TCTC: Đại dịch COVID-19 đã tác động tiêu cực đến mọi lĩnh vực trong đời sống, KT-XH. Trong bối cảnh đó, vượt qua những khó khăn, thách thức; phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo, đổi mới, ngành Tài chính tiếp tục nỗ lực hoàn thành xuất sắc các chỉ tiêu, nhiệm vụ tài chính - ngân sách nhà nước (NSNN), góp phần vào phát triển KT-XH đất nước. Xin Bộ trưởng khái quát một số kết quả nổi bật Ngành đạt được trong năm qua?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Như chúng ta đã biết, năm 2021, dịch bệnh COVID-19 bùng phát với tốc độ lây lan nhanh, nguy hiểm, phạm vi tác động rộng hơn. Để ứng phó với đại dịch, nhiều địa phương phải áp dụng các biện pháp giãn cách, trong đó có các địa phương trọng điểm kinh tế như: TP. Hồ Chí Minh, Ðồng Nai, Bình Dương, Hà Nội... Điều này đã tác động tiêu cực đến mọi lĩnh vực KT-XH, nhất là với hoạt động thu, chi NSNN.

Lường trước những khó khăn, thách thức đó, bám sát các chủ trương, nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, thực hiện lời kêu gọi của Tổng Bí thư, ngành Tài chính đã chủ động và thực hiện các giải pháp và đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần vào hoàn thành thắng lợi “nhiệm vụ kép”: vừa phòng chống dịch, vừa phát triển KT-XH, đảm bảo đời sống nhân dân. Năm 2021, thu NSNN ước đạt 1.563,3 nghìn tỷ đồng, bằng 116,4% so dự toán, tăng 3,7% so với  thực hiện 2020. Chi NSNN ước đạt 1.879 nghìn tỷ đồng, bằng 111,4% dự toán, trong đó, giải ngân vốn đầu tư phát triển ước đến hết 31/12/2021 đạt 77,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, đạt 74,7% dự toán Quốc hội quyết định.

Trong cân đối NSNN, mặc dù có những thời điểm khó khăn do ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19, nhưng Bộ Tài chính đã thực hiện linh hoạt các giải pháp điều hành chính sách tài khóa để bảo đảm cân đối NSNN, bảo đảm nguồn chi cho công tác phòng, chống dịch và thanh toán chi trả các khoản nợ đầy đủ, đúng hạn theo cam kết và dự toán năm 2021 được giao. Chúng ta cũng đủ khả năng để bảo đảm chi cho các nhiệm vụ chi đầu tư, chi thường xuyên theo dự toán, thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng. Đặc biệt, để giảm đến mức thấp nhất rủi ro phụ thuộc vào nguồn vốn vay nước ngoài, tăng tính an toàn, bền vững của danh mục nợ công, thời gian qua, Bộ Tài chính đã đẩy mạnh việc thực hiện huy động vốn trong nước thông qua đấu thầu phát hành trái phiếu chính phủ trên thị trường.

Năm 2021, bội chi NSNN dưới 4% GDP Quốc hội quyết định, nợ công khoảng 43,7% GDP, tổng nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với tổng thu NSNN dưới 23%, trong ngưỡng giới hạn an toàn.

Việc bảo đảm cân đối thu, chi NSNN góp phần bảo đảm xếp hạng tín nhiệm quốc gia và chúng ta tự hào khi Việt Nam là quốc gia duy nhất được cả 3 tổ chức xếp hạng thế giới (Moody’s, S&P và Fitch) giữ nguyên hệ số tín nhiệm quốc gia và nâng triển vọng từ “Ổn định” lên “Tích cực”.

TCTC: Bên cạnh đảm bảo các cân đối lớn về tài chính-NSNN, ngành Tài chính đã ban hành kịp thời các chính sách tài chính; chủ động nghiên cứu, đề xuất và trình cấp có thẩm quyền nhiều giải pháp quan trọng, đáp ứng mục tiêu cấp bách phòng, chống dịch COVID-19; tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh và an sinh xã hội. Xin Bộ trưởng chia sẻ thêm về những giải pháp này?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Năm 2020, ngay khi dịch bệnh bùng phát, Bộ Tài chính đã chủ động trình cấp có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền nhiều giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp (DN), người dân, tháo gỡ khó khăn, khôi phục sản xuất kinh doanh, tái khởi động nền kinh tế, điển hình như: Gia hạn thời hạn nộp các khoản thuế (thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập DN (TNDN)), thuế thu nhập cá nhân (TNCN), thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) và tiền thuê đất; miễn, giảm các khoản thuế (thuế TNDN, thuế TNCN, thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường), phí, lệ phí và tiền thuê đất. Tổng giá trị hỗ trợ khoảng gần 200 nghìn tỷ đồng; trong đó, số tiền thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất được gia hạn khoảng 135 nghìn tỷ đồng; số được miễn, giảm khoảng 31,5 nghìn tỷ đồng.

Trong năm 2021, trước bối cảnh DN, người dân gặp nhiều khó khăn, Bộ Tài chính đã chủ động trình cấp có thẩm quyền ban hành và thực hiện nhiều giải pháp hỗ trợ như: Tiếp tục thực hiện gia hạn thời hạn nộp thuế (thuế GTGT, thuế TNDN, thuế TNCN, thuế TTĐB) và tiền thuê đất cho các đối tượng gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19; Thực hiện miễn, giảm thêm các khoản thuế (ngoài các khoản thuế TNDN, thuế TNCN, thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường, phí, lệ phí và tiền thuê đất, thì còn thực hiện 03 giải pháp mới lần đầu được áp dụng kể từ khi đại dịch COVID-19 xảy ra như: Giảm thuế GTGT, miễn thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh, miễn tiền chậm nộp). Kết quả thực hiện các chính sách miễn, giảm, giãn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất ban hành trong năm 2021 khoảng 119,4 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ gần 120 nghìn DN và 20 nghìn hộ, cá nhân kinh doanh gặp khó khăn do tác động của dịch COVID-19. Tính cả số miễn, giảm theo các chính sách ban hành năm 2020 nhưng tiếp tục được thực hiện trong năm 2021 là 16,8 nghìn tỷ đồng và hỗ trợ từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp 38 nghìn tỷ đồng, thì tổng số đã thực hiện miễn, giảm, giãn, hỗ trợ trong năm 2021 khoảng 174,2 nghìn tỷ đồng.

Về chính sách chi NSNN, ưu tiên, đảm bảo kinh phí cho công tác phòng, chống dịch; mua vắc-xin và thuốc điều trị COVID-19; Hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19… NSNN đã chi 74 nghìn tỷ đồng cho phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do dịch COVID-19.

Bên cạnh đó, thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ, năm 2021, Bộ Tài chính đã quyết định xuất cấp đầy đủ, kịp thời, đúng quy định 158,2 nghìn tấn gạo dự trữ quốc gia để khắc phục hậu quả thiên tai, cứu trợ cho nhân dân trong dịp Tết, giáp hạt đầu năm và một số địa phương bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.

Bộ Tài chính đã lập Tổ công tác đặc biệt để kịp thời tháo gỡ khó khăn cho DN và người dân bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19. Tiếp tục cải cách toàn diện mọi mặt công tác để tạo điều kiện cho các DN hoạt động trở lại, tránh đứt gãy các chuỗi cung ứng.

Thời gian tới, trên cơ sở đánh giá, tổng kết thực tiễn triển khai các giải pháp đã ban hành, Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các giải pháp hỗ trợ tiếp theo để kịp thời tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh và đảm bảo an sinh xã hội.

TCTC: Trong năm 2021, ngoài “dồn sức” cho công tác phòng, chống dịch bệnh, Bộ Tài chính đã kịp thời đề xuất Chính phủ thành lập Quỹ Vắc xin phòng COVID-19 để huy động nguồn lực xã hội, giảm thiểu áp lực cho NSNN. Sáng kiến này được dư luận đánh giá cao, cảm nghĩ của Bộ trưởng ra sao về giải pháp căn cơ, mang tính chiến lược và quyết định này?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Có thể khẳng định, chính sách chi NSNN năm qua được quản lý và điều hành chặt chẽ, tiết kiệm, ưu tiên phân bổ, đảm bảo nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19 và thực hiện các nhiệm vụ trọng yếu của đất nước; đảm bảo an sinh xã hội. Nguồn dự phòng NSNN, Quỹ dự trữ tài chính và Quỹ dự trữ ngoại hối cũng được huy động để đảm bảo nguồn lực cho phòng, chống dịch bệnh. Tuy nhiên, sự đồng lòng của nhân dân mới chính là chìa khóa mở cánh cửa lớn để chúng ta thoát ra khỏi đại dịch COVID-19 và trở về cuộc sống bình thường, bình yên, an toàn, do vậy, Bộ Tài chính đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định thành lập Quỹ Vắc xin phòng COVID-19 nhằm huy động các nguồn lực phục vụ cho Chương trình tiêm chủng mở rộng của Nhà nước, nghiên cứu, sản xuất vắc xin trong nước và sử dụng vắc xin phòng COVID-19.

Hàng trăm nghìn cá nhân, tổ chức, DN, dù bị ảnh hưởng không nhỏ bởi dịch bệnh, nhưng vẫn ủng hộ hàng nghìn tỷ đồng đóng góp vào Quỹ Vắc xin phòng COVID-19. Không chỉ ở trong nước, đông đảo người Việt Nam ở nước ngoài cũng luôn hướng về Tổ quốc, sẵn sàng góp sức, chung tay cùng quê hương ứng phó với dịch bệnh. Thống kê từ thời điểm Quỹ Vắc xin chính thức vận hành (ngày 26/5/2021) đến ngày 31/12/2021 đã có trên 582 nghìn lượt tổ chức, cá nhân ủng hộ, huy động được trên 8.803 tỷ đồng. Đây là nguồn lực vô cùng quý báu và quan trọng để đất nước ta chống lại đại dịch, tiếp tục phát triển KT-XH.

Số tiền tổ chức, cá nhân ủng hộ, đóng góp vào Quỹ là kết tinh của tình yêu thương, trách nhiệm, sự sẻ chia và tinh thần yêu nước sâu sắc, cho nên Bộ Tài chính phải có trách nhiệm quản lý chặt chẽ, minh bạch và sử dụng Quỹ tiết kiệm, hiệu quả, kịp thời chi cho công tác phòng, chống dịch COVID-19. Đến ngày 15/12/2021, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định chi từ Quỹ 7,94 nghìn tỷ đồng để mua vắc xin; chi hỗ trợ nghiên cứu, thử nghiệm vắc xin.

TCTC: Năm qua, các mặt công tác khác như: quản lý giá, quản lý nợ công, quản lý thị trường tài chính... cũng được ngành Tài chính triển khai quyết liệt, đồng bộ nhằm giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, xin Bộ trưởng cho nhận xét về các mặt công tác này?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, trong năm 2021, ngành Tài chính đã tập trung triển khai các nhóm trụ cột góp phần thúc đẩy phát triển KT-XH đất nước, đặc biệt là công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, quản lý nợ công, quản lý giá và thị trường tài chính. Cụ thể, Bộ Tài chính đã tập trung xây dựng, hoàn thiện trình các cấp có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền số lượng lớn các đề án, văn bản quy phạm pháp luật quan trọng như: Chiến lược tài chính đến năm 2030; Chiến lược quản lý nợ công giai đoạn 2021-2030; Báo cáo Kế hoạch tài chính quốc gia 5 năm 2021-2025; Kế hoạch vay trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021-2025...

Trong quản lý, điều hành giá, bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính luôn phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để kịp thời có các giải pháp phù hợp, đảm bảo hài hòa “mục tiêu kép”: Vừa đảm bảo ổn định mặt bằng giá cả thị trường, kiểm soát lạm phát, ổn định tâm lý người dân; vừa là “đòn bẩy” tháo gỡ khó khăn cho DN.

Về quản lý nợ công, nhờ kiểm soát tốt bội chi ngân sách, các khoản vay và bảo lãnh của Chính phủ, kết hợp với cơ cấu lại mạnh mẽ, nợ công tính đến thời điểm cuối năm 2021 ở trong giới hạn an toàn, dự kiến khoảng 43,7% GDP, giảm mạnh so với mức 63,7% GDP cuối năm 2016, dưới mức trần và ngưỡng cảnh báo được Quốc hội quy định (trần nợ công không quá 60% GDP, ngưỡng cảnh báo khoảng 55% GDP trong giai đoạn 2021-2025). Cơ cấu vay nợ trong nước, nước ngoài cũng được điều chỉnh theo hướng bền vững hơn. Việc trả nợ luôn đảm bảo đúng hạn, không để xảy ra nợ quá hạn làm ảnh hưởng tới các cam kết, góp phần cải thiện hệ số tín nhiệm quốc gia.

Công tác quản lý thị trường tài chính trong năm qua cũng được Bộ Tài chính chú trọng triển khai nhiều giải pháp mạnh mẽ, nhờ đó thị trường tài chính tiếp tục phát triển vững chắc, mở rộng về quy mô và phạm vi hoạt động. Thị trường chứng khoán đã phát huy được vai trò là kênh huy động vốn trung và dài hạn chủ đạo của nền kinh tế. Tính đến ngày 31/12/2021, quy mô vốn hóa cổ phiếu trên thị trường đã có sự phát triển vượt bậc, đạt khoảng 7.729 nghìn tỷ đồng, tăng 46% so với cuối năm 2020...

Thị trường bảo hiểm ngày càng phát triển cả về quy mô và chất lượng, cung cấp các sản phẩm và dịch vụ, đáp ứng nhu cầu đa dạng của các cá nhân, tổ chức. Năm 2021, tổng tài sản toàn thị trường ước đạt 710 nghìn tỷ đồng, đầu tư trở lại nền kinh tế ước đạt 577,1 nghìn tỷ đồng, tổng doanh thu phí bảo hiểm ước đạt 214,9 nghìn tỷ đồng...

TCTC: Bên cạnh các gói hỗ trợ, thì vốn đầu tư công cũng là một trong những động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, việc giải ngân nguồn vốn này chậm và gặp nhiều khó khăn, ngành Tài chính đã làm gì để đưa nguồn vốn này vào nền kinh tế thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Vốn đầu tư công (ĐTC) là dòng “vốn mồi” để thúc đẩy, kích thích nhiều nguồn vốn khác và hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế, do đó, Quốc hội, Chính phủ sát sao chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn ĐTC hàng năm. Năm 2021, vốn đầu tư thực hiện từ nguồn NSNN đạt 423,6 nghìn tỷ đồng, bằng 84,3% kế hoạch năm 2020, qua đó tạo tác động lan tỏa tích cực đối với nền kinh tế.

Về phía Bộ Tài chính, đã trình Chính phủ Nghị định số 79/2021/NĐ-CP ngày 16/8/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 97/2018/NĐ-CP ngày 30/6/2018 về cho vay lại vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ, Nghị định số 99/2021/NĐ-CP ngày 11/11/2021 của Chính phủ về quản lý, thanh toán, quyết toán sử dụng vốn ĐTC; Thông tư số 96/2021/TT-BTC ngày 11/11/2021 của Bộ Tài chính quy định về hệ thống mẫu biểu sử dụng trong công tác thanh toán, quyết toán các dự án ĐTC; Thông tư số 15/2021/TT-BTC ngày 18/02/2021 của Bộ Tài chính quy định về chế độ và biểu mẫu báo cáo tình hình thực hiện, thanh toán vốn ĐTC, trong đó quy định UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo Sở Tài chính phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Kho bạc Nhà nước thực hiện báo cáo tình hình giải ngân để kịp thời có phương án tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong công tác giải ngân vốn.

Thường xuyên tổ chức các hội nghị trực tuyến, tọa đàm với các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, các nhà tài trợ dự án ODA và vay ưu đãi. Các hội nghị đã tập trung tháo gỡ các vướng mắc trong công tác giải ngân thuộc thẩm quyền của Bộ Tài chính và đề xuất Thủ tướng Chính phủ các biện pháp về giao vốn, phân bổ chi tiết kế hoạch vốn, giải pháp đẩy nhanh tiến độ thẩm định vay, tiến độ rút vốn...

Về quy trình giải ngân vốn đầu tư nguồn NSNN đã chuyển từ cơ chế kiểm soát trước thanh toán sau sang cơ chế thanh toán trước kiểm soát sau, rút ngắn thời gian thanh toán vốn từ 04 ngày xuống còn 01 ngày (với khoản tạm ứng và 80% khoản thanh toán khối lượng hoàn thành theo hình thức thanh toán trước, kiểm soát sau). Đối với các khoản thanh toán còn lại cũng quy định tối đa không quá 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đầy đủ hồ sơ hợp lệ, thực hiện thanh toán giải ngân nhanh qua dịch vụ công trực tuyến… tạo thuận lợi tối đa cho các bộ, ngành, địa phương trong giải ngân vốn ĐTC.

Cùng với đó, Bộ Tài chính đề nghị cấp có thẩm quyền sớm hoàn thiện các thủ tục đầu tư đối với vốn thuộc chương trình mục tiêu quốc gia; các bộ, ngành, địa phương sớm giao kế hoạch vốn ĐTC trung hạn giai đoạn 2021-2025; thực hiện rà soát, nắm bắt tiến độ thực hiện để kịp thời điều chỉnh kế hoạch vốn từ các dự án không có hiệu quả, chậm giải ngân sang dự án có tiến độ giải ngân tốt, có nhu cầu bổ sung vốn...

Kế hoạch giải ngân vốn ĐTC giai đoạn 2021-2025 đã được Quốc hội nâng lên mức 2,87 triệu tỷ đồng, tăng hơn 40% so với con số thực hiện giai đoạn 2016-2020. Để đảm bảo đẩy nhanh tiến độ giải ngân, đưa dòng vốn này kịp thời hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, thời gian tới, Bộ Tài chính tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý thanh toán nguồn vốn đầu tư của Nhà nước theo hướng giảm thủ tục hành chính, phân định rõ trách nhiệm từng cấp và hiệu quả trong thực thi nhiệm vụ.

TCTC: Tất cả những thành quả trên là điểm tựa, tạo đà cho bước phát triển mới của ngành Tài chính. Trong điều kiện “bình thường mới”, vấn đề “sống chung an toàn với dịch bệnh COVID-19” đã được đề cập tới trong các kịch bản phục hồi kinh tế. Xin Bộ trưởng cho biết những chủ trương và định hướng lớn Ngành đặt ra trong năm 2022, cũng như trong cả giai đoạn 2021-2030?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: 2022 là năm có ý nghĩa quan trọng, tạo nền tảng thực hiện các mục tiêu của kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021 - 2025. Tuy nhiên, bối cảnh trong nước và quốc tế dự báo có những cơ hội, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Dịch bệnh COVID-19 có thể kéo dài, nguy cơ xuất hiện biến thể mới, phức tạp, nguy hiểm hơn; vắc xin và thuốc điều trị có thể tiếp tục khan hiếm. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan và các dịch bệnh khác cũng là những rủi ro ảnh hưởng tới sự phục hồi kinh tế thế giới.

Trong nước, kinh nghiệm, năng lực, khả năng ứng phó dịch bệnh tiếp tục được nâng lên, nhưng sức chống chịu và nguồn lực của Nhà nước, DN và người dân giảm sút. Việc bao phủ vắc xin, kiểm soát hiệu quả được dịch bệnh là điều kiện quan trọng để phục hồi và phát triển KT-XH. Trước những yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra, trong bối cảnh bình thường mới và sống chung an toàn với dịch bệnh COVID-19, ngành Tài chính sẽ tập trung triển khai các nội dung trọng tâm sau:

Thứ nhất, tiếp tục chủ động trong chỉ đạo, xây dựng và hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, tài chính – NSNN cũng như trong điều hành, quản lý chặt chẽ các nhiệm vụ tài chính – NSNN hàng năm.

Thứ hai, tiếp tục nghiên cứu, đề xuất giải pháp báo cáo cấp có thẩm quyền kịp thời và triển khai các giải pháp đã ban hành nhằm hỗ trợ giảm bớt khó khăn cho DN và người dân; tiếp tục triển khai các giải pháp khuyến khích phát triển sản xuất, kinh doanh, cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và đảm bảo an sinh xã hội.

Thứ ba, điều hành chính sách tài khóa chặt chẽ, tiết kiệm, kết hợp hài hòa với chính sách tiền tệ và các chính sách khác; dự báo, tính toán các yếu tố tác động tới kinh tế cũng như tới việc thực hiện nhiệm vụ của Ngành để chủ động tham mưu, đề xuất các giải pháp xử lý kịp thời.

Thứ tư, thực hiện hiệu quả các giải pháp cơ cấu lại NSNN, quản lý nợ công, đảm bảo nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững.

Thứ năm, tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trên cơ sở 3 trụ cột cơ bản, đó là cải cách quy trình nghiệp vụ, tăng cường quản lý rủi ro và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, phát triển tài chính điện tử hiện đại, hướng đến nền tài chính số.

Thứ sáu, đẩy mạnh các giải pháp phát triển đồng bộ, cân bằng thị trường tài chính; Tiếp tục đẩy mạnh sắp xếp tổ chức bộ máy, đổi mới cơ chế tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập, giá dịch vụ công; quản lý và sử dụng hiệu quả các nguồn lực từ tài sản công, tài nguyên đất.

Thứ bảy, đẩy mạnh hợp tác quốc tế, tăng cường thu hút hiệu quả các nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước.

Thứ tám, tiếp tục cải cải cách tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đẩy mạnh công tác đào tạo, nghiên cứu, đánh giá, hoạch định và thực thi công vụ trong ngành Tài chính.

Bám sát thực tiễn cuộc sống, căn cứ các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô phấn đấu trong năm 2022 đã được Quốc hội đề ra: Tăng trưởng kinh tế đạt 6-6,5%; tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng bình quân khoảng 4%... dự toán thu-chi NSNN năm 2022 dự kiến như sau: Tổng thu cân đối NSNN dự kiến là 1.411,7 nghìn tỷ đồng, tăng khoảng 3,4% so với ước thực hiện năm 2021. Tỷ lệ huy động vào NSNN khoảng 15,1% GDP, trong đó từ thuế, phí khoảng 12,7% GDP. Mức dự toán này đã được tính toán kỹ trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài khiến DN gặp nhiều khó khăn do đứt gãy chuỗi cung ứng, thiếu nhân lực, doanh thu sụt giảm mạnh, việc phục hồi và duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh cần thời gian và chi phí lớn.

Tổng dự toán chi NSNN dự kiến là 1.784,6 nghìn tỷ đồng, tăng 4,5% so với dự toán năm 2021. Bội chi NSNN dự kiến khoảng 4% GDP (bằng tỷ lệ dự toán năm 2021). Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 21-22% tổng thu NSNN và dự kiến nợ công đến cuối năm 2022 khoảng 43-44% GDP.

Đặc biệt, để đảm bảo chính sách tài chính luôn đi trước một bước, góp phần khai thông và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính phục vụ công cuộc phát triển KT-XH của đất nước, định hướng giải pháp của Chiến lược tài chính giai đoạn 2021-2030 đặt ra như sau:

Một là, hoàn thiện chính sách huy động các nguồn lực tài chính quốc gia nhằm huy động có hiệu quả các nguồn lực cho phát triển; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý thu NSNN; Tiếp tục cơ cấu lại thu NSNN theo hướng bền vững; Tăng cường huy động các nguồn lực tài chính ngoài NSNN.

Hai là, nâng cao hiệu quả phân bổ, quản lý và sử dụng các nguồn lực tài chính gắn với việc thúc đẩy quá trình tái cơ cấu kinh tế và phát triển bền vững; Nâng cao vai trò định hướng của nguồn lực tài chính nhà nước trong đầu tư phát triển KT-XH; Đổi mới cơ chế phân cấp, phân bổ và cơ cấu lại chi NSNN.

Ba là, quản lý chặt chẽ, hiệu quả bội chi NSNN, nợ công phù hợp với các mục tiêu phát triển KT-XH, khả năng vay - trả nợ của nền kinh tế; Từng bước cải thiện dư địa tài khóa, nâng cao khả năng chống chịu của nền tài chính quốc gia.

Bốn là, đổi mới cơ chế, chính sách tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập; Đẩy mạnh việc cơ cấu lại và nâng cao hiệu quả hoạt động của DN nhà nước; đổi mới quản lý vốn nhà nước đầu tư tại DN.

Năm là, phát triển thị trường tài chính và dịch vụ tài chính hiện đại, minh bạch và bền vững; Tăng cường công tác quản lý giá theo cơ chế thị trường; Tăng cường năng lực, hiệu quả quản lý, giám sát tài chính; Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, thiết lập nền tảng tài chính số; Cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

Sáu là, tăng cường hiệu quả hợp tác tài chính và chủ động hội nhập quốc tế về tài chính; Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và kiện toàn bộ máy ngành Tài chính hiện đại, tinh gọn, hiệu lực và hiệu quả.

TCTC: Thưa Bộ trưởng, thực tế đã chứng minh, chính sách tài khoá chủ động, sáng tạo, linh hoạt đã cho thấy bản lĩnh vững vàng của những người làm công tác tài chính. Bộ trưởng nhắn gửi điều gì tới đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Tài chính nhân dịp đầu Xuân?

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Khép lại hành trình đầy thử thách năm 2021, song song với phòng, chống dịch bệnh COVID-19 thành công, Việt Nam đã hoàn thành toàn diện “mục tiêu kép”: vừa phòng, chống dịch hiệu quả, vừa phát triển KT-XH. Đóng góp vào thành công chung của đất nước, vai trò then chốt và quan trọng của ngành Tài chính tiếp tục được tô thắm; bản lĩnh vững vàng của người làm công tác tài chính tiếp tục được khẳng định.

Suốt 76 năm kiên cường, khí phách cùng dân tộc, ngành Tài chính ngày càng thêm vững vàng, trí tuệ, thêm nhiều bứt phá, tiềm lực tài chính quốc gia ngày càng lớn mạnh. Những cố gắng, khát khao cống hiến của lớp lớp các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành Tài chính đã mang lại thành quả là những đổi thay của đất nước.

Chặng đường phía trước còn nhiều khó khăn thách thức với nhiều yếu tố tác động khó lường đến KT-XH trong nước, nhất là tình hình dịch bệnh COVID-19 đang diễn biết phức tạp, nhưng với truyền thống vẻ vang cùng những thành tựu đã đạt được trong suốt hơn 76 năm xây dựng và phát triển, tôi tin tưởng rằng, với sự quyết tâm, đồng lòng, đoàn kết, đổi mới sáng tạo, đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, người lao động ngành Tài chính sẽ vượt qua mọi khó khăn, thách thức, luôn quyết tâm và kiên định, không ngừng nỗ lực để góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra trong Chiến lược phát triển KT-XH giai đoạn 2021-2030.

Trước mắt, chúng ta cần tiếp tục nâng cao tinh thần đoàn kết, quán triệt, thực hiện quyết liệt lời kêu gọi của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, các chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ là "đã cố gắng càng cố gắng hơn nữa; đã đoàn kết càng đoàn kết hơn nữa; đã quyết tâm càng quyết tâm cao hơn nữa". Đồng thời, tập trung đẩy mạnh phong trào thi đua, huy động sự chung tay, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, vận động các cấp, các ngành và nhân dân tích cực tham gia phòng chống dịch bệnh, đoàn kết, chia sẻ, hỗ trợ lẫn nhau vượt qua khó khăn, góp phần sớm kiểm soát và đẩy lùi dịch bệnh; thực hiện có hiệu quả mục tiêu kép.

Về lâu dài, chúng ta cần tiếp tục nâng cao năng lực ngành Tài chính, tăng cường áp dụng tài chính số, thực hiện chính sách tài khóa linh hoạt, hiệu quả, đảm bảo cân đối thu-chi NSNN; quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính quốc gia cho phát triển KT-XH của đất nước; kiểm soát chặt chẽ lạm phát; đảm bảo an toàn nợ công; giữ ổn định, phát triển, minh bạch các thị trường tài chính; thúc đẩy thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển tài chính nhà nước, tài chính DN và tài chính dân cư.

Đồng thời, tập trung nguồn lực để thực hiện cho được 3 đột phá chiến lược về cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực, hoàn thiện thể chế; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ; giữ ổn định, đảm bảo an toàn và phát triển nền tài chính quốc gia bền vững. Cán bộ, công chức viên chức, người lao động ngành Tài chính luôn "Đoàn kết, tận tụy, bản lĩnh, sáng tạo và trách nhiệm" hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

TCTC: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!

(*) Bài đăng trên Tạp chí Tài chính Kỳ 1+2 Tháng 1/2022.