Rục rịch báo cáo tài chính

Thị trường chứng khoán (TTCK) đang bước vào mùa công bố báo cáo tài chính quý 2. Thời điểm này được xem là rất quan trọng, bởi vì TTCK đã điều chỉnh giảm trên 20% trong suốt quý 2 và các nhà đầu tư không chỉ Việt Nam mà trên toàn thế giới, đều kỳ vọng vào các con số kết quả kinh doanh được công bố bởi các doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp lớn trên thị trường.

Ngay cả TTCK Mỹ cũng cho thấy xu hướng khi một số ngân hàng công bố báo cáo với kết quả yếu kém, thì lập tức chỉ số Dow Jones, Nasdaq hay S&P 500 đều sụt giảm. Tuy nhiên nó cũng phục hồi rất nhanh khi các kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp lớn khác được công bố, nhất là khối công nghệ.

Tại Việt Nam, từ ngày 20/7, một loạt doanh nghiệp đã thực hiện công bố kết quả kinh doanh quý 2 theo quy định, trong đó có nhiều ngân hàng như VIB, TCB, LPB, TPB, phần lớn các công ty chứng khoán, cũng như một số cái tên đáng chú ý thuộc các lĩnh vực thép, bất động sản, hóa chất...

Ông Dương Hoàng Linh, Trưởng phòng phân tích CTCK Sacombank (SBS) cho rằng, luôn có sự dịch chuyển của dòng tiền ngắn hạn trong mỗi kỳ công bố kết quả kinh doanh để đón đầu. Tuy nhiên, việc chọn lựa các doanh nghiệp dựa trên kết quả kinh doanh, phân tích cơ bản chỉ thực sự phù hợp với đầu tư tầm nhìn trung và dài hạn.

Theo đó, trong giai đoạn thị trường có nhiều yếu tố không thuận lợi như hiện tại, việc nhóm các doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tốt có thể tạo sự ngược dòng xu thế chung là không khả thi và chỉ kỳ vọng vào một nhịp hồi phục ngắn khi xuất hiện thông tin tích cực về kết quả kinh doanh.

Còn với đánh giá của CTCK Agriseco, đà tăng hay giảm của cổ phiếu vẫn còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như kỳ vọng tăng trưởng trong các quý kế tiếp hay chênh lệch cung và cầu của cổ phiếu.

“Sau một quá trình giảm sâu, cổ phiếu thường có xu hướng phục hồi trong ngắn hạn để cân bằng lại cung - cầu, do đó, thời điểm hiện tại là hợp lý để quan sát và nhìn nhận thêm về diễn biến của ngành nghề hoặc đánh giá lại các câu chuyện tăng trưởng của doanh nghiệp trước khi đưa ra các quyết định giải ngân đối với những cổ phiếu đang được kỳ vọng giảm lợi nhuận trong quý 2”, Agriseco đưa ra khuyến cáo đối với nhà đầu tư.

Giá cổ phiếu dao động

Theo ông Phan Lê Thành Long, chuyên gia tài chính, tại TTCK Việt Nam đến thời điểm hiện nay vẫn chưa có nhiều báo cáo tài chính của doanh nghiệp được công bố, nhưng số lượng có thể sẽ tăng đột biến vào giai đoạn từ cuối tháng 7 trở đi. Có một số doanh nghiệp mới công bố con số lợi nhuận, còn những con số khác vẫn chưa công bố, đây là những điểm rất khó để đánh giá, nhưng khi đã công bố các con số lợi nhuận ban đầu thì giá cổ phiếu cũng đã dao động.

Việc công bố thông tin chỉ công bố mỗi kết quả kinh doanh là không đủ, mà cần phải biết lợi nhuận đến từ đâu, từ bảng cân đối kế toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, thuyết minh chi tiết xem thực sự con số lợi nhuận đến từ đâu

Vị chuyên gia cho biết thêm, khi một doanh nghiệp công bố lợi nhuận khả quan tăng trưởng được cho là đột biến, thì giá cổ phiếu bắt đầu tăng, sau thời điểm công bố sẽ còn tăng nữa, nhưng nếu chất lượng lợi nhuận thấp giá cổ phiếu sẽ lại đi xuống. Ngược lại, giá cổ phiếu của những doanh nghiệp công bố kết quả lợi nhuận tốt và chất lượng lợi nhuận cao, bền vững thì giá cổ phiếu thường đi chậm hơn; khi bắt đầu công bố sẽ tăng vọt và tốc độ tăng giảm dần nhưng tăng rất bền vững.

Vì vậy, với những nhà đầu tư ngắn hạn trong thời điểm này cần có chiến lược đầu tư cụ thể, nhìn nhận các con số được công bố khi báo cáo tài chính bắt đầu được công bố thông tin ra ngoài.

Việc công bố thông tin chỉ công bố mỗi kết quả kinh doanh là không đủ, mà cần phải biết lợi nhuận đến từ đâu, từ bảng cân đối kế toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, thuyết minh chi tiết xem thực sự con số lợi nhuận đến từ đâu. Với những doanh nghiệp có chất lượng lợi nhuận thấp, trong báo cáo tài chính có một số thông tin như:

Một là, lợi nhuận đến từ đánh giá lại hàng tồn kho, nghĩa là hàng tồn kho tăng lên và ghi phần chênh lệch vào lợi nhuận và tự đánh giá lại.

Hai là lợi nhuận đến từ thanh lý công ty con, thông thường là bán công ty con cho công ty sân sau nhưng chưa thu tiền, mà công ty sân sau không bao giờ có tiền để trả, chúng ta cũng đã nhìn thấy một số doanh nghiệp trên sàn có xảy ra những trường hợp này.

Ba là lợi nhuận đến từ giao dịch thâu tóm và mua lại công ty. Khi họ mua lại một công ty X nào đó và đánh giá cao lên rồi ghi lợi nhuận, thì cái này cũng khá phổ biến trong giai đoạn gần đây, đặc biệt ở một số doanh nghiệp bất động sản thâu tóm dự án. Những lợi nhuận như vậy không bao giờ tốt và không bền vững.

Bốn là, tạo ra các khoản đầu tư vào công ty sân sau, họ ghi lợi nhuận nhưng lợi nhuận đó tuồn ra ngoài, đồng nghĩa với việc dòng tiền không đọng lại doanh nghiệp.

Năm là, lợi nhuận tạo ra dự án xây dựng cơ bản cứ tích lũy và kéo dài theo nhiều năm, năm nào công ty cũng tạo ra lợi nhuận và tích lũy vào những khoản như vậy. Thông thường sau này họ sẽ phải lập dự phòng hoặc phải điều chỉnh hồi tố.

“Có một nguyên tắc là “thị trường luôn luôn đúng”, những công ty chất lượng lợi nhuận thấp thường giá vẫn lên, vẫn tăng, nhưng rồi lại đi xuống. Nếu nhà đầu tư lướt sóng thì phải biết nên lướt đến đoạn nào là hợp lý và phải có khả năng đọc đánh giá sâu các con số trên báo cáo tài chính”, ông Long khuyến nghị.