IMF cảnh báo trong báo cáo của mình rằng các công ty và nhà hoạch định chính sách trên toàn cầu đang tìm cách làm cho chuỗi cung ứng của họ linh hoạt hơn bằng cách 'chuyển sản xuất về nước hoặc đến các quốc gia đáng tin cậy', tin trên CNBC cho hay.

IMF đã chỉ ra các dự luật gần đây được thông qua trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc, chẳng hạn như Đạo luật về Khoa học và Chip của Washington (Washington’s Chips and Science Act).

Nhật Bản gần đây đã áp đặt các hạn chế của riêng mình đối với 23 loại thiết bị sản xuất chất bán dẫn, như một nỗ lực tham gia cùng Hoa Kỳ nhằm hạn chế khả năng sản xuất chip tiên tiến của Trung Quốc.

Một cuộc khảo sát gần đây do Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Trung Quốc thực hiện cũng cho thấy sự dịch chuyển đầu tư trực tiếp nước ngoài ra khỏi Trung Quốc. Chưa tới một nửa số người được hỏi coi Trung Quốc là một trong ba ưu tiên đầu tư hàng đầu, đây là con số thấp nhất lần đầu tiên được thấy trong 25 năm qua.

Các nhà kinh tế của IMF cho biết tiền hiện đang chảy vào những nơi được coi là 'các quốc gia gần gũi về địa chính trị'. Tổ chức này cho biết sự gia tăng của 'friend-shoring' (hành động sản xuất và tìm nguồn cung ứng từ các quốc gia là đồng minh địa chính trị) có thể gây tổn hại lớn cho các thị trường kém phát triển.

“Các nền kinh tế đang phát triển và thị trường mới nổi bị ảnh hưởng đặc biệt bởi việc giảm khả năng tiếp cận đầu tư từ các nền kinh tế tiên tiến, do khả năng giảm hình thành vốn và tăng năng suất từ việc chuyển giao công nghệ và bí quyết tốt hơn,” các nhà kinh tế của IMF trong đó có Jae-bin Ahn viết trong báo cáo.

Điều này xảy ra khi căng thẳng gia tăng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ ngày càng gia tăng. Sau cuộc gặp gần đây giữa Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy và Tổng thống Đài Loan Tsai Ing-wen ở California, Bắc Kinh đã đưa ra những lời đe dọa, cam kết sẽ có 'những hành động kiên quyết' để đáp trả 'sự khiêu khích' đến từ Hoa Kỳ.

Các nhà kinh tế của IMF nói thêm rằng các nền kinh tế đang phát triển dễ bị tổn thương hơn trước sự thay đổi này của đầu tư trực tiếp nước ngoài vì "họ phụ thuộc nhiều hơn vào dòng vốn từ các quốc gia xa hơn về mặt địa chính trị".

IMF cảnh báo, ngay cả khi các quốc gia hùng mạnh hơn gặt hái được những lợi ích mà họ tìm kiếm thông qua căng thẳng gia tăng, những lợi ích đó có thể bị bù đắp một phần do tác động lan tỏa từ nhu cầu bên ngoài yếu hơn.

Các nhà kinh tế của IMF viết: "Một thế giới bị phân mảnh có thể sẽ nghèo hơn".

Dễ bị sốc hơn

IMF lập luận rằng mặc dù các chuỗi cung ứng được 'tái cấu hình' theo các liên minh địa chính trị có thể mang lại lợi ích cho lợi ích an ninh quốc gia của một quốc gia và đảm bảo ưu thế trước các đối thủ cạnh tranh, nhưng cũng có những hậu quả.

Các nhà kinh tế của IMF viết: "Việc kết bạn với các đối tác quen thuộc làm giảm sự đa dạng hóa và khiến các quốc gia dễ bị tổn thương hơn trước các cú sốc kinh tế vĩ mô".

Tổ chức này đã tranh luận về việc đa dạng hóa nguồn cung hơn trong thương mại toàn cầu một năm trước, nói rằng "chuỗi giá trị toàn cầu đa dạng hơn có thể giúp giảm bớt tác động của những cú sốc trong tương lai".

Tổ chức này cho ngay cả đối với các nền kinh tế phát triển, việc các công ty nước ngoài tăng cường cạnh tranh giúp "thúc đẩy các doanh nghiệp trong nước hoạt động hiệu quả hơn".

IMF cảnh báo rằng nên giảm thiểu sự không chắc chắn về chính sách, vì nó "khuếch đại tổn thất do thị trường bị phân mảnh".

"Trong một thế giới bị chia cắt với căng thẳng địa chính trị gia tăng, các nhà đầu tư có thể lo lắng rằng các nền kinh tế không liên kết sẽ buộc phải chọn khối này hay khối khác trong tương lai và sự không chắc chắn đó có thể làm gia tăng tổn thất", IMF nhấn mạnh trong báo cáo của mình.