Số liệu thống kê cho thấy, tính đến ngày 29/9/2023, tín dụng toàn nền kinh tế đạt khoảng 12,749 triệu tỷ đồng, tăng 6,92%. Như vậy, nếu tăng trưởng tín dụng đạt 4,6% trong quý IV như kỳ vọng thì dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế cả năm mới chỉ đạt 11,52%.

Các ngân hàng kỳ vọng huy động vốn toàn hệ thống sẽ tăng bình quân 3,2% trong quý IV/2023 và tăng 8,7% trong năm 2023, đồng thời nhận định tỷ lệ nợ xấu/dư nợ tín dụng sẽ “giảm nhẹ” trong quý IV/2023 mặc dù nợ xấu tăng trong quý III/2023.

Tình hình kinh doanh và lợi nhuận của hệ thống ngân hàng trong quý III/2023 không có sự cải thiện như kỳ vọng. Theo đó, các ngân hàng đã điều chỉnh thu hẹp kỳ vọng về tình hình kinh doanh và lợi nhuận trong thời gian tới, với 66,7-72,1% tổ chức tín dụng (TCTD) kỳ vọng tình hình kinh doanh cải thiện hơn trong quý IV và cả năm 2023 (thấp hơn tỷ lệ 70,3-74,8% của kỳ trước). Đồng thời, số TCTD lo ngại tình hình kinh doanh ”suy giảm” cũng tăng lên.

Dù vậy, đa số các ngân hàng vẫn lạc quan vào kết quả kinh doanh năm 2023, với tỷ lệ 82,6% TCTD kỳ vọng lợi nhuận trước thuế năm 2023 sẽ tăng trưởng dương so với năm 2022. Bên cạnh đó, vẫn có 13,8% TCTD lo ngại lợi nhuận tăng trưởng âm trong năm 2023 và 3,7% ước tính lợi nhuận không thay đổi.

Nhận định về các yếu tố tác động tới tình hình kinh doanh, 71-75,7% các ngân hàng đánh giá, chính sách về lãi suất, tín dụng, tỷ giá của ngân hàng chính là nhân tố nội tại quan trọng nhất ảnh hưởng tích cực tới tình hình kinh doanh của ngân hàng trong 2 quý liên tiếp vừa qua và cả năm 2023.

Đồng thời, các ngân hàng cũng nhận định “Chính sách tín dụng, lãi suất và tỷ giá của NHNN” tiếp tục là nhân tố khách quan quan trọng nhất giúp “cải thiện” tình hình kinh doanh của ngân hàng trong quý III/2023 và cả năm 2023, sau đó đến “Cầu của nền kinh tế đối với sản phẩm dịch vụ của đơn vị” và “Điều kiện kinh doanh và tài chính của khách hàng”.

Trong khi đó, sự cạnh tranh từ các ngân hàng khác chính là nhân tố quan trọng nhất tác động tiêu cực đến tình hình kinh doanh của ngân hàng, khiến lợi nhuận đi xuống trong quý III/2023 và dự kiến cả năm 2023.

Hầu hết các ngân hàng nhận định, nhu cầu vay vốn của khách hàng trong quý III/2023 là “cải thiện” đạt mức thấp hơn so với quý II/2023 và thấp hơn mức kỳ vọng tại kỳ điều tra trước. Nhu cầu gửi tiền, sử dụng dịch vụ thanh toán và thẻ được nhận định tiếp tục “cải thiện” ở mức thấp trong quý III/2023 so với quý II.

Tuy nhiên, các ngân hàng dự báo nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng của khách hàng có thể “cải thiện” tốt hơn trong quý IV/2023 do kỳ vọng tình hình kinh tế tích cực hơn, ngành sản xuất, xuất khẩu dần phục hồi, trong đó nhu cầu vay vốn được kỳ vọng “cải thiện” nhiều hơn nhu cầu gửi tiền và thanh toán. Trong cả năm 2023, nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng của khách hàng được dự báo “tăng” với tốc độ chậm lại so với năm 2022.

Thanh khoản của hệ thống ngân hàng tiếp tục duy trì trạng thái tốt trong quý III và có cải thiện hơn so với quý trước. Các ngân hàng dự báo, tình hình thanh khoản sẽ tiếp tục dồi dào trong 3 tháng cuối năm. Các TCTD kỳ vọng bình quân mặt bằng lãi suất huy động và cho vay toàn hệ thống tiếp tục giảm 0,26 - 0,35 điểm phần trăm trong quý IV/2023.

Như dự kiến tại kỳ điều tra tháng 6/2023, tại kỳ điều tra này các TCTD cho biết tiếp tục điều chỉnh giảm giá bình quân các sản phẩm, dịch vụ, trong đó, giảm mạnh lãi suất biên (NIM) hơn phí dịch vụ trong quý III/2023 và dự kiến tiếp tục giảm trong quý IV/2023.

Tính chung trong năm 2023 so với năm 2022, giá bình quân sản phẩm dịch vụ được dự báo sẽ giảm đáng kể, nhưng có thể tăng nhẹ trong năm 2024 do phí dịch vụ dự kiến “tăng nhẹ” trong khi lãi suất biên được dự kiến tiếp tục “giảm nhẹ”.

Mặt bằng rủi ro tổng thể của các nhóm khách hàng được các TCTD nhận định tiếp tục tăng nhẹ trong quý III/2023 và quý IV/2023 nhưng với tốc độ tăng chậm lại so với quý trước.

So với năm 2022, mặt bằng rủi ro được nhận định tăng đáng kể trong năm 2023, tuy nhiên kỳ vọng có thể giảm nhẹ trong năm 2024. Ở thời điểm hiện tại, bên cạnh 63% TCTD nhận định rủi ro tổng thể của các nhóm khách hàng ở mức “bình thường” và 4,6% nhận định rủi ro ở mức thấp, có 32,4% TCTD nhận định rủi ro tổng thể của khách hàng ở mức cao và khá cao.