Tổng hợp báo cáo tài chính của 55 công ty chứng khoán tại Việt Nam, tính tới ngày 30/9/2023, tổng giá trị tài sản tự doanh đạt khoảng 170.425 tỷ đồng (tương đương gần 7,3 tỷ USD), gần như đi ngang so với cuối quý II/2023 (170.109 tỷ đồng).

Xét trong 10 công ty chứng khoán có khoản lãi từ tự doanh lớn nhất, tổng giá trị tự doanh đạt hơn 125.316 tỷ đồng, chiếm 74% giá trị tự doanh toàn ngành và cũng xấp xỉ với thời điểm cuối quý II (125.386 tỷ đồng).

So với thời điểm cuối tháng 6/2023, các công ty chứng khoán đã mở rộng giá trị đầu tư cổ phiếu, chứng chỉ quỹ và trái phiếu, trong khi đó, lại thu hẹp đối với tiền gửi và chứng chỉ tiền gửi.

Top 10 đơn vị đầu tư cổ phiếu và chứng chỉ quỹ nhiều nhất, tổng giá trị đạt gần 24.200 tỷ đồng tại cuối tháng 9, tăng 19%, tương đương tăng trên 3.900 tỷ đồng sau 3 tháng.

Đứng đầu về hoạt động tự doanh chứng khoán là Công ty cổ phần (CTCP) Chứng khoán Vietcap (mã VCI). VCI trong quý III tập trung vào các mã HPG, CTG, VNM, IDP, MSN, STB... với giá trị danh mục lên tới hơn 7.400 tỷ đồng.

Đại diện VCI cho biết, trong quý III, thị trường diễn biến tích cực, chỉ số VN-Index tăng 15%, từ 1.007 điểm (ngày 31/12/2022) lên 1.154 điểm (ngày 30/9/2023), đã giúp VCI thu về khoản lợi nhuận lớn từ hoạt động tự doanh chứng khoán, giúp doanh thu tăng 35%, tương ứng 160 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2022. Riêng trong quý III/2023, lợi nhuận tự doanh của VCI được thể hiện qua khoản lãi ròng từ việc bán các tài sản chính FVTPL lên tới gần 113 tỷ đồng.

CTCP Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (mã: SHS) vươn lên vị trí thứ hai về đầu tư cổ phiếu. Giá trị danh mục tăng 14% so với cuối quý trước lên gần 3.300 tỷ đồng. SHS đang tập trung vào các mã EIB, MWG, FRT, SHB, TCD… Hầu hết các khoản đầu tư đều đang ghi nhận lãi, ngoại trừ TCD lỗ 54%.

CTCP Chứng khoán VIX (mã: VIX) đã bán ra đáng kể danh mục cổ phiếu cũng như trái phiếu trong quý III. Giá trị đầu tư cổ phiếu giảm 14% về 3.053 tỷ đồng, đồng thời đánh rơi vị trí thứ hai vào tay SHS. Cơ cấu nắm giữ gồm 77% là cổ phiếu niêm yết và 23% chưa niêm yết.

Theo báo cáo tài chính quý III/2023, VIX đã chốt lời 249 tỷ đồng khi bán ra lượng cổ phiếu trị giá gần 1.800 tỷ đồng; ngược lại cắt lỗ hơn 10 tỷ đồng khi bán lượng cổ phiếu trị giá 114 tỷ đồng. Lãi ròng từ hoạt động bán cổ phiếu trong kỳ đạt 135 tỷ đồng. VIX chính là đơn vị duy nhất trong số 10 công ty chứng khoán ghi nhận giá trị danh mục cổ phiếu giảm sau quý III.

Với các đơn vị còn lại, danh mục “phình to” lên đến từ việc thị trường chứng khoán diễn biến tích cực và/hoặc tự doanh mua thêm cổ phiếu. Trong đó, danh mục đầu tư của CTCP Chứng khoán ACB (ACBS) và CTCP Chứng khoán KIS Việt Nam (KIS Việt Nam) tăng mạnh nhất.

Tại ACBS, lượng cổ phiếu ghi nhận đạt 1.477 tỷ đồng vào cuối kỳ, tăng 96%, tương đương với tăng 723 tỷ đồng, so với cuối quý II. Khoản đầu tư cổ phiếu đang lỗ 6%, tương đương lỗ 93 tỷ đồng so với giá mua.

 KIS Việt Nam tăng gấp đôi giá trị đầu tư cổ phiếu và chứng chỉ quỹ so với cuối quý II, đạt 1.212 tỷ đồng. Danh mục bao gồm 75% là cổ phiếu niêm yết, 1% cổ phiếu niêm yết và chứng chỉ quỹ chiếm 23%.

Các đơn vị cũng đang sở hữu danh mục trên nghìn tỷ đồng gồm: CTCP Chứng khoán SSI (SSI), CTCP Chứng khoán VNDIRECT (VND), CTCP Chứng khoán Ngân hàng Công Thương Việt Nam (CTS), CTCP Chứng khoán Techcom (TCBS).... Tuy nhiên, những công ty chứng khoán lớn như SSI, ACBS, HSC nắm giữ cổ phiếu một phần để làm tài sản đảm bảo khi phát hành chứng quyền.

Với việc nắm giữ hoặc gia tăng đầu tư cổ phiếu, nhiều công ty chứng khoán có kết quả kinh doanh khởi sắc trong quý III khi thị trường thuận lợi, nhiều mã tăng trưởng khả quan. Ví dụ, quyết định chốt lời lượng lớn cổ phiếu giúp VIX báo lãi trước thuế 248,4 tỷ đồng trong quý III, gấp hơn 2 lần cùng kỳ. Trong đó, khoản lãi đã thực hiện của công ty quý vừa qua là hơn 400 tỷ đồng. Theo dõi hoạt động của VIX, đây là quý chốt lãi cổ phiếu đem lại lợi nhuận kỷ lục. Trước khi có được thành quả này, Công ty liên tục phải cắt lỗ sau khi thị trường đảo chiều ở vùng đỉnh 1.500 điểm đầu quý II năm ngoái.

Cùng với VIX, Chứng khoán Thiên Việt cũng định hình tự doanh là mảng cốt lõi và hưởng lợi từ mảng này quý vừa qua. Thiên Việt báo lãi 124 tỷ đồng từ chốt lời hàng triệu cổ phiếu như HPG, ACB, TCI và những mã khác.

Hai đơn vị theo sau có mức lãi tự doanh cổ phiếu trên 50 tỷ đồng là BSC (65,7 tỷ đồng) và VNDirect (63,8 tỷ đồng). Những công ty có mức lợi nhuận trong khoảng 10 – 30 tỷ đồng có SHS, DNSE, MBS (HN:MBS), APEC, Thành Công, Bảo Minh...