Giải đáp hoàn thuế cho xuất khẩu tại chỗ của doanh nghiệp FDI
Tại Hội nghị trực tuyến đồng hành cùng doanh nghiệp (DN) vượt qua dịch COVID-19 do Tổng cục Hải quan tổ chức mới đây, nhiều DN FDI thành viên của Liên minh Diễn đàn kinh tế Việt Nam (VBF) quan tâm đến việc hoàn thuế cho một số trường hợp xuất khẩu tại chỗ. Ngay sau khi Hội nghị kết thúc, Tổng cục Hải quan đã có hướng dẫn cụ thể vấn đề này.
Theo Điều 34, Điều 36, Nghị định 134/2016/NĐ-CP sửa đổi bổ sung tại Nghị định 18/2021/NĐ-CP: "Hàng hóa NK đã nộp thuế NK nhưng phải tái xuất được hoàn thuế NK và không phải nộp thuế XK, gồm hàng hóa NK nhưng phải tái xuất ra nước ngoài bao gồm XK trả lại chủ hàng, XK hàng hóa đã NK ra nước ngoài hoặc XK vào khu phi thuế quan để sử dụng trong khu phi thuế quan... Người nộp thuế đã nộp thuế NK đối với hàng hóa NK để sản xuất, kinh doanh nhưng đã đưa vào sản xuất hàng hóa XK và đã XK sản phẩm ra nước ngoài, hoặc XK vào khu phi thuế quan, được hoàn thuế NK đã nộp...”.
Theo VBF, như quy định trên, trường hợp hàng hóa XK ra nước ngoài hoặc vào khu phi thuế quan thì DN mới được hoàn thuế. Với trường hợp XK tại chỗ (DN nước ngoài chỉ định giao hàng cho một DN nội địa) thì không được hoàn thuế đối với nguyên vật liệu đã nhập loại hình kinh doanh sử dụng cho sản xuất hàng hóa XK tại chỗ. Trong khi đó, nếu nhập loại hình gia công/sản xuất XK từ đầu vẫn được miễn thuế (điểm g khoản 2 Điều 10 và điểm e khoản 2 Điều 12 Nghị định 134 được sửa đổi tương ứng tại Điều 1.4 và 1.6 Nghị định 18).
VBF cũng kiến nghị Tổng cục Hải quan hướng dẫn thống nhất về hoàn thuế cho trường hợp XK tại chỗ. Cụ thể, hàng hóa nhập theo loại hình kinh doanh đưa vào sản xuất hàng XK và đã XK sản phẩm ra nước ngoài, XK vào khu phi thuế quan hoặc XK tại chỗ thì DN được hoàn thuế cho hàng hóa NK cấu thành trong sản phẩm XK. Ngoài ra, hàng hóa NK, nhưng sau đó tái xuất ra nước ngoài bao gồm XK trả lại chủ hàng, XK hàng hóa đã NK ra nước ngoài hoặc XK vào khu phi thuế quan để sử dụng trong khu phi thuế quan hoặc XK tại chỗ thì DN được hoàn lại tiền thuế NK đã nộp.
Trả lời kiến nghị của VBF, theo Tổng cục Hải quan, về việc hoàn thuế đối với hàng hóa NK theo loại hình nhập kinh doanh đưa vào sản xuất hàng XK: Căn cứ Điều 36 Nghị định số 134 quy định người nộp thuế đã nộp thuế NK đối với hàng hóa NK để sản xuất, kinh doanh nhưng đã đưa vào sản xuất hàng hóa XK và đã XK sản phẩm ra nước ngoài, hoặc XK vào khu phi thuế quan được hoàn thuế NK đã nộp.
Cũng căn cứ quy định nêu trên, trường hợp hàng hóa NK theo loại hình nhập kinh doanh đã nộp thuế NK, DN đã đưa vào sản xuất hàng hóa XK và đã XK sản phẩm ra nước ngoài hoặc XK sản phẩm vào khu phi thuế quan để sử dụng trong khu phi thuế quan thì được hoàn thuế NK.
Các trường hợp khác không XK ra nước ngoài hoặc không XK vào khu phi thuế quan thì không thuộc các trường hợp được hoàn thuế NK.
Còn đối với hàng hóa NK, sau đó tái xuất, theo Tổng cuc Hải quan, căn cứ Điều 34 Nghị định số 134 được sửa đổi, bổ sung tại khoản 17 Điều 1 Nghị định 18 quy định, hàng hóa NK nhưng phải tái xuất ra nước ngoài bao gồm XK trả lại chủ hàng, XK hàng hóa đã NK ra nước ngoài hoặc XK vào khu phi thuế quan để sử dụng trong khu phi thuế quan. Việc tái xuất hàng hóa phải được thực hiện bởi người NK ban đầu hoặc người được người NK ban đầu ủy quyền, ủy thác XK.
Như vậy, đối với trường hợp hàng hóa NK đã nộp thuế NK nhưng không tái xuất ra nước ngoài hoặc không tái xuất vào khu phi thuế quan mà được tái xuất tại chỗ theo chỉ định của thương nhân nước ngoài cho DN khác trong nội địa thì không thuộc trường hợp được hoàn thuế NK.
Mặt khác, người nộp thuế đã nộp thuế NK đối với hàng hóa NK để sản xuất, kinh doanh nhưng đã đưa vào sản xuất hàng hóa XK (bao gồm cả hàng hóa đem thuê/giao gia công một phần công đoạn sản xuất) và đã XK sản phẩm (bao gồm cả XK tại chỗ): Căn cứ Điều 36 Nghị định số 134 quy định người nộp thuế đã nộp thuế NK đối với hàng hóa NK để sản xuất, kinh doanh nhưng đã đưa vào sản xuất hàng hóa XK và đã XK sản phẩm ra nước ngoài, hoặc XK sản phẩm vào khu phi thuế quan để sử dụng trong khu phi thuế quan được hoàn thuế NK đã nộp.
Như vậy, Điều 36 Nghị định 134 không quy định hàng hóa NK để sản xuất, kinh doanh được thuê/giao tổ chức, cá nhân khác gia công lại một phần công đoạn trong quá trình sản xuất thì được miễn thuế NK như đối với hàng hóa NK để gia công, sản xuất XK quy định tại Điều 10, Điều 12 Nghị định 134/2016/NĐ-CP. Do vậy, trường hợp DN đã nộp thuế đối với hàng hóa NK nhưng sau đó không trực tiếp đưa vào sản xuất hàng hóa XK mà đem thuê/gia công một phần công đoạn sản xuất thì không được miễn thuế NK.
Cũng theo quy định tại Điều 36 Nghị định 134, trường hợp hàng hóa NK theo loại hình nhập kinh doanh đã nộp thuế NK, DN đã đưa vào sản xuất hàng hóa XK và đã XK sản phẩm ra nước ngoài hoặc XK sản phẩm vào khu phi thuế quan để sử dụng trong khu phi thuế quan thì được hoàn thuế NK. Các trường hợp không XK sản phẩm ra nước ngoài hoặc không XK sản phẩm vào khu phi thuế quan thì không thuộc các trường hợp được hoàn thuế NK.