Mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, tăng trưởng tín dụng năm 2018 được kiểm soát chặt chẽ dưới mức 16%, ưu tiên tập trung vào các ngành sản xuất, chế biến chế tạo.

Tuy nhiên, một số công ty chứng khoán đưa ra con số tăng trưởng tín dụng thấp hơn so với con số của NHNN.

Tín dụng tăng chậm lại

Trong báo cáo ngành ngân hàng năm 2019, công ty Chứng khoán VCBS đánh giá tăng trưởng tín dụng năm 2018 dự báo ở mức 14 – 15%. Tín dụng tập trung vào các ngành sản xuất kinh doanh, đặc biệt là các lĩnh vực ưu tiên, các dự án lớn, trọng tâm trọng điểm theo chủ trương của Chính phủ.

Theo một số chuyên gia, con số có sự chênh lệch nhưng không đáng kể và quan trọng hơn là những nhận định về tín dụng tăng thấp hơn trong 4 năm qua đồng nghĩa với việc tăng trưởng của nền kinh tế đang giảm dần sự phụ thuộc vào tăng trưởng tín dụng.

Tại báo cáo tổng quan thị trường tài chính năm 2018, Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia (NFSC) cũng nhìn nhận khả năng tăng trưởng kinh tế (GDP) 2018 đạt 6,9-7%, vượt chỉ tiêu 6,7%. Đây là mức tăng cao nhất trong 10 năm trở lại đây và là năm ghi dấu ấn tăng trưởng kinh tế không nhờ vào tăng trưởng tín dụng…

Dưới góc độ một chuyên gia kinh tế, Ts. Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc Phát triển Trường Đại học Fullbright Việt Nam, cho rằng tín dụng tăng chậm lại là yếu tố tích cực cho nền kinh tế và đây là điểm khác biệt so với những năm trước.

"Năm 2017, tăng trưởng tín dụng 18%. Rất mừng là tăng trưởng tín dụng năm nay chỉ 15% trong khi tăng trường GDP khá cao. Điều này cho thấy tăng trưởng GDP đã không phụ thuộc vào tăng trưởng tín dụng như các chuyên gia vẫn lo ngại…".

Đồng quan điểm, Ts. Lê Trung Thành, Trưởng phòng Nghiên cứu khoa học, Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội), cho rằng xu hướng ổn định tăng trưởng tín dụng năm 2018 sẽ tiếp tục trong năm 2019 nhờ kinh tế Việt Nam đang có tốc độ tăng trưởng tốt, tín dụng trong nền kinh tế giảm.

"Khi thâm dụng tín dụng tốt hơn thì nên có chính sách tăng trưởng tín dụng tốt hơn trong dài hạn. Tôi nghĩ những năm tới, tín dụng sẽ tăng khoảng 15% là hợp lý", ông Thành nói.

Nhận định về tăng trưởng tín dụng trong năm 2019, các công ty chứng khoán cho rằng có thể đạt mức trên 15%.

Đánh giá về tăng trưởng tín dụng Việt Nam trong năm 2019, ông Trương Văn Phước, quyền Chủ tịch NFSC, phân tích: trong một thị trường tài chính hoàn hảo có hai cấu phần: cấu phần thứ nhất là thị trường trường tiền tệ, chuyên lo toan dòng vốn ngắn hạn; cấu phần thứ hai là thị trường vốn, chuyên lo toan dòng vốn trung dài hạn của nền kinh tế.

Hướng vào lĩnh vực tạo tăng trưởng

Tại Việt Nam, mấy năm gần đây, thị trường vốn đã có những chuyển động tốt, thể hiện qua giá trị vốn hóa của thị trường chứng khoán/ GDP đã tăng tới 70%, nhưng dòng vốn cung ứng cho nền kinh tế vẫn do ngân hàng cung cấp.

Trong năm 2018, chuyển biến thị trường tài chính Việt Nam khá tốt, thể hiện ở chỗ thị trường tiền tệ đã giải quyết cơ bản vấn đề nợ xấu; hoạt động của các tổ chức tín dụng đã tốt hơn; thị trường vốn đã có chuyển biến tích cực (ứng dụng các công cụ phái sinh trong kinh doanh mua bán chứng khoán)… Nếu kiên trì đi theo con đường này dần dần sẽ mở rộng được thị trường tài chính và áp dụng các chuẩn mực quốc tế.

"Với một thị trường tài chính hoàn hảo, các công cụ, các thiết chế cần phải được tiếp cận với các thông lệ quốc tế, có nghĩa là các công cụ thị trường phải được đầy đủ hơn, các thị trường tài chính phải hoạt động hoàn hảo hơn", ông Phước nói.

Thực tế gần đây, dòng vốn huy động ngắn hạn của hệ thống ngân hàng để cho vay trung dài hạn đã được giảm xuống. Theo ông Phước, những điều chỉnh chính sách như thời gian qua phù hợp với sự phát triển của thị trường vốn. Có rất nhiều giải pháp nhưng giải pháp căn cơ nhất vẫn là áp dụng các chuẩn mực, các công cụ, các dịch vụ tài chính… mà các thị trường vốn phát triển trên thế giới đang áp dụng.

"Nếu làm được điều này, trong 3 – 5 năm tới, chúng ta sẽ dần cân bằng, làm cho dòng tín dụng ngắn hạn từ ngân hàng đi vào nền kinh tế thể hiện qua tỷ lệ tín dụng/GDP", ông Phước đánh giá.

Hiện, tỷ lệ tín dụng/ GDP ở mức 131%, là con số chấp nhận được, thậm chí tỷ lệ này có thể tăng thêm 5-7%.

Dẫu vậy, ông Phước khuyến cáo, trong điều kiện của Việt Nam không nên vội vã điều chỉnh dòng tín dụng vào nền kinh tế. Điều quan trọng vẫn là kiểm soát chặt chẽ chất lượng tín dụng đi vào những lĩnh vực hỗ trợ cho tăng trưởng, chứ không phải những lĩnh vực tạo ra rủi ro cho nền kinh tế.