Vì sao các công ty Mỹ vẫn ở lại châu Á, không trở về nhà?
Tổng thống Donald Trump tự tin rằng ông sẽ đưa ngành sản xuất trở lại Mỹ. Tuy nhiên, các nhà sản xuất của Mỹ muốn trở về quê hương đang phải đối mặt với tình trạng thiếu lao động trầm trọng.
Chỉ số Reshoring (chỉ số các hãng xưởng Hoa Kỳ quay trở lại sản xuất trong nước) mới nhất của Công ty tư vấn A.T. Kearney Inc., được phát hành đầu tháng này, cho thấy hàng hóa nhập khẩu vào Hoa Kỳ từ 14 quốc gia có chi phí sản xuất thấp ở châu Á tiếp tục tăng nhanh hơn sản lượng tại nhà máy trong nước vào năm 2018, một dấu hiệu cho thấy các công ty Hoa Kỳ không ngừng hoạt động chuỗi cung ứng toàn cầu.
Một cuộc khảo sát được công bố vào tháng 5 bởi hai chi nhánh của Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Trung Quốc cho thấy ít hơn 6% các công ty đang chuyển đổi hoặc xem xét chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc đã chọn Hoa Kỳ làm điểm đến mới. Thay vào đó, gần 25% đã chuyển sản xuất sang Đông Nam Á.
Một phần lý do vẫn là chi phí lao động. Trong một số ngành công nghiệp - như may mặc - ngay cả các nhà máy hiện đại cũng cần rất nhiều bàn tay con người. Theo một khảo sát gần đây của Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản, tiền lương hàng tháng của một công nhân nhà máy ở Ấn Độ là 265 USD, ở Việt Nam là 227 USD và ở Bangladesh chỉ là 109 USD, thấp hơn nhiều so với mức lương ở Mỹ.
Đó là lý do tại sao rất ít các doanh nghiệp của Hoa Kỳ quay trở lại quê hương. Mặc dù sản lượng quần áo của Hoa Kỳ đã tăng 67% trong giai đoạn 2009-2017, nhưng nó vẫn chỉ chiếm 3% thị trường, theo Hiệp hội May mặc & Giày dép Hoa Kỳ.
Trên hết, rõ ràng là các nhà sản xuất Hoa Kỳ muốn trở về quê hương đang phải đối mặt với tình trạng thiếu lao động trầm trọng. Dữ liệu mới nhất từ Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ cho thấy hơn 500.000 cơ hội việc làm chưa được thực hiện trong lĩnh vực sản xuất.
Một số ít các công nhân sẵn có đã lên kế hoạch cho kế hoạch của tổng thống Trump khi Foxconn của Đài Loan xây dựng một nhà máy lắp ráp tại Wisconsin. Một nghiên cứu của Deloitte và Viện sản xuất ước tính đến năm 2028, ngành sản xuất của Hoa Kỳ có thể phải đối mặt với sự thiếu hụt 2,4 triệu công nhân.
Ngoài ra, một số nhà cung cấp sở hữu công nghệ hoặc kỹ năng kỹ thuật khó tái tạo ở nơi khác. Chẳng hạn, trong lĩnh vực kinh doanh đồ ăn - đĩa, cốc,... Các nhà sản xuất Trung Quốc vẫn không có đối thủ trong khả năng sản xuất số lượng lớn cần thiết để lấp đầy các kệ tại Wal-Marts và Target với giá cả và chất lượng chấp nhận được.
Các nhà sản xuất công nghệ cao như Công ty TNHH Chính xác Đài Loan, chuyên sản xuất ống kính máy ảnh, hay Công ty Sản xuất Nhật Bản Mur Murata, công ty sản xuất mạch, rất giỏi trong việc họ không dễ để thay thế.
Cuối cùng, các công ty sẽ tiếp tục sản xuất ở các quốc gia khác nhau để phục vụ thị trường địa phương. Trump đã tấn công General Motors Co. để giữ cho các nhà máy mở tại Trung Quốc trong khi đóng cửa ở Hoa Kỳ, dường như không biết rằng những nhà máy này chủ yếu sản xuất ô tô cho người lái xe Trung Quốc, chứ không phải người Mỹ.
Khi các gia đình trên khắp thế giới ngày càng giàu hơn, chắc chắn sẽ có nhiều nhà máy được xây dựng bởi các công ty Hoa Kỳ ở những nơi như Trung Quốc và Ấn Độ để bán cho người dân địa phương. Homi Khara thuộc Viện Brookings đã chỉ ra rằng Trung Quốc sẽ chiếm 22% lượng tiêu thụ toàn cầu của tầng lớp trung lưu (tính theo ngang giá sức mua) vào năm 2030, Ấn Độ 17% và Hoa Kỳ chỉ 7%.