Tín hiệu phục hồi tích cực của thị trường

Tại Tọa đàm “Thúc đẩy phát triển thị trường TPDN hiệu quả, an toàn, bền vững" vừa diễn ra, các chuyên gia đều khẳng định vai trò hết sức quan trọng của thị trường TPDN cho phát triển kinh tế, là thị trường giúp huy động vốn trung hạn, dài hạn cho DN, bảo đảm thanh khoản cho nền kinh tế, thúc đẩy cạnh tranh cho các DN.

Ông Nguyễn Hoàng Dương - Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) cho biết, sau khi Chính phủ ban hành Nghị định số 08/2023/NĐ-CP ngày 5/3/3023 sửa đổi, bổ sung các quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu, thị trường đã có những dấu hiệu tích cực hơn, DN đã quay lại phát hành được trái phiếu.

Nếu như quý I hầu như không có đợt phát hành nào, thì từ quý II trở đi, tháng sau khối lượng phát hành đều cao hơn tháng trước. Đến hết tháng 11/2023, có 77 DN phát hành khối lượng khoảng 220.000 tỷ đồng. Bên cạnh đó, theo quy định của Nghị định số 08/2023/NĐ-CP của Chính phủ, DN và trái chủ đã rất nỗ lực thực hiện đàm phán thanh toán trái phiếu đến hạn.

Đến nay, khoảng 40% khối lượng trái phiếu chậm trả của 68 DN đã có phương án đàm phán, tỷ lệ đàm phán thành công tăng từ 16% tháng 2/2023 lên 63% vào tháng 10/2023. Ngoài ra, các DN bố trí được nguồn lực tài chính đã chủ động mua lại trái phiếu trước khi đến hạn.

Ở góc độ chuyên gia, Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực cho rằng, các nhóm quyết sách quan trọng thời gian qua chưa từng có của Quốc hội và Chính phủ trong điều hành kinh tế vĩ mô, phối hợp chính sách tài khóa và tiền tệ, giải quyết các điểm nghẽn trong nhiều lĩnh vực như bất động sản, TPDN, du lịch, y tế…

Riêng với thị trường TPDN, ông Cấn Văn Lực chỉ ra các nhóm chính sách của Chính phủ có tính quyết định phục hồi thị trường này. Đầu tiên là Nghị định số 08/2023/NĐ-CP, tiếp theo là đưa vào vận hành hệ thống TPDN riêng lẻ tập trung. Theo thống kê của HNX, đã có khoảng 760 mã TPDN của khoảng 200 tổ chức phát hành được đưa lên hệ thống này, qua đó tăng thanh khoản cho thị trường khoảng 20-30 lần so với giai đoạn trước.

Cùng với đó, tiếp tục thúc đẩy các điều kiện để thị trường lành mạnh hơn, ví dụ thêm tổ chức xếp hạng tín nhiệm đi vào vận hành. Đặc biệt, các vụ việc vi phạm TPDN đã được xử lý quyết liệt. Các chính sách này đã giúp thị trường TPDN phục hồi, niềm tin tăng trở lại, dù vẫn còn không ít khó khăn.

Thông tin về hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ tập trung, ông Nguyễn Anh Phong - Tổng Giám đốc Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) cho biết, bước đầu hệ thống này đã đạt được kết quả rất đáng ghi nhận, từ 19 trái phiếu của 3 DN tham gia đăng ký giao dịch vào ngày đầu tiên (19/7/2023), đến nay đã có 760 trái phiếu của hơn 200 DN đăng ký. Như vậy, khoảng 2/3 các DN cũng như trái phiếu trên thị trường đã được đăng ký trên hệ thống giao dịch tập trung này.

Về quy mô giao dịch, hiện nay, trung bình một phiên đạt trên 3.000 tỷ đồng. Tổng 5 tháng kể từ khi đi vào giao dịch đến nay khoảng trên 1,2 nghìn tỷ đồng một phiên. Đây là tín hiệu rất tốt đối với thanh khoản trên thị trường; đồng thời góp phần tác động ngược lại thị trường phát hành sơ sấp.

“Điều này thể hiện chính sách đã đi vào cuộc sống và thị trường có niềm tin trở lại”, ông Nguyễn Anh Phong nêu.

Giải quyết tính liên thông giữa các thị trường

Trong thời gian tới, để bảo đảm an toàn, thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường, ông Phan Đức Hiếu cho rằng, cần sự chung tay của tất cả các bên, bởi đây không phải nhiệm vụ riêng của cơ quan nhà nước, của Bộ Tài chính hay các thị trường chứng khoán, trái phiếu.

Đầu tiên, phải có sự đồng bộ, thống nhất, toàn diện về mặt thể chế. Thứ hai, không thể thiếu hành động của tổ chức phát hành và đơn vị trung gian. Một số vi phạm vừa qua cũng là cơ hội để các tổ chức phát hành có uy tín, chất lượng có thể vươn lên, bứt phá hoặc tạo ra niềm tin riêng của mình. Thứ ba là không thể thiếu sự tham gia, hành động của chính những trái chủ.

Ở góc độ doanh nghiệp, bà Nguyễn Ngọc Anh - Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Quỹ SSI cho biết, bên cạnh những động thái chính sách, cần tiếp tục thực hiện đơn giản hoá thủ tục hành chính, thực hiện thủ tục đăng ký giao dịch nhanh chóng cho các nhà đầu tư sau khi họ đã thực hiện phát hành xong.

“Có thể cân nhắc xây dựng cơ sở dữ liệu về trái phiếu riêng lẻ và nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mang tính chất toàn thị trường. Như vậy, toàn bộ thủ tục hành chính về hồ sơ, giấy tờ của chúng ta sẽ được giảm thiểu”, bà Nguyễn Ngọc Anh khuyến nghị.

Phân tích thêm ở khía cạnh chính sách, chuyên gia Cấn Văn Lực khuyến nghị, cần phải đồng bộ chính sách thì mới tháo gỡ được các khó khăn của thị trường TPDN; đồng thời, tăng cường truyền thông, đặc biệt là giáo dục tài chính cho cả DN, nhà đầu tư và các bên có liên quan...