Trong những năm qua, cùng với doanh nghiệp nói chung, hợp tác xã là một chủ thể quan trọng của kinh tế thị trường, được coi là thành phần kinh tế quan trọng trong cung cấp dịch vụ và kết nối sản xuất cho hàng chục triệu hộ gia đình để tạo ra sản phẩm có năng suất và chất lượng cao, gắn kết với doanh nghiệp trong tiêu thụ, chế biến.

Tuy nhiên, kinh tế tập thể hiện nay tuy đã có chuyển biến nhưng vẫn còn yếu kém, nhỏ bé, manh mún, còn xa mới đạt mục tiêu có 15.000 hợp tác xã kiểu mới hoạt động có hiệu quả (cả 3 nội hàm đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả), các hợp tác xã còn bộc lộ tính không đồng bộ giữa mục tiêu và nội dung hoạt động kinh tế - xã hội; trình độ tổ chức, năng lực quản lý trong các hợp tác xã nhìn chung còn yếu; hoạt động của các hợp tác xã còn thiếu gắn bó với nhau, với cộng đồng doanh nghiệp, chưa có sự liên kết hệ thống chặt chẽ cả về mặt kinh tế, xã hội và tổ chức.

Đại hội Đảng lần thứ XII đề ra mục tiêu hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với trọng điểm là hoàn thiện các yếu tố đất đai, tín dụng, vốn, thị trường. Đây là nơi hoạt động của các chủ thể: doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác. Nghị quyết Trung ương V khóa IX, Nghị quyết Quốc hội cũng đề cập đến vấn đề phát triển hợp tác xã; hệ thống pháp luật nhà nước ta đang hoàn thiện theo Hiến pháp 2013 trong khi Luật Hợp tác xã được ban hành trước đó nên cần phải rà soát, xem xét lại theo tinh thần của Hiến pháp và các luật khác có liên quan.

Chính vì vậy việc sơ kết Luật Hợp tác xã năm 2012 rất cần thiết, là yêu cầu thực tế khách quan của quá trình đổi mới, phù hợp với chủ trương xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo, phục vụ người dân và doanh nghiệp.