Giảm dần số dư ngân quỹ nhàn rỗi

Tại Chiến lược phát triển đến năm 2030 được Thủ tướng phê duyệt tháng 4 vừa qua, KBNN đặt mục tiêu quản lý ngân quỹ nhà nước chủ động theo nguyên tắc thị trường; gắn kết chặt chẽ giữa quản lý ngân quỹ với quản lý ngân sách và quản lý nợ, bảo đảm thanh khoản của Chính phủ tại mọi thời điểm và hiệu quả về chi phí vay của ngân sách.

Đến năm 2025, kết quả dự báo luồng tiền chênh lệch không quá 10% so với thực tế; đến năm 2030, kết quả dự báo chênh lệch không quá 5% so với thực tế và số dư ngân quỹ nhà nước nhàn rỗi cuối ngày bình quân không vượt quá số chi ngân quỹ bình quân 1 - 2 ngày.

Ông Lưu Hoàng - Cục trưởng Cục Quản lý ngân quỹ cho biết, KBNN đề ra nhiều giải pháp để thực hiện thành công mục tiêu này. Cụ thể là tiếp tục mở rộng phạm vi các giao dịch thu, chi của các quỹ tài chính nhà nước thực hiện qua tài khoản thanh toán tập trung của KBNN, bảo đảm minh bạch, hiệu quả. Tổ chức mô hình thanh toán tập trung phù hợp với lộ trình xây dựng, phát triển hạ tầng thanh toán số quốc gia, đáp ứng yêu cầu thanh toán thông suốt của Chính phủ với chi phí hợp lý. Bảo đảm nguyên tắc tại mỗi hệ thống ngân hàng, KBNN chỉ có duy nhất một tài khoản và cuối ngày toàn bộ số dư ngân quỹ nhà nước được tập trung về tài khoản của KBNN tại Ngân hàng Nhà nước.

Cùng với đó, KBNN tiếp tục hoàn thiện phương pháp dự báo luồng tiền và nguồn thông tin đầu vào, từng bước cải thiện chất lượng dự báo và thực hiện dự báo luồng tiền theo ngày; đa dạng hóa các công cụ đầu tư, đi vay ngân quỹ. Thực hiện giao dịch đầu tư theo nguyên tắc thị trường; giảm dần số dư ngân quỹ nhàn rỗi, tối ưu hóa lợi ích sử dụng ngân quỹ.

Đặc biệt, KBNN sẽ thiết lập khung quản lý rủi ro hiện đại, bảo đảm các rủi ro trong quản lý ngân quỹ được nhận diện, đánh giá đầy đủ, kịp thời và có chính sách giảm thiểu rủi ro phù hợp.

Kho bạc đã nộp ngân sách 10.000 tỷ đồng

Những mục tiêu cho 10 năm tới được đặt ra dựa trên nền tảng là những kết quả KBNN đã đạt được trong quá trình thực hiện Chiến lược phát triển đến năm 2020.

Đến nay, KBNN bước đầu xây dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đầy đủ, đồng bộ cho công tác quản lý ngân quỹ. Trước đó, tháng 11/2019, KBNN đã hoàn thành việc xây dựng tài khoản thanh toán tập trung (TSA) của KBNN bảo đảm cuối ngày tập trung toàn bộ số dư ngân quỹ tại Ngân hàng Nhà nước theo thông lệ quốc tế. Từ đó làm cơ sở cho việc điều hành ngân quỹ tập trung, thống nhất, nâng cao khả năng thanh khoản và đáp ứng kịp thời, đầy đủ mọi nhu cầu thanh toán, chi trả ngân sách và các đơn vị giao dịch.

Công tác huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ cũng đã được chuẩn hóa theo thông lệ quốc tế, công khai, minh bạch, theo nguyên tắc thị trường và trở thành kênh huy động vốn chủ yếu của ngân sách trung ương.

Hiệu quả quản lý ngân quỹ được nâng cao thông qua việc sử dụng nguồn ngân quỹ tạm thời nhàn rỗi theo quy định như: tạm ứng/cho ngân sách trung ương vay, ngân sách cấp tỉnh; gửi có kỳ hạn tại các ngân hàng thương mại và thực hiện nghiệp vụ mua lại có kỳ hạn trái phiếu Chính phủ. Từ các khoản thu nghiệp vụ tiền tệ, KBNN đã nộp vào ngân sách trung ương 10.000 tỷ đồng.

Giai đoạn 2015 - 2020, tồn ngân quỹ còn cao do một số nguồn chưa thực hiện chi trong năm ngân sách như: nguồn thực hiện cải cách chính sách tiền lương, chuyển nguồn chưa chi của các cấp ngân sách hàng năm, nguồn tăng thu tiết kiệm chi của các địa phương chưa được phân bổ… Trước tình hình này, KBNN đã báo cáo Bộ Tài chính giảm nhiệm vụ phát hành trái phiếu Chính phủ và sử dụng ngân quỹ tạm thời nhàn rỗi để cho ngân sách trung ương vay khi thị trường gặp khó khăn.

Từ năm 2018 - 2020, KBNN đã sử dụng ngân quỹ tạm thời nhàn rỗi cho ngân sách trung ương vay lần lượt 45.500 tỷ đồng; 50.000 tỷ đồng và 40.000 tỷ đồng. Đồng thời, điều chỉnh giảm kế hoạch phát hành trái phiếu Chính phủ năm 2018, 2019 lần lượt là 55.000 tỷ đồng và 57.600 tỷ đồng. Do đó, số ngân quỹ để cho ngân sách trung ương vay đã tăng dần từ 157.162 tỷ đồng vào năm 2015 lên 288.865 tỷ đồng vào tháng 12/2021.

Theo các chuyên gia kinh tế, để tiệm cận với thông lệ quốc tế và quản lý ngân quỹ nhà nước được nâng cao hiệu quả trong thời gian tới, ngoài các giải pháp đưa ra, KBNN cần rà soát, luật hóa một số quy định đang nằm trong các nghị định; đồng thời kiến nghị sửa đổi, bổ sung để làm rõ và pháp lý hóa cao hơn một số quy định về quản lý ngân quỹ tại Luật Ngân sách nhà nước.