Dịch COVID-19 tác động đến thu ngân sách

Theo thống kê mới nhất của Bộ Tài chính, lũy kế thu NSNN 8 tháng đầu năm 2021 ước đạt 1.004,2 nghìn tỷ đồng, bằng 74,8% dự toán, tăng 14,3% so với cùng kỳ năm 2020.

Trong đó, thu nội địa ước đạt 820,4 nghìn tỷ đồng, bằng 72,4% dự toán, tăng 12% so cùng kỳ năm 2020; thu từ dầu thô ước đạt 25,7 nghìn tỷ đồng, bằng 111% dự toán, tăng 0,9% so cùng kỳ; thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu ước đạt 157,5 nghìn tỷ đồng, bằng 88,2% dự toán, tăng 31,2% so với cùng kỳ năm 2020.

Trong bối cảnh ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, kết quả thu NSNN 8 tháng như trên là tích cực. Kết quả này đạt được là nhờ đà tăng trưởng của nền kinh tế từ những tháng cuối năm 2020, một số ngành, lĩnh vực được hưởng lợi từ chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, duy trì được mức tăng trưởng khả quan như: ngân hàng, chứng khoán, bất động sản... tạo thêm nguồn thu cho NSNN. Thu NSNN từ hoạt động xuất nhập khẩu 8 tháng đầu năm đạt khá là do kim ngạch xuất nhập khẩu tăng cao so với cùng kỳ, kim ngạch xuất nhập khẩu có thuế ước tăng 34%.

Tuy nhiên, từ khi dịch COVID-19 tái bùng phát, số thu NSNN đã có xu hướng giảm dần qua các tháng. Số liệu của Bộ Tài chính cho thấy, thu NSNN tháng 8/2021 trên các lĩnh vực đều giảm so với tháng 7/2021. Trong đó, thu nội địa tháng 8 chỉ đạt 63,2 nghìn tỷ đồng (5,58% dự toán), giảm 14,2 nghìn tỷ đồng; thu từ dầu thô ước đạt 3,3 nghìn tỷ đồng giảm 224 tỷ đồng; thu từ hoạt động xuất nhập khẩu ước đạt 24 nghìn tỷ đồng, giảm 11 nghìn tỷ đồng so tháng 7/2021.

Theo Bộ Tài chính, dự kiến trong các tháng tiếp theo, số thu từ hoạt động xuất nhập khẩu tiếp tục giảm mạnh do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 đến hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp. Không chỉ vậy, dịch bệnh diễn biến phức tạp cũng sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến số thu nội địa trong các tháng tới. Điều này đồng nghĩa với việc ảnh hưởng đến số thu NSNN nói chung.

Đã chi 18,8 nghìn tỷ đồng cho phòng chống dịch

Cùng với thu NSNN, các nhiệm vụ chi ngân sách trong 8 tháng đầu năm 2021 cũng được thực hiện theo dự toán và tiến độ triển khai nhiệm vụ chuyên môn của các đơn vị sử dụng ngân sách. Bộ Tài chính cho biết, tổng chi NSNN 8 tháng ước đạt 918,1 nghìn tỷ đồng, bằng 54,4% dự toán, trong đó: chi đầu tư phát triển đạt 187,3 nghìn tỷ đồng, bằng 39,2% dự toán Quốc hội quyết định; chi trả nợ lãi đạt xấp xỉ 72 nghìn tỷ đồng, bằng 65,4% dự toán; chi thường xuyên đạt 652,7 nghìn tỷ đồng, bằng 63% dự toán.

Cả ngân sách trung ương và ngân sách địa phương đều đã ưu tiên bố trí chi cho công tác phòng, chống dịch COVID-19. Tính đến hết tháng 8, NSNN đã chi 18,8 nghìn tỷ đồng cho phòng chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19.

Cụ thể, Trung ương đã chi 10,7 nghìn tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2021 để bổ sung kinh phí phòng, chống dịch COVID-19; chi 5,1 nghìn tỷ đồng mua vắc xin phòng COVID-19 từ nguồn tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2020 chuyển sang. Trong khi đó, các địa phương đã chi 3 nghìn tỷ đồng cho công tác phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19. Thủ tướng Chính phủ đã quyết định xuất Quỹ vắc xin phòng COVID-19 là 2,55 nghìn tỷ đồng để mua vắc xin.

Bên cạnh đó, thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ, đã xuất cấp vật tư, trang thiết bị dự trữ quốc gia cho công tác phòng, chống dịch, xuất cấp 74,3 nghìn tấn gạo dự trữ quốc gia để khắc phục hậu quả thiên tai, cứu trợ cho nhân dân trong dịp Tết, giáp hạt đầu năm và một số địa phương bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19.

Thực hiện Quyết định số 1415/QĐ-TTg ngày 20/8/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc xuất cấp 130 nghìn tấn gạo dự trữ quốc gia cho 24 địa phương để hỗ trợ cho người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19, trên cơ sở văn bản hướng dẫn của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Tài chính cũng đã xuất cấp 52 nghìn tấn gạo; đồng thời, đang phối hợp với các địa phương xác định nhu cầu cụ thể để xuất cấp cho người dân đảm bảo không quá số lượng Thủ tướng Chính phủ quyết định.

Bộ Tài chính cũng đã chủ động điều hành việc phát hành trái phiếu Chính phủ để vừa sử dụng có hiệu quả ngân quỹ nhà nước, vừa đảm bảo nguồn thanh toán, chi trả kịp thời các khoản nợ gốc đến hạn và góp phần định hướng sự phát triển của thị trường, cơ cấu lại nợ công. Lũy kế đến ngày 27/8/2021 đã thực hiện phát hành được 199,3 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ, với kỳ hạn bình quân 12,96 năm, lãi suất bình quân 2,26%/năm.