Việt Nam - Nhật Bản đẩy mạnh hợp tác phát triển các ngành công nghiệp chiến lược
Ngày 28/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru cùng tham dự Diễn đàn Việt Nam - Nhật Bản về hợp tác trong các ngành công nghiệp chiến lược, công nghệ cao, chuyển đổi xanh và bán dẫn.

Phát biểu tại Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, việc Thủ tướng Chính phủ hai nước trực tiếp chủ trì Diễn đàn thể hiện rõ cam kết mạnh mẽ của hai Chính phủ trong việc thúc đẩy hợp tác chiến lược toàn diện và đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp hai nước trong các lĩnh vực có ý nghĩa quyết định cho tương lai.
Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 đưa kinh tế số chiếm tối thiểu 30% GDP và lọt nhóm 40 quốc gia dẫn đầu về đổi mới sáng tạo toàn cầu. Đồng thời, Chính phủ kiên định cam kết đạt phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050. Nhật Bản đã và đang góp phần quan trọng trong hiện đại hóa hạ tầng, chuyển giao công nghệ, phát triển nguồn nhân lực và nâng cao năng lực sản xuất của Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực chế biến, chế tạo và công nghệ cao.
“Bộ Tài chính cam kết tiếp tục cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, hiện đại hóa hệ thống thuế, hải quan; bảo đảm môi trường tài chính ổn định, minh bạch; tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp đầu tư vào những lĩnh vực then chốt như công nghệ cao, bán dẫn, chuyển đổi xanh”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh.

Chia sẻ tại Diễn đàn, Thủ tướng Nhật Bản Ishiba nhắc lại câu chuyện vào những năm 1990, ngành Sản xuất chế tạo của Nhật Bản đã mở rộng sang Việt Nam và góp phần thúc đẩy tăng trưởng của Việt Nam.
“Với quy mô thị trường 100 triệu dân và nguồn nhân lực dồi dào, chất lượng cao, Việt Nam thực sự là một điểm đến đầu tư đầy hứa hẹn”, Thủ tướng Nhật Bản Ishiba đánh giá.
Lãnh đạo Chính phủ Nhật Bản cũng chia sẻ rằng "đã cảm nhận sâu sắc sự hợp tác chặt chẽ giữa các doanh nghiệp Nhật Bản và doanh nghiệp Việt Nam tại khu công nghiệp Thăng Long". Trong bối cảnh kinh tế thế giới ngày càng bất ổn, việc Nhật Bản và Việt Nam - những quốc gia có chuỗi cung ứng liên kết chặt chẽ - hợp tác để nâng cao trình độ công nghiệp là một cơ hội lớn.

Thủ tướng Ishiba khẳng định việc nâng cao trình độ ngành công nghiệp công nghệ cao của Việt Nam, tăng cường khả năng chống chịu trước những cú sốc bên ngoài sẽ mang lại lợi ích cho cả hai nước. Chính phủ Nhật Bản cùng khu vực tư nhân cam kết thúc đẩy công cuộc này thông qua sự phối hợp chặt chẽ giữa khu vực công và tư nhân, bao gồm cả đào tạo nguồn nhân lực và phi carbon hóa.
Tại hội đàm vào sáng cùng ngày, Thủ tướng Ishiba đã cùng Thủ tướng Phạm Minh Chính nhất trí nâng cấp quan hệ kinh tế song phương trong khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Nhật Bản - Việt Nam.
Trong đó, về đào tạo nhân lực trong lĩnh vực bán dẫn - lĩnh vực trọng tâm của Việt Nam, hai bên đang chuẩn bị mở chương trình đào tạo kỹ sư công nghệ chip bán dẫn tại Đại học Việt Nhật - một dự án hợp tác biểu tượng giữa hai nước.
Nhật Bản cũng sẽ tiếp nhận khoảng 250 nghiên cứu sinh bậc tiến sĩ trong lĩnh vực bán dẫn, tương ứng với một nửa mục tiêu chiến lược quốc gia của Việt Nam. Đồng thời, tăng cường trao đổi nhân lực thế hệ mới trong các lĩnh vực khoa học công nghệ tiên tiến.
Về mở rộng đầu tư nhằm nâng cao trình độ công nghiệp, Nhật Bản sẽ hỗ trợ xây dựng nhà máy sản xuất silicon đa tinh thể - vật liệu thiết yếu cho chuỗi cung ứng bán dẫn, cũng như thúc đẩy quá trình phi carbon hóa tại các khu công nghiệp ở Việt Nam.
Nhật Bản cũng đang hợp tác với Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) để kết nối các startup với các doanh nghiệp hàng đầu của hai nước và đã đạt được những kết quả ban đầu. Cùng với đó, hỗ trợ nâng cao chức năng của NIC nhằm thúc đẩy chính sách khởi nghiệp của Việt Nam, qua đó góp phần giải quyết các thách thức xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh công nghiệp. Hai bên sẽ tiếp tục hợp tác với các tổ chức quốc tế như UNDP.
Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng nhấn mạnh đây là sự kiện quan trọng, là minh chứng sinh động cho quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Nhật Bản đang bước vào giai đoạn phát triển mới với sự tin cậy chiến lược, tầm nhìn dài hạn, "nghĩ sâu làm lớn" và những động lực hợp tác mới. Đây còn là không gian kết nối giữa tầm nhìn quốc gia và hành động doanh nghiệp, giữa định hướng chiến lược và giải pháp thực tiễn.
Thủ tướng cũng cho rằng, hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư tiếp tục phát huy vai trò trụ cột và là điểm sáng nổi bật trong quan hệ hai nước. Nhật Bản hiện là đối tác kinh tế hàng đầu của Việt Nam, là đối tác cung cấp vốn ODA và hợp tác lao động lớn nhất, nhà đầu tư lớn thứ ba, đối tác thương mại và du lịch lớn thứ tư của Việt Nam.
Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với rất nhiều thách thức như hiện nay, những lĩnh vực như công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, năng lượng sạch và kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế sáng tạo là chìa khóa cho phát triển nhanh và bền vững.

Bước vào năm thứ hai của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Nhật Bản, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị, hai nước cần đẩy mạnh hơn nữa hợp tác trong tất cả các lĩnh vực, nhất là phát huy mạnh mẽ vai trò tiên phong của công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và ngành công nghiệp bán dẫn.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đề nghị Chính phủ Nhật Bản tiếp tục đồng hành và tăng cường hỗ trợ Việt Nam thông qua các chương trình hợp tác phát triển (ODA), nhất là trong các lĩnh vực then chốt như công nghiệp chiến lược, công nghệ cao, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và đổi mới sáng tạo. Đồng thời, đẩy mạnh hơn nữa hợp tác và hỗ trợ Việt Nam trong các lĩnh vực chuyển giao công nghệ, tài chính xanh, đào tạo nguồn nhân lực, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, trung tâm tài chính quốc tế, chuyển đổi xanh.
Đặc biệt, Thủ tướng đề nghị phía Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ NIC để phát huy vai trò hạt nhân của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam. Đồng thời, khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Nhật Bản mở rộng đầu tư vào Việt Nam trong các lĩnh vực chiến lược nêu trên, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Với các doanh nghiệp Nhật Bản, Thủ tướng đề nghị tiếp tục tin tưởng, gắn bó, hợp tác chặt chẽ, mở rộng đầu tư tại Việt Nam, đóng góp thiết thực hơn nữa cho sự phát triển thịnh vượng của hai quốc gia; góp phần mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho người dân. Đồng thời, quan tâm, thúc đẩy triển khai nhanh các dự án hợp tác trọng điểm, đặc biệt trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng chiến lược, công nghiệp chủ chốt, công nghệ cao. Hỗ trợ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu và thực chất hơn vào các chuỗi cung ứng toàn cầu.