn lực tài chính để đóng góp vào công cuộc phát triển kinh tế đất nước.

Với định hướng khá bài bản trong thời gian tới như tiếp tục cải thiện cơ cấu về thị trường (cơ cấu về loại trái phiếu và cơ cấu các loại kỳ hạn), cải thiện về chất lượng, chú trọng tính thanh khoản và công khai, mịnh bạch của thị trường, chắc chắn thị trường trái phiếu Việt Nam sẽ có bước phát triển nhanh, mạnh hơn nữa trong tương lai…