Quy định về đăng ký, lưu ký và đăng ký giao dịch TPDN riêng lẻ

Nhằm phổ biến, hướng dẫn thực hiện các quy định liên quan về việc tham gia thị trường TPDN riêng lẻ, HNX đã phối hợp với Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) đã tổ chức Hội nghị phổ biến quy định về đăng ký, lưu ký và đăng ký giao dịch trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ tập trung năm 2023.

Hội nghị đã nhận được sự quan tâm và tham dự của đông đảo đại diện các tổ chức phát hành, thành viên giao dịch, tổ chức lưu ký và tổ chức tư vấn.

Trên cơ sở hệ thống quy định pháp lý điều chỉnh hoạt động phát hành, lưu ký, đăng ký giao dịch TPDN riêng lẻ đã từng bước được hoàn thiện trong thời gian qua, tại Hội nghị, đại diện Vụ Phát triển thị trường Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã hướng dẫn chi tiết việc đăng ký, lưu ký, thực hiện quyền, chuyển quyền sở hữu, thanh toán giao dịch và tổ chức thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp chào bán riêng lẻ tại thị trường trong nước theo Thông tư số 30/2023/TT-BTC.

Theo đó, TPDN riêng lẻ phải được đăng ký, lưu ký tập trung tại VSDC theo quy định tại khoản 12 Điều 1, điểm c khoản 3, khoản 5 Điều 3 Nghị định số 65/2022/NĐ-CP. Nhà đầu tư có nhu cầu giao dịch trên hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ, thành viên lưu ký phải đăng ký với VSDC thông tin tài khoản lưu ký của nhà đầu tư đã cập nhật theo quy định tại Thông tư số 119 và thông tin bổ sung theo quy định tại Phụ lục II ban hành kèm theo Thông tư số 30/TT-BTC.

Doanh nghiệp phát hành, VSDC, thành viên lưu ký chịu trách nhiệm thực hiện quyền cho người sở hữu TPDN riêng lẻ đã đăng ký tại VSDC theo quy định tại Luật Chứng khoán và các quy định pháp luật liên quan. Các trường hợp thực hiện quyền đối với TPDN riêng lẻ bao gồm: Lấy ý kiến người sở hữu trái phiếu; thanh toán gốc, lãi trái phiếu; chuyển đổi trái phiếu chuyển đổi, hoán đổi trái phiếu; Mua lại trước hạn và các quyền khác theo quy định của pháp luật.

Các hành vi vi phạm sẽ bị xử phạt theo quy định tại Điều 18 Nghị định số 156/2020/NĐ-CP quy định chế tài xử phạt đối với vi phạm quy định về niêm yết chứng khoán, đăng ký giao dịch chứng khoán.

Về hoạt động đăng ký, lưu ký TPDN phát hành riêng lẻ tại VSDC áp dụng cho các TPDN riêng lẻ được phát hành kể từ khi Nghị định số 153/2020-NĐ-CP có hiệu lực thi hành, đại diện VSDC hướng dẫn tổ chức phát hành TPDN riêng lẻ đăng ký trái phiếu tại VSDC trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày UBCKNN thông báo đã nhận được báo cáo kết quả chào bán trái phiếu chuyển đổi riêng lẻ, trái phiếu kèm chứng quyền riêng lẻ của công ty đại chúng, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, hoặc 5 ngày làm việc kể từ ngày doanh nghiệp phát hành công bố thông tin về kết quả chào bán theo quy định tại Điều 20 Nghị định số153/2020/NĐ-CP đối với các trường hợp không thuộc quy định nêu trên. Tổ chức phát hành làm thủ tục đăng ký trái phiếu trực tiếp với VSDC hoặc thông qua công ty chứng khoán.

Đối với quy định về hoạt động đăng ký giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ tại HNX, thời hạn thực hiện ĐKGD chậm nhất là 15 ngày làm việc kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký trái phiếu của VSDC, doanh nghiệp phát hành TPDN riêng lẻ phải thực hiện đăng ký giao dịch trái phiếu trên hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ của HNX.

Hồ sơ đăng ký giao dịch được quy định tại khoản 13 Điều 1 Nghị định số 65/2022/NĐ-CP. Doanh nghiệp đăng ký giao dịch chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ đăng ký giao dịch và các thông tin công bố.

Các thông tin hướng dẫn chi tiết cách thức thực hiện đăng ký giao dịch TPDN riêng lẻ thông qua chuyên trang thông tin TPDN.

Đảm bảo tính minh bạch cho thị trường TPDN

Theo ông Nguyễn Hoàng Dương – Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính ngân hàng Bộ Tài chính, hệ thống giao dịch đã góp phần tăng cường tính thanh khoản của thị trường đồng thời các dữ liệu trên hệ thống sẽ phục vụ công tác hậu kiểm của các cơ quan quản lý nhà nước đối với những vi phạm có thể phát sinh trên thị trường.

Tuy nhiên, đến hiện tại, giá trị TPDN riêng lẻ đăng ký giao dịch trên HNX chỉ đạt khoảng 5% tổng giá trị trái phiếu phải đăng ký trên thị trường. Ngoài ra, hiện còn nhiều doanh nghiệp chậm trả lãi trái phiếu, chậm thực hiện nghĩa vụ trái phiếu đối với nhà đầu tư trong thời gian vừa qua.

Bộ Tài chính đã làm việc trực tiếp với các doanh nghiệp có dư nợ trái phiếu đến hạn lớn trong năm 2022 và 2023 và thường xuyên có các văn bản đôn đốc, yêu cầu các doanh nghiệp phải bố trí, cân đối các nguồn lực tài chính để thanh toán bằng được nghĩa vụ trái phiếu với nhà đầu tư.

Bộ Tài chính cũng phối hợp với Bộ Công an để đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ việc vi phạm để sớm có phương án xử lý thanh toán tiền cho nhà đầu tư đối với các doanh nghiệp có vi phạm trong thời gian qua.

Thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện khung khổ pháp lý để tăng cường công tác quản lý giám sát, đảm bảo tính minh bạch của thị trường cũng như  tiếp tục phối hợp với các bộ ngành để có các giải pháp ổn định môi trường kinh tế vĩ mô, tháo gỡ khó khăn trên thị trường bất động sản, kiểm soát lạm phát để duy trì động lực phát triển kinh tế.

Để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc khi tham gia thị trường của tổ chức phát hành, Hội nghị đã dành thời gian cho việc trao đổi, đối thoại giữa cơ quan quản lý, cơ quan tổ chức vận hành và các tổ chức tham gia thị trường về các vướng mắc, khó khăn trong quá trình thực hiện đăng ký, lưu ký và đăng ký giao dịch tập trung đối với TPDN riêng lẻ.

Các nội dung liên quan đến đăng ký, lưu ký, đăng ký giao dịch, chuyển quyền sở hữu, đại diện người sở hữu trái phiếu, nghĩa vụ công bố thông tin định kỳ, xác nhận của nhà đầu tư khi mua, bán TPDN, sử dụng TPDN làm tài sản đảm bảo, thủ tục đăng ký mua lại trái phiếu trước hạn, thực hiện quyền, công bố thông tin và gửi thông báo, các vấn đề về kỹ thuật khi triển khai thực hiện,... đã được cơ quan quản lý thị trường trao đổi, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện thuận lợi nhất.  

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, ông Phạm Hồng Sơn – Phó Chủ tịch UBCKNN đã ghi nhận nỗ lực của các đơn vị trong quá trình xây dựng và vận hành thị trường TPDN riêng lẻ. Thời gian tới, việc đưa toàn bộ TPDN riêng lẻ vào đăng ký giao dịch trên hệ thống theo quy định là áp lực rất lớn đối với các đơn vị thực hiện. Do đó, UBCKNN yêu cầu các tổ chức phát hành cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ.

"Các tổ chức phát hành phải có trách nhiệm đưa trái phiếu đã phát hành riêng lẻ vào giao dịch tập trung để đảm bảo quyền lợi cao nhất của trái chủ đúng theo quy định của pháp luật", ông Phạm Hồng Sơn nhấn mạnh.