Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, do vốn trái phiếu chính phủ chỉ đáp ứng chưa đến 50% nhu cầu sử dụng theo kế hoạch ban đầu, nên Chính phủ chỉ đạo các bộ, địa phương rà soát, cắt, giảm tổng mức đầu tư và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác cùng với nguồn vốn này để bảo đảm đủ vốn hoàn thành dự án trong năm 2014, 2015 hoặc chuyển đổi hình thức đầu tư.

Qua rà soát thì thấy, đã có 41 dự án được bố trí đủ vốn để hoàn thành theo tổng mức đầu tư quy định tại các Nghị quyết của Quốc hội; 40 dự án hoàn thành được các hạng mục chính, cơ bản phát huy được hiệu quả dự án. Tính đến sau năm 2016, trong số 91 dự án rà soát, chỉ còn 9 dự án không được bố trí vốn trái phiếu Chính phủ bổ sung giai đoạn 2014 - 2016, phải tạm giãn, hoãn tiến độ hoặc chuyển đổi hình thức đầu tư.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh cũng khẳng định, trong 40 dự án sẽ hoàn thành hạng mục chính, nhiều địa phương đã báo cáo rõ nguồn vốn bổ sung cho lượng vốn trái phiếu Chính phủ chưa bố trí đủ. Trong đó, các địa phương khu vực phía Nam đối ứng bằng nguồn thu từ xổ số kiến thiết, tại những địa phương khác thì lấy từ tiền thu từ đất.

Đối với những địa phương chưa bố trí được vốn bổ sung, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho biết, đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát, điều chỉnh quy mô dự án để hoàn thành dứt điểm các phần việc đang thực hiện. Các công trình sử dụng vốn trái phiếu chính phủ của Bộ Giao thông – Vận tải, Bộ Y tế đã thực hiện nghiêm túc yêu cầu về rà soát, dừng thực hiện, giãn hoãn tiến độ công trình.

Có thể thấy, việc sử dụng nguồn vốn trái phiếu chính phủ bổ sung giai đoạn 2014 – 2016 đã có cải tiến cơ bản, khi kiên quyết hoàn thành dứt điểm các dự án được Nghị quyết của Quốc hội quy định, không còn tình trạng đầu tư kéo dài, gây tăng tổng mức đầu tư so với kế hoạch ban đầu. Ngay cả với những dự án chưa bố trí đủ vốn thì cũng được xác định sẽ tập trung đầu tư hoàn thành các hạng mục chính, để cơ bản phát huy được hiệu quả của những dự án này. Yêu cầu tạm giãn, hoãn tiến độ hoặc chuyển đổi hình thức đầu tư cũng được thực hiện nghiêm túc hơn với một số dự án không có khả năng bố trí, huy động đủ vốn hoặc bố trí thêm cũng không có hiệu quả. Đặc biệt là việc chuyển vốn trái phiếu Chính phủ cho các bộ, ngành và địa phương cũng được thực hiện ngay sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn kế hoạch phân bổ, góp phần bảo đảm tiến độ, hoàn thành đúng thời hạn đề ra.

Việc rà soát, bố trí nguồn vốn trái phiếu chính phủ cho các dự án đã cơ bản được thực hiện nghiêm túc, đáp ứng đúng những yêu cầu được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa ra. Nhưng có lẽ chưa thể hoàn toàn yên tâm với kết quả này. Bởi với một số dự án cắt giảm tổng mức đầu tư đến 75 – 80% so với tổng mức đầu tư ban đầu thì không thể không băn khoăn về việc phát huy hiệu quả của các dự án này.

Thực tế cho thấy những công trình thi công dang dở gây khó khăn như thế nào cho người dân, các phương tiện vận tải khi di chuyển qua đây. Hay như việc cắt giảm, giãn tiến độ công trình y tế cũng để lại câu hỏi về việc bảo đảm điều kiện khám chữa bệnh tốt cho người dân hay không? Nếu cơ sở khám chữa bệnh chỉ có phòng chiếu chụp, mà thiếu phòng xét nghiệm thì liệu có thể chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh của người khám không? Câu trả lời dễ thấy là khó có thể thể chuẩn đoán chính xác.

Nguồn lực tài chính của nước ta hiện chưa đáp ứng đủ nhu cầu đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội. Dù rằng, nếu vốn đầu tư công không đủ thì có thể sử dụng vốn vay, nguồn tài trợ, hay huy động các nguồn vốn khác của xã hội. Nhưng các nguồn vốn này thường đi kèm với nghĩa vụ hoàn vốn, trả nợ, hay đòi hỏi về vật tư, công nghệ, nhân công thực hiện đặc biệt. Do đó, đã đến lúc phải đề cao hơn nữa việc sử dụng thông minh nguồn vốn trái phiếu chính phủ, cũng như các nguồn vốn đầu tư công khác, không thể cứ lặp lại mãi tình trạng đầu tư dàn trải, lãng phí.