Không còn bất ngờ

"Tính đến cuối tháng 5.2015, tín dụng toàn hệ thống các tổ chức tín dụng đã tăng hơn 5%", Phó thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng thông tin với báo chí sáng 11.6.

Tại một số ngân hàng, tín dụng cũng tăng trưởng khả quan ngay trong quý đầu năm. Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng cao hơn mức bình quân của toàn ngành và đã đạt 2,3% trong quý I. Tổng giám đốc Phạm Quang Dũng cho biết, chủ trương của Vietcombank là đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng đi đôi với kiểm soát chất lượng tín dụng trên nguyên tắc không hạ chuẩn vay và chú ý để tăng trưởng đều trong kỳ thay vì tập trung vào cuối kỳ.

Những con số trên đây không còn gây bất ngờ nữa nếu nhìn lại đà tăng trưởng tín dụng trong những tháng đầu năm nay, nhưng nó vẫn là diễn biến lạ so với các năm trước. Cùng kỳ năm ngoái (tháng 5.2014), tín dụng chỉ tăng 1,5% và phải đến hết tháng 7.2014, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống ngân hàng mới đạt 3,6%.

Theo Phó thống đốc Nguyễn Thị Hồng, tín dụng tăng trưởng khả quan và đều trong kỳ cho thấy các giải pháp của NHNN vừa qua đã đi đúng hướng. Việc xử lý nợ xấu cũng có tác động tích cực tới tăng trưởng tín dụng. Đáng mừng là dòng vốn tiếp tục chảy vào các lĩnh vực ưu tiên đúng như định hướng của NHNN. Hiện tín dụng nông nghiệp, nông thôn chiếm tỷ trọng gần 20% tổng dư nợ của nền kinh tế. Tính đến cuối tháng 4.2015, dư nợ tín dụng nông nghiệp, nông thôn đạt 792.876 tỷ đồng tăng 6,48% so cuối năm 2014, bình quân tăng hơn 30% trong thời gian 2010 - 2014.

Trang web của NHNN cho biết, lãnh đạo một số ngân hàng thương mại lý giải hiện tượng tín dụng đạt mức tăng cao nhất so với cùng kỳ những năm gần đây là do kinh tế vĩ mô ổn định và năng lực tài chính của hệ thống ngân hàng đã tăng lên đáng kể. Trong đó, lạm phát được kiềm chế và có xu hướng ngày càng giảm xuống mức lạm phát bền vững trong dài hạn là cơ sở để các ngân hàng giảm dần mặt bằng lãi suất huy động và cho vay, mặc dù với mức độ thận trọng hơn. Trên tầm vĩ mô, việc NHNN đưa ra nhiều chương trình tín dụng khác nhau đã hướng các ngân hàng thương mại điều chỉnh hoạt động kinh doanh tiền tệ sang lĩnh vực có thế mạnh của ngân hàng, không còn tình trạng dàn trải nhưng thiếu kiểm soát nguồn vốn như trước đây.

Áp lực lên khả năng cân đối vốn

Diễn biến của tín dụng 5 tháng đầu năm cho thấy không khó để đạt được mục tiêu tăng trưởng tín dụng NHNN đặt racho năm nay là 13% - 15%. Tuy nhiên, tín dụng khởi sắc đã và đang dần gây áp lực lên khả năng cân đối vốn của các ngân hàng. Theo phân tích của Công ty CP Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), tốc độ tăng trưởng huy động tiền gửi đang không theo kịp với tốc độ tăng trưởng tín dụng. Điển hình như tại Hà Nội, tổng dư nợ cho vay trong 5 tháng đầu năm nay tăng 8,7% so với cuối năm 2014 trong khi tăng trưởng huy động ở mức thấp hơn, đạt 7,1%. Trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, tổng vốn huy động của các ngân hàng đến cuối tháng 4.2015 tăng 1,91% còn dư nợ cho vay tăng 4,14% so với cuối năm 2014.

Cũng theo BVSC, gần đây, thanh khoản của hệ thống ngân hàng không còn ở trạng thái quá dư thừa so với cùng kỳ năm 2014. Điều này được thể hiện qua diễn biến lãi suất liên ngân hàng đã có một đợt tăng nóng, thậm chí lên mức cao nhất kể từ đầu năm ngoái đến nay (5%/năm) hồi giữa tháng 4 vừa qua. Mặc dù trong các tuần cuối tháng 5, đầu tháng 6, lãi suất liên ngân hàng đã giảm trở lại nhưng mặt bằng trung bình trong 5 năm tháng đầu năm 2015 đã cao hơn so với năm 2014. Đây cũng là dấu hiệu cho thấy nhu cầu vay vốn trên thị trường liên ngân hàng đã tăng trở lại sau khi trải qua giai đoạn trầm lắng trong tháng 5.

Trong một diễn biến liên quan, thị trường tiền tệ đang ghi nhận sự đảo chiều của lãi suất huy động. Một số ngân hàng sau thời gian dài giữ mặt bằng lãi suất tiền đồng đứng im hoặc giảm xuống nay đã bắt đầu tăng lãi suất huy động. Chẳng hạn, Ngân hàng Nông nghiệpvà PTNT Việt Nam (Agribank) từ ngày 3.6 đã tăng lãi suất với một loạt sản phẩm tiết kiệm tiền đồng tại Hội sở chính. Ở phía Nam, Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) đã điều chỉnh tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn từ 6 - 36 tháng tăng thêm 0,2 điểm phần trăm kể từ ngày 25.5; Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu (Eximbank) tăng nhẹ một số kỳ hạn huy động tiền đồng kể từ ngày 21.5.