Điều kiện, tiêu chí tham gia Cơ chế thử nghiệm

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định về cơ chế thử nghiệm phát triển kinh tế tuần hoàn. Theo đó, tại dự thảo Nghị định, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất các chính sách trong cơ chế thử nghiệm phát triển kinh tế tuần hoàn.

Dự thảo Nghị định quy định về điều kiện và tiêu chí tham gia Cơ chế thử nghiệm phát triển kinh tế tuần hoàn. Theo đó, tổ chức được xem xét cấp Giấy chứng nhận tham gia Cơ chế thử nghiệm khi đáp ứng các điều kiện sau:

- Là pháp nhân được thành lập và hoạt động hợp pháp trên lãnh thổ Việt Nam, hoặc hoạt động theo các hình thức công ty hợp danh, doanh nghiệp tư nhân, tổ hợp tác; không đang trong quá trình chia, tách, hợp nhất, sáp nhập, chuyển đổi, giải thể, phá sản theo quyết định đã được ban hành.

- Có năng lực tài chính hoặc kế hoạch tiếp cận tài chính rõ ràng, khả thi; không có nợ xấu, vi phạm nghiêm trọng về thuế hoặc công bố thông tin theo quy định của pháp luật.

- Có dự án kinh tế tuần hoàn cụ thể hoặc đề xuất dự án kinh tế tuần hoàn cụ thể thuộc các lĩnh vực quy định gồm: Nông, lâm nghiệp và thủy sản; công nghiệp; năng lượng tái tạo; vật liệu xây dựng.

Các tiêu chí tham gia Cơ chế thử nghiệm phát triển kinh tế tuần hoàn gồm: Dự án kinh tế tuần hoàn có kế hoạch khả thi và có tiềm năng phát huy tác động tích cực cả về kinh tế, xã hội và môi trường, trong đó tác động về kinh tế là chủ đạo, thể hiện qua lợi nhuận của doanh nghiệp, năng suất lao động, việc làm và thu nhập cho người lao động từ việc thực hiện dự án; Dự án kinh tế tuần hoàn chủ yếu sử dụng nguyên liệu đầu vào trong nước.

Cùng với đó là tiêu chí dự án kinh tế tuần hoàn được thiết kế trên nền tảng tiếp cận, ứng dụng và làm chủ các thành tựu của Cách mạng Công nghiệp 4.0.

Trường hợp nhập khẩu và sử dụng các công nghệ tiên tiến thì phải có kế hoạch rõ ràng và khả thi về chuyển giao công nghệ, làm chủ và tiến tới phát triển công nghệ ở Việt Nam.

Chính sách trong Cơ chế thử nghiệm

Bên cạnh các nội dung trên, dự thảo Nghị định nêu rõ 6 chính sách trong Cơ chế thử nghiệm gồm: Chính sách khu công nghiệp, khu kinh tế; Phân loại xanh; Chính sách giới thiệu công nghệ, chuyển giao công nghệ; Chính sách tín dụng xanh, trái phiếu xanh; Chính sách hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực; Chính sách đất đai.

Một là, chính sách khu công nghiệp, khu kinh tế.

Theo dự thảo Nghị định, dự án kinh tế tuần hoàn tham gia Cơ chế thử nghiệm có các cấu phần công nghiệp - năng lượng và dịch vụ với tổng tỷ trọng ít nhất 50% trong tổng doanh thu được phép thực hiện trong khu công nghiệp, khu kinh tế và được hưởng ưu đãi đầu tư theo quy định của pháp luật về khu công nghiệp, khu kinh tế.

Hai là, phân loại xanh.

Phân loại xanh là cơ sở để cân nhắc, xác định mức độ ưu đãi chính sách cho dự án kinh tế tuần hoàn trong khung khổ cơ chế thử nghiệm, bao gồm chính sách tư vấn công nghệ, tư vấn chuyển giao công nghệ; chính sách tín dụng xanh; chính sách phát triển nguồn nhân lực; chính sách đất đai.

Phân loại xanh đối với dự án kinh tế tuần hoàn tham gia Cơ chế thử nghiệm bao gồm: Dự án kinh tế tuần hoàn toàn phần là dự án kinh tế tuần hoàn gồm chuỗi các hoạt động canh tác, nuôi trồng, khai thác, thu gom, sản xuất, chế biến, tái chế, tái tạo nối tiếp tạo lên chuỗi chu trình vận động dòng chảy vật chất liên tục cầu thành lên lưới, chuỗi giá trị hoạt động không phát thải khí nhà kính ra môi trường.

Dự án kinh tế tuần hoàn toàn phần vận động dựa trên nguyên tắc sử dụng toàn bộ sản phẩm, phế phẩm, phụ phẩm, chất thải của chu trình sản xuất, chế biến ban đầu được tái chế, tái sử dụng làm nguyên liệu, phương tiện, công cụ đầu vào cho chu trình hoạt động sản xuất, chế biến, chế tạo, tái tạo kế tiếp.

Dự án kinh tế tuần hoàn bán phần (một phần): Là dự án kinh tế tuần hoàn gồm chuỗi các hoạt động canh tác, nuôi trồng, khai thác, thu gom, sản xuất, chế biến, tái chế, tái tạo nối tiếp tạo lên chuỗi chu trình vận động dòng chảy vật chất liên tục, nối tiếp cấu thành lên chuỗi giá trị.

Việc xác nhận dự án hoặc hạng mục của dự án thuộc danh mục dự án kinh tế tuần hoàn toàn phần hoặc dự án kinh tế tuần hoàn bán phần được thực hiện theo một trong hai phương án.

Phương án 1:  Tổ chức đánh giá sự phù hợp theo quy định của pháp luật về chất lượng sản phẩm, hàng hóa, pháp luật về đo lường và pháp luật khác có liên quan.

Phương án 2:  Cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận dự án hoặc hạng mục của dự án thuộc danh mục phân loại xanh.

Ba là, chính sách giới thiệu công nghệ, chuyển giao công nghệ.

Theo dự thảo Nghị định, dự án kinh tế tuần hoàn tham gia Cơ chế thử nghiệm được Nhà nước, chính quyền địa phương hỗ trợ kết nối với chuyên gia tư vấn công nghệ, hỗ trợ tối đa 50% chi phí chuyên gia tư vấn công nghệ.

Tổ chức tham gia Cơ chế thử nghiệm lập danh sách, hồ sơ thông tin chuyên môn, năng lực chuyên gia, hồ sơ chứng minh chi phí hợp lý theo quy định của pháp luật thuế, khoa học công nghệ, pháp luật khác về việc ưu đãi chi trả cho chuyên gia làm việc trong dự án tham gia cơ chế thử nghiệm.

Đối với các dự án kinh tế tuần hoàn tham gia Cơ chế thử nghiệm được nhận chuyển giao công nghệ được nhà nước miễn thuế nhập khẩu, chuyển giao trang thiết bị công nghệ phục vụ dự án tham gia cơ chế thử nghiệm, được hưởng chế độ dự án ưu tiên trong việc thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu.

Tổ chức tham gia Cơ chế thử nghiệm lập danh sách thông tin, mô tả về công nghệ gồm tên loại, lĩnh vực, xuất xứ, tính ứng dụng công nghệ, đánh giá sơ bộ tiềm năng phát triển trong tương lai, các văn bản thể hiện sự quan tâm tới việc tiêu thụ, bao tiêu, sử dụng đầu ra của các sản phẩm được sản xuất ra bởi công nghệ sử dụng trong dự án kinh tế tuần hoàn đăng ký tham gia Cơ chế thử nghiệm.

Nhà nước hỗ trợ tối đa 50% chi phí cho các tổ chức thuê, mua các giải pháp chuyển đổi số để thực hiện dự án kinh tế tuần hoàn.

Bốn là, chính sách tín dụng xanh, trái phiếu xanh.

Ngoài các chính sách trên, dự thảo Nghị định quy định rõ chính sách tín dụng xanh, trái phiếu xanh. Theo đó, dự án kinh tế tuần hoàn tham gia Cơ chế thử nghiệm được cấp Giấy chứng nhận đăng ký tham gia cơ chế thử nghiệm được tiếp cận, huy động, vay vốn ưu đãi, vay vốn không bảo lãnh Chính phủ đối với các khoản tín dụng xanh của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức tài chính quốc tế, Ngân hàng Phát triển Việt Nam.

Đồng thời, dự án kinh tế tuần hoàn tham gia Cơ chế thử nghiệm được cấp Giấy chứng nhận tham gia Cơ chế thử nghiệm được phép hợp tác với các đơn vị có chức năng, đủ điều kiện, được phép phát hành trái phiếu xanh theo quy định của pháp luật về trái phiếu; được hợp tác với quỹ đầu tư phát triển địa phương, để phát hành trái phiếu xanh chính quyền địa phương; được phép liên kết đối tác trong nước, quốc tế xây dựng thử nghiệm sàn giao dịch trái phiếu xanh, tín chỉ cacbon tự nguyện ứng dụng công nghệ chuỗi khối block chain, NFT, công nghệ chống giả gắn chip RFID.

Mỗi tỉnh, thành phố không được có quá 05 tổ chức tham gia Cơ chế thử nghiệm được phát hành trái phiếu xanh và chỉ có duy nhất 01 đơn vị được cho phép hợp tác liên kết với quỹ đầu tư phát triển địa phương thử nghiệm vận hành hoạt động sàn giao dịch trái phiếu xanh, tín chỉ cacbon tự nguyện.

Thời hạn trái phiếu xanh, thời gian vận hành thử nghiệm hoạt động sàn giao dịch trái phiếu xanh, tín chỉ cacbon tự nguyện không vượt quá thời hạn dự án tham gia cơ chế thử nghiệm, trừ trường hợp có các quy định mới khác ở cấp Luật, Nghị quyết của Quốc hội.

Năm là, chính sách hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực.

Dự thảo Nghị định nêu rõ, Nhà nước hỗ trợ tối đa 70% tổng chi phí cho một khóa quản trị doanh nghiệp cho tổ chức tham gia Cơ chế thử nghiệm. Nhà nước hỗ trợ tối đa 50% học phí đào tạo nghề, học phí chuyển đổi nghề theo thông báo học phí do các cơ sở giáo dục nghề nghiệp ban hành nhưng không vượt quá 3 tháng lương cơ sở cho mỗi người lao động tại khu vực triển khai dự án kinh tế tuần hoàn tham gia Cơ chế thử nghiệm.

Tổ chức tham gia Cơ chế thử nghiệm lập danh sách lao động cần được đào tạo nghề, chuyển đổi nghề nghiệp gửi đơn vị có thẩm quyền cấp thu hồi giấy chứng nhận đăng kí tham gia Cơ chế thử nghiệm phê duyệt.

Sáu là, chính sách đất đai.

Theo dự thảo Nghị định, tổ chức tham gia Cơ chế thử nghiệm được phép sử dụng đất kết hợp đa mục đích đối với các loại đất quy định tại khoản 2 và tiết đ, khoản 3 Điều 218 của Luật Đất đai, bao gồm cả phần mái, mặt nước, hàng rào xung quanh bên trong ranh giới quy hoạch dự án kinh tế tuần hoàn tham gia Cơ chế thử nghiệm.

Diện tích đất sử dụng vào mục đích kết hợp không vượt quá diện tích đất sử dụng vào mục đích chính.

Ngoài các nội dung trên, dự thảo Nghị định nêu rõ, chính quyền địa phương các tỉnh, thành phố ưu tiên sử dụng mặt bằng sạch có sẵn, chịu trách nhiệm giải phóng sạch mặt bằng trong trường hợp nhà đầu tư ứng tiền giải phóng mặt bằng khu đất tại địa phương có vị trí, địa hình, đặc điểm phù hợp với quy mô dự án kinh tế tuần hoàn được cấp Giấy chứng nhận tham gia Cơ chế thử nghiệm dự kiến để triển khai xây dựng dự án.