Thuế Thu nhập doanh nghiệp: Những sửa đổi, bổ sung căn bản

PV.

(Tài chính) Ngày 30/11/2012, Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) đã được Bộ Tài chính gửi xin ý kiến của các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp (DN). FinancePlus.vn xin giới thiệu một số nét sửa đổi, bổ sung căn bản của Dự luật.

Từ 25%, thuế suất thuế TNDN sẽ được đưa xuống còn 20-23%
Từ 25%, thuế suất thuế TNDN sẽ được đưa xuống còn 20-23%

Thực hiện mục tiêu, yêu cầu sửa đổi đã đề ra, Dự luật dự kiến tập trung sửa đổi, bổ sung những nội dung sau:

(i) Giảm thuế suất chung từ mức 25% hiện hành xuống còn 23%; riêng doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ (đáp ứng ứng 02 điều kiện: sử dụng dưới 200 lao động; và có doanh thu năm không quá 20 tỷ đồng) được áp dụng mức thuế suất 20%.

Việc giảm thuế suất chung và quy định doanh nghiệp co quy mô nhỏ và vừa được áp dụng mức thuế suất thấp hơn mức phổ thông như nêu trên là phù hợp với xu hướng chung của các nước trong khu vực và đáp ứng nhu cầu thu hút đầu tư, tạo điều kiện để doanh nghiệp tăng tích tụ, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, nhất là doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa là những đối tượng có nhiều khó khăn, chịu nhiều tác động trước những khó khăn của nền kinh tế.

(ii) Bổ sung quy định ưu đãi thuế đối với một số lĩnh vực, như: doanh nghiệp DN thực hiện các dự án xây dựng nhà ở xã hội được áp dụng TS ưu đãi 10% đối với thu nhập từ hoạt động này, không quy định miễn, giảm thuế TNDN; Bổ sung quy định ưu đãi thuế đối với hoạt động đầu tư mở rộng vào các lĩnh vực, ngành nghề, địa bàn ưu đãi theo quy định của Luật Thuế TNDN; Bổ sung thu nhập từ hoạt động xuất bản theo quy định của Luật Xuất bản; thu nhập từ hoạt động báo in của cơ quan báo chí vào diện được áp dụng mức thuế suất ưu đãi 10%; thu nhập của tổ chức tài chính vi mô vào diện áp dụng thuế suất 20%; ...

(iii) Bổ sung quy định cho phép doanh nghiệp sau khi bù trừ lãi lỗ giữa thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư, chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư, thu nhập từ chuyển nhượng quyền thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản (nếu có) với nhau mà vẫn còn lỗ thì số lỗ đó doanh nghiệp được bù trừ với thu nhập từ hoạt động SXKD trong kỳ tính thuế.

Quy định này cho phép khắc phục được tình trạng doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh bất động sản (BĐS) khi thị trường diễn biến xấu, phát sinh lỗ nhưng không xử lý được lỗ gây nợ xấu do doanh nghiệp chuyển nhượng BĐS bị lỗ nhưng theo luật hiện hành không được phép được chuyển lỗ vào thu nhập từ hoạt động SXKD. Trong điều kiện thị trường thuận lợi, doanh nghiệp có thu nhập từ các hoạt động này thì vẫn thực hiện hạch toán riêng để kê khai nộp thuế và chỉ được bù trừ lãi lỗ trong phạm vi các loại thu nhập này với nhau trong kỳ tính thuế.

(iv) Ngoài ra, dự thảo Luật cũng bổ sung quy định một số nội dung mới trong việc xác định các khoản chi được trừ khi xác định thu nhập tính thuế, trong đó có nhiều nội dung mà cộng đồng doanh nghiệp quan tâm như:

- Về quy định về vốn mỏng (tình trạng DN hoạt động chủ yếu dựa vào vốn đi vay, trong khi tỷ lệ vốn chủ sở hữu trên tổng vốn rất ít): Để góp phần đảm bảo an toàn tài chính cho DN và của nền kinh tế, góp phần chống chuyển giá, dự thảo Luật bổ sung quy định không tính vào chi phí được trừ đối với phần chi trả lãi vay của khoản vay vốn tương ứng với khoản vay vượt quá 4 lần vốn chủ sở hữu (đối với một số lĩnh vực đặc thù như tín dụng, ngân hàng được áp dụng tỷ lệ cao hơn: không quá 10 lần vốn chủ sở hữu), đồng thời để phù hợp với thực tiễn Việt Nam là nền kinh tế đang thiếu vốn, DN hoạt động chủ yếu bằng vốn vay, dự thảo Luật quy định rõ lộ trình thực hiện từ ngày 01/01/2016, áp dụng đối với các khoản vay phát sinh từ ngày 01/01/2006 để doanh nghiệp có thời gian chủ động trong việc tái cơ cấu và cân đối lại các nguồn vốn hoạt động.

- Về tỷ lệ khống chế khoản chi quảng cáo tiếp thị, khuyến mại, hoa hồng môi giới…: dự thảo luật dự kiến sẽ loại bỏ một số khoản chi ra khỏi diện chi phí không chế, đồng thời nâng lên mức 15% (là mức hiện hành chỉ áp dụng cho doanh nghiệp thành lập mới trong 3 năm đầu).

- Mở rộng phạm vi tài trợ được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập tính thuế TNDN đối với các khoản tài trợ theo chương trình của Nhà nước đối với các địa phương thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn để khuyến khích DN cùng chia sẻ với Nhà nước, giảm bớt gánh nặng cho NSNN trong điều kiện đất nước còn có khó khăn và phù hợp với nguyện vọng của các địa phương đang cần được tài trợ.

- Bổ sung quy định về khoản chi đóng góp vào Quỹ hưu trí tự nguyện hoặc quỹ mang tính an sinh xã hội cho người lao động của doanh nghiệp để khuyến khích sự hình thành quỹ hưu trí tự nguyện, từ đó góp phần phát triển thị trường vốn, thị trường chứng khoán và hỗ trợ các chương trình an sinh xã hội, giảm bớt gánh nặng chi tiêu ngân sách nhà nước và đồng bộ với quy định của Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế TNCN (Luật số 26/2012/QH13).

- Bổ sung quy định điều kiện được tính vào chi phí được trừ phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với hoá đơn mua hàng hoá, dịch vụ từng lần mà theo quy định của pháp luật phải thanh toán không dùng tiền mặt để khuyến khích việc thanh toán không dùng tiền mặt, góp phần quản lý kiểm soát thu nhập của các tổ chức.

- Sửa đổi một số quy định nhằm đơn giản hoá thủ tục hành chính cho DN, như: bỏ quy định về định mức tiêu hao nguyên vật liệu, nhiên liệu; quy định cụ thể một số khoản thu nhập không được ưu đãi thuế, theo đó các khoản thu nhập khác liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh đang được hưởng ưu đãi thuế không được liệt kê sẽ thuộc diện được hưởng ưu đãi thuế,...

Tóm lại, các nội dung dự kiến sửa đổi về thuế TNDN tại Dự thảo Luật nhằm kịp thời khắc phục những bất cập của Luật Thuế TNDN hiện hành: giảm mức động viên cho người nộp thuế, hướng nhiều về những doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa, thể hiện sự chia sẻ của Nhà nước với doanh nghiệp trong điều kiện kinh tế có khó khăn; đảm bảo đơn giản hoá chính sách, tạo thuận lợi cho người nộp thuế và cho công tác quản lý thu, đáp ứng yêu cầu về cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hoá công tác quản lý thu, phù hợp với thông lệ quốc tế.