Phân bổ nguồn kinh phí còn lại và chi thường xuyên chưa sử dụng hết năm 2017; đánh giá giữa kỳ thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn, tài chính quốc gia 5 năm giai đoạn 2016-2020. Vấn đề đầu tư công sao cho hiệu quả được coi là “nóng” nhất trong phiên thảo luận.

Đồng tình với báo cáo của Thủ tướng Chính phủ trình bày trước Quốc hội là tình trạng sạt lở bờ sông, ven biển nghiêm trọng, nhất là ở đồng bằng sông Cửu Long và ngập, úng tại một số thành phố lớn chậm được cải thiện, đại biểu (ĐB) Nguyễn Tuấn Anh (Long An) cho rằng, có tình trạng trên là do các bộ, ngành. Cụ thể, sau 1 năm triển khai Nghị quyết 120/NQ-CP (về phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu), các bộ, ngành chưa tham mưu được chương trình hành động; việc giao, phân bổ vốn chậm.

“Từ khi có chủ trương năm 2016 đến nay mới có phân bổ vốn và 2 năm tới liệu có hoàn thành việc đầu tư các dự án đề ra trong giai đoạn 2016 - 2020?”, ĐB Nguyễn Tuấn Anh đặt câu hỏi và đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành thực hiện quyết liệt Nghị quyết 120. “Đề nghị Chính phủ sớm ban hành tiêu chí đầu tư, biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu và dành khoản chi riêng trong mục lục ngân sách. Theo đánh giá, những năm tới, Việt Nam là nước chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu, vì vậy, việc đầu tư có kế hoạch là cần thiết”, ĐB Nguyễn Tuấn Anh nói và kiến nghị, nguồn thu từ tăng thuế bảo vệ môi trường sắp tới cần xem xét đầu tư cho chống ô nhiễm môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.

ĐB Thích Bảo Nghiêm (Hà Nội) cũng đồng tình và nhấn mạnh, biến đổi khí hậu đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của kinh tế đất nước, đến cuộc sống của người dân. 

Do vậy, trong sử dụng ngân sách dự phòng cần ưu tiên dành cho các dự án liên quan đến việc thích ứng với biến đổi khí hậu, khắc phục thiên tai, sạt lở bờ sông, biển. Chính phủ cần rà soát các dự án trong danh mục đầu tư công để có sự điều chỉnh.

Theo ĐB Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội), dù đạt được nhiều kết quả tích cực trong 3 năm thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn nhưng đến nay khó khăn, thách thức trong đầu tư công vẫn là dàn trải - một nguyên nhân quen thuộc. Kinh nghiệm đầu tư công của các nước trên thế giới là Nhà nước đầu tư vào các dự án có tính lan tỏa, tác động lớn. Việc phân bổ vốn công bằng nhưng không có nghĩa là cào bằng, cần có trật tự ưu tiên vào từng thời điểm.

Về giải pháp, theo ĐB Vũ Thị Lưu Mai, cần cương quyết thay đổi phân bổ nguồn lực; đầu tư những dự án có liên kết chặt chẽ giữa các địa phương, tránh nhiều dự án nhỏ lẻ nhưng thiếu sức lan tỏa vùng miền; Nhà nước chỉ đầu tư ở các ngành, lĩnh vực doanh nghiệp không đầu tư, không muốn đầu tư và không được phép đầu tư. Bên cạnh đó, Chính phủ cần phải có bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư nên chưa thể biết đâu là dự án có hiệu quả cao - thấp hay chưa hiệu quả. Do đó, giải pháp đặt ra là hoàn chỉnh bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả dự án theo thông lệ quốc tế; lựa chọn dự án có đầu ra tương xứng với mục tiêu đầu tư; tăng trách nhiệm giải trình nhằm làm rõ bất cập, khó khăn.