Theo đó, người lao động nước ngoài tham gia BHXH bắt buộc được hưởng đầy đủ 5 quyền lợi BHXH như lao động trong nước với cùng mức đóng.

Hơn 51.000 người lao động nước ngoài ở Việt Nam tham gia BHXH

Thực hiện Nghị định số 143/2018/NĐ-CP (Nghị định số 143) ngày 15/10/2018 của Chính phủ, đến nay, việc triển khai bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc đối với người lao động (NLĐ) nước ngoài làm việc tại Việt Nam đã đạt được những kết quả bước đầu. Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tính đến ngày 28/02/2019, tổng số đơn vị DN tham gia BHXH cho người nước ngoài trên toàn quốc là 8.730, với số lao động tham gia là 51.524 người. Tổng số tiền đóng BHXH cho các đối tượng này trên cả nước là 100,792 tỷ đồng.

Theo ước tính của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, hiện nay, trên cả nước có khoảng trên 80.000 NLĐ nước ngoài làm việc tại Việt Nam, trong đó đa số được cấp giấy phép lao động (chiếm trên 90% tổng số lao động nước ngoài thuộc diện cấp giấy phép lao động). Như vậy, sau một thời gian triển khai Nghị định số 143 đã có trên 64% lao động thuộc đối tượng này tham gia BHXH bắt buộc.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Nghị định số 143/2018/NĐ-CP, BHXH Việt Nam đã ghi nhận một số vướng mắc của doanh nghiệp (DN) có sử dụng lao động là người nước ngoài và đang chỉ đạo BHXH các địa phương phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước về lao động, để nắm bắt số lượng NLĐ nước ngoài thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc; đồng thời, hướng dẫn các DN sử dụng lao động nước ngoài thực hiện chính sách này.

Bên cạnh đó, rào cản ngôn ngữ cũng là một trong những khó khăn trong việc thực hiện giao dịch BHXH. NLĐ là công dân nước ngoài đến Việt Nam làm việc từ rất nhiều quốc gia với nhiều ngôn ngữ khác nhau, trên hồ sơ, giấy tờ tùy thân chỉ có chữ viết nước ngoài dẫn đến khó khăn trong giao dịch BHXH. Khó khăn tiếp theo là khả năng đóng trùng BHXH của NLĐ nước ngoài, do họ sang Việt Nam làm việc có thể đã tham gia BHXH tại nước sở tại và ngược lại…

Để khắc phục những khó khăn trên, thời gian tới, BHXH Việt Nam tiếp tục chỉ đạo cơ quan BHXH các cấp phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước về lao động để nằm bắt số lượng NLĐ nước ngoài thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc và hướng dẫn các DN sử dụng lao động nước ngoài thực hiện theo quy định của pháp luật.

Từ 01/01/2022, lao động nước ngoài đóng BHXH bằng 8% mức lương tháng

Ông Đinh Duy Hùng cho biết, theo quy định tại Nghị định số 143/2018/NĐ-CP, từ ngày 01/12/2018, NLĐ là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Đây là lần đầu tiên pháp luật của Việt Nam có quy định về đối tượng lao động này.

Thực hiện theo quy định của Nghị định số 43, việc đóng BHXH bắt buộc đối với NLĐ nước ngoài được thực hiện theo lộ trình đóng vào từng quỹ thành phần. Theo đó, NLĐ nước ngoài tham gia BHXH bắt buộc được hưởng đầy đủ 5 quyền lợi BHXH như lao động trong nước với cùng mức đóng. Tuy nhiên, mức hưởng và mức đóng BHXH sẽ thực hiện trước theo lộ trình 3 chế độ ngắn hạn (ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp) và 2 chế độ hưu trí, tử tuất thực hiện sau. Cụ thể, từ ngày 01/12/2018 đến ngày 31/12/2021, NLĐ là công dân nước ngoài không phải đóng BHXH bắt buộc, còn người sử dụng lao động, hàng tháng phải đóng toàn bộ bằng 3,5% tiền lương tháng cho NLĐ. Trong đó, đóng 3% vào Quỹ Ốm đau, thai sản; 0,5% vào Quỹ Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.

Về hiệu lực đóng BHXH của NLĐ nước ngoài Nghị định số 143/2018/NĐ-CP, quy định, từ ngày 01/01/2022 trở đi, NLĐ và chủ sử dụng lao động đóng bằng 25,5% tiền lương tháng đóng BHXH vào các Quỹ Ốm đau, thai sản, Quỹ Bảo hiểm tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, Quỹ Hưu trí và tử tuất. Trong đó, người sử dụng lao động đóng bằng 17,5%, NLĐ đóng bằng 8% mức tiền lương tháng vào Quỹ Hưu trí và tử tuất. “Việc đẩy lùi thời gian đóng BHXH đối với NLĐ nước ngoài áp dụng từ đầu năm 2022 là để hỗ trợ cho DN, giúp DN có điều kiện và thời gian thực hiện tốt hơn khi tham gia BHXH cho NLĐ nước ngoài”, ông Hùng lý giải.

Về vấn đề này, ông Đào Việt Ánh, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cùng với BHXH Việt Nam đàm phán các hiệp định song phương về BHXH thế hệ mới. Các cơ quan liên quan đang thực hiện đàm phán với các đối tác để vừa xử lý tránh đóng trùng, vừa bảo đảm quyền lợi được hưởng của NLĐ tham gia BHXH.