Báo cáo tình hình kinh tế 2 tháng đầu năm 2018, Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia (NFSC) cũng đưa ra con số tỷ lệ nợ xấu đã giảm xuống khoảng 2,5%.

Nghị quyết số 42/2017 của Quốc hội về xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng (TCTD) có hiệu lực từ ngày 15/8/2017 đã “mở đường” cho các TCTD rốt ráo thu hồi các khoản nợ xấu.

Tín hiệu tích cực

Theo Báo cáo tài chính quý I/2018 của DongA Bank thu hồi nợ xấu ước đạt hơn 900 tỷ đồng (trong đó thu gốc hơn 870 tỷ đồng), đạt được 106% kế hoạch đặt ra của quý I.

Tại Đại hội cổ đông thường niên năm 2018, lãnh đạo MB cho biết tỷ lệ nợ xấu của MB trong 3 tháng đầu năm 2018 được kiểm soát ở mức 1,39%.

Riêng SCB_cho biết, tính đến hết năm 2017, tỷ lệ nợ xấu và nợ quá hạn trên tổng dư nợ cho vay lần lượt là 0,45% và 0,63%. Hệ số an toàn vốn tối thiểu (CAR) đạt 9,83%.

Bước sang năm 2018, SCB đặt mục tiêu _xử lý nợ xấu triệt để và kỳ vọng thu nợ quá hạn, nợ xấu và nợ vay đã bán cho công ty Quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam (VAMC) là 4.300 tỷ đồng.

Thực tế, từ đầu năm đến nay, nhiều khoản nợ quá hạn đang được SCB rốt ráo xử lý. Điển hình, cuối tháng 4 vừa qua, SCB_buộc phải thông báo thực hiện quyền thu giữ tài sản đảm bảo thế chấp cho khoản vay quá hạn của công ty Xuất nhập khẩu HPH theo Nghị quyết 42/2017 của Quốc hội về xử lý nợ xấu của các TCTD.

Trước đó, ngân hàng này đề nghị HPH tự nguyện bàn giao tài sản thế chấp, nhưng hết thời gian quy định, công ty này không thực hiện.

Ông Võ Tấn Hoàng Văn, Tổng Giám đốc SCB, cho biết kế hoạch năm 2018 sẽ bán khoảng 3.000-5.000 tỷ đồng nợ xấu và tự xử lý 5.000-7.000 tỷ đồng nợ xấu, tiếp tục lên kế hoạch bán nợ cho VAMC.

Không chỉ có các ngân hàng, VAMC cũng đang rốt ráo tăng cường xử lý nợ xấu.

Ông Đoàn Văn Thắng, Tổng Giám đốc VAMC, cho hay năm 2018, VAMC đặt kế hoạch xử lý được tối thiểu 140.000 tỷ đồng nợ xấu đã mua, chiếm hơn 45% tổng dư nợ gốc nội bảng (307.932 tỷ đồng).

Tính đến tháng 4/2018, tổng nợ xấu VAMC đã mua thanh toán bằng trái phiếu đặc biệt đạt gần 278.000 tỷ đồng, mua nợ theo giá trị thị trường đạt hơn 3.000 tỷ đồng theo giá mua nợ, xử lý, thu hồi nợ được hơn 86.000 tỷ đồng từ các khoản nợ xấu đã mua.

Vẫn khó “siết” nợ bất động sản?

Theo nhận định của NFSC, dự kiến năm 2018, hoạt động xử lý nợ xấu diễn ra tích cực và thực chất hơn do các yếu tố vĩ mô ổn định, kinh tế tiếp nối đà tăng trưởng; Tình hình doanh nghiệp, thị trường chứng khoán và bất động sản (BĐS) tiếp tục cải thiện; Khuôn khổ pháp lý cho việc xử lý nợ xấu và tài sản đảm bảo dần được hoàn thiện.

Theo các chuyên gia, sau một thời gian dài ngành ngân hàng phải đối diện với khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện xử lý nợ xấu khiến “cục máu đông” khó tan, Nghị quyết số 42 chính là đòn bẩy giúp đẩy nhanh quá trình xử lý nợ xấu, ổn định thị trường tiền tệ trong nước, góp phần đưa quan hệ dân sự, quan hệ kinh tế của chủ thể là đối tượng đi vay và người đi vay trở về đúng bản chất của giao dịch dân sự kinh tế, “có vay phải có trả”.

Theo ông Thắng, khi hành lang pháp lý đã rõ ràng, đặc biệt là việc cho mua bán nợ theo cơ chế thị trường, đã tạo điều kiện thuận lợi để các TCTD cũng như VAMC đạt được kết quả tích cực.

Hiện, nợ xấu xử lý qua VAMC (bán qua VAMC) ước tính đạt trên 40% tổng nợ xấu được xử lý, góp phần đáng kể trong việc đưa tỷ lệ nợ xấu toàn ngành về mức dưới 3%.

Tuy nhiên, lãnh đạo các ngân hàng cho biết vẫn đang gặp khó khăn trong việc thu giữ tài sản đảm bảo liên quan đến BĐS do khách hàng thiếu hợp tác, hoặc sự phản kháng của bên bảo đảm, bên vay.

Khi việc “siết” nợ không thể thực hiện, ngân hàng phải thông qua khởi kiện, nhưng cũng tốn nhiều thời gian do có những khách hàng thế chấp quyền tài sản phát sinh từ hợp đồng hợp tác đầu tư với chủ đầu tư để thực hiện dự án BĐS không phải trực tiếp là chủ dự án.

Hoặc có trường hợp dự án chưa hoàn thiện nhưng chủ đầu tư đã rao bán nên dù ngân hàng có áp dụng biện pháp thu giữ tài sản thì cũng khó xử lý quyền lợi của khách hàng.

Ngoài ra, việc bán đấu giá các tài sản là BĐS có giá trị lớn sẽ khó tìm được nhà đầu tư đủ năng lực. Chẳng hạn, sau 2 lần bán đấu giá công khai quyền sử dụng đất đối với lô “đất vàng” gần 310m2 tại số 45AB Pasteur quận 1, TP. Hồ Chí Minh do Agribank chào bán với giá gần 286 tỷ đồng, đến nay vẫn chưa có nhà đầu tư nào đăng ký tham gia.