Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), từ đầu năm 2021 tới nay, XK tôm Việt Nam sang EU chỉ giảm trong tháng 8 và 9 do nhà máy chế biến phải giảm công suất hoạt động để phòng dịch COVID-19, các tháng còn lại đều tăng trưởng dương.

Tính tới ngày 15/10/2021, XK tôm Việt Nam sang EU đạt gần 439 triệu USD, tăng 10,3% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo bà Kim Thu - chuyên gia thị trường tôm của VASEP, EU là thị trường nhập khẩu tôm lớn thứ 2 của Việt Nam, chiếm tỷ trọng 15%. Từ đầu năm đến nay, XK tôm Việt Nam sang thị trường EU ghi nhận tốc độ tăng trưởng khá tốt. Nhu cầu nhập khẩu tôm của EU trong những tháng cuối năm nay vẫn tiếp tục tăng.

Hai thị trường nhập khẩu chính tôm Việt Nam trong khối EU là Đức và Bỉ đều tăng trưởng rất tốt. Tính tới 15/10/2021, XK tôm sang Đức và Bỉ tăng lần lượt 20% và 2%.

Trên thị trường EU, tôm Việt Nam phải cạnh tranh với các nhà cung cấp tôm đỏ Argentina. Bên cạnh đó, tôm Việt Nam phải cạnh tranh khá mạnh với các nhà cung cấp Ecuador. Ecuador có lợi thế giá tôm thấp và vận chuyển dễ dàng.

Hai năm gần đây, Ecuador thâm nhập thị trường châu Âu bằng các sản phẩm từ tôm bóc vỏ, bỏ chỉ lưng, tôm bóc vỏ bỏ chỉ lưng để đuôi đến các sản phẩm tôm sống và tôm hấp. Trong năm nay, trong khi các nhà cung cấp châu Á cho thị trường EU phải đối mặt với nhiều khó khăn về logistics thì Ecuador lại tận dụng được cơ hội này để tăng XK sang EU.

Sau một năm Hiệp định EVFTA giữa Việt Nam và EU có hiệu lực, XK tôm Việt Nam sang thị trường EU cũng đã ghi nhận những sự tăng trưởng khá. Các sản phẩm được miễn thuế ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực gồm mã HS 03061792 và mã HS 03061799.

Tuy nhiên, thị trường EU đòi hỏi hết sức khắt khe về vệ sinh an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc phải thuận lợi, nên nhiều doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu tôm lớn tại ĐBSCL đã đầu tư trang thiết bị, máy móc sản xuất hiện đại, chú trọng nguồn nguyên liệu sản xuất, đảm bảo yêu cầu khắt khe của nhà nhập khẩu.

Sau khi suy giảm mạnh trong năm 2020, kinh tế EU đang trên đà hồi phục và được dự báo trở lại bình thường ngay từ đầu năm 2022. Dự báo trong năm 2021, kinh tế EU có thể đạt mức tăng trưởng trên 5% so với năm 2020.

Để khôi phục kinh tế hậu Covid-19, EU đã kích hoạt nhiều gói hỗ trợ, giải ngân các quỹ khôi phục sản xuất nhằm xây dựng lại các chuỗi cung ứng hàng hóa. Những tháng cuối năm nay, EU rất khan hiếm hàng hóa bởi nhiều đối tác cung ứng cho EU đang phải chống chọi với dịch COVID-19, cộng với áp lực về giá cước vận tải biển tăng cao trong khi nhu cầu tiêu dùng những tháng cuối năm của người dân EU tăng.

Đây chính là lợi thế cho các doanh nghiệp XK tôm của Việt Nam sang EU. Tuy nhiên, lợi thế này không kéo dài lâu bởi chỉ trong vòng 6 tháng đến 1 năm nữa các chuỗi cung ứng mới sẽ đi vào ổn định, việc thâm nhập thị trường của các doanh nghiệp mới sẽ khó khăn hơn.

Thêm vào đó, nhiều quốc gia khác trong khu vực cũng đã xúc tiến đàm phán Hiệp định thương mại tự do với EU để khai thác thị trường nhiều tiềm năng này, áp lực cạnh tranh sẽ gia tăng dần.

Do vậy, doanh nghiệp Việt Nam, dù đang gặp rất nhiều khó khăn sau thời gian giãn cách phải dồn mọi nguồn lực để khôi phục sản xuất, tận dụng thời cơ hiện nay để củng cố và phát triển thị phần tại thị trường EU.

Trong những ngày qua, việc xuất hiện nhiều ca dương tính tại các tỉnh ĐBSCL và lan rộng tới các nhà máy chế biến thủy sản gây áp lực không nhỏ cho việc đảm bảo an toàn và ổn định sản xuất.

Các doanh nghiệp XK tôm tại ĐBSCL đang tập trung nhiều giải pháp kiểm soát dịch bệnh, thu mua nguyên liệu phục vụ cho sản xuất XK trong những cao điểm cuối năm, chớp cơ hội XK tôm sang thị trường EU.