Luật Trật tự, an toàn giao thông quy định xe mô tô, xe gắn máy sẽ phải thực hiện kiểm định khí thải.

Việc kiểm định khí thải thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, được thực hiện tại các cơ sở kiểm định khí thải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải sẽ quy định trình tự, thủ tục cấp mới, cấp lại, tạm đình chỉ hoạt động, thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động cho cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy.

Bộ trưởng cũng quy định trình tự, thủ tục kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy; quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về cơ sở vật chất kỹ thuật và vị trí cơ sở đăng kiểm xe cơ giới, cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy.

Liên quan đến quy định này, trao đổi với báo chí, đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, Luật Trật tự, an toàn giao thông mới có hiệu lực từ 01/01/2025 nhưng không đồng nghĩa tất cả mô tô, xe gắn máy trên cả nước sẽ phải kiểm định khí thải từ ngày này.

Cụ thể, luật đưa ra quy định nhưng thời điểm thực hiện còn phụ thuộc vào lộ trình áp dụng mà Chính phủ ban hành. Lộ trình này sẽ do Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chủ trì, phối hợp cùng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) xây dựng, trình Chính phủ để Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định.

Tại quyết định này khi được ban hành sẽ có đầy đủ lộ trình, thời điểm, tiêu chuẩn áp dụng, cách thức triển khai, đối tượng cụ thể...

Tuy nhiên, theo vị đại diện của Cục Đăng kiểm, tinh thần chung là những xe mới nhập khẩu, sản xuất lắp ráp đang được kiểm soát khí thải, chỉ còn những phương tiện cũ đang tham gia giao thông chưa được kiểm soát.

Như vậy, các cơ quan nghiên cứu sẽ xem xét ban hành các quy định phù hợp với thực tế. Ví dụ: Các xe mới sẽ chưa thực hiện kiểm định khí thải ngay, mà sau 2-3 năm mới phải kiểm định.

Hơn thế nữa, việc kiểm định khí thải cũng rất đơn giản, chỉ mất vài phút nên với lộ trình thích hợp sẽ không gây nhiều xáo trộn cho người dân và xã hội.

Đại diện Cục Đăng kiểm cho biết thêm, hiện nay do lượng xe máy sử dụng ở nước ta rất đông và tồn tại rất nhiều xe máy đã sử dụng thời gian dài nên các đơn vị đã có tính toán phương án, cách thức thực hiện sao cho hài hòa, hợp lý, khả thi nhất.

Dự kiến sẽ tận dụng tối đa các cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa của các đại lý xe máy đáp ứng các tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định để làm trạm kiểm định khí thải.

“Các cơ quan quản lý phải cân nhắc, tính toán hết sức thận trọng việc này với nguyên tắc không được làm phiền nhiều đến người dân, nói cách khác là tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người dân. Mục tiêu cao nhất, cuối cùng đưa ra là bảo vệ được môi trường”, vị đại diện này cho hay.

Trước đó, Viện Chiến lược và phát triển GTVT cho biết, giai đoạn 2005-2022, tăng trưởng xe máy tại nước ta đạt bình quân khoảng 9,1%/năm. Đến nay, số lượng xe máy đã đăng ký trên toàn quốc đạt khoảng 69,2 triệu xe và số xe lưu hành đạt khoảng 45,5 triệu xe.

Tại các thành phố lớn, xe máy vẫn là phương tiện giao thông chính. Thống kê năm 2020, xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành trên địa bàn Hà Nội chiếm 84%, tại TP. Hồ Chí Minh chiếm 91% và tại Đà Nẵng chiếm 90% trong tổng số các loại hình phương tiện giao thông.

Giai đoạn 2025 - 2030 xe máy vẫn sẽ là loại hình vận tải cá nhân thông dụng, phổ biến, tuy nhiên, đây cũng chính là phương tiện phát thải khí thải lớn nhất ra môi trường tại các thành phố lớn.

Theo kết quả từ 3 chương trình đo kiểm khí thải xe mô tô, xe gắn máy tại 3 thành phố: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng cho thấy, xe trên 5 năm đã có xu hướng vượt tiêu chuẩn khí thải hiện hành và xe trên 10 năm có tỷ lệ phát thải rất lớn.

Trong khi đó, xe có tuổi đời trên 10 năm tại cả 3 thành phố đều chiếm tỷ lệ trên 50% tổng số xe mô tô, xe gắn máy trên địa bàn. Cụ thể, ở Hà Nội chiếm 72,58%, tại TP. Hồ Chí Minh chiếm 68% và tại Đà Nẵng chiếm trên 59%.