Thách thức đô thị hóa và biến đổi khí hậu

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, hiện thành phố còn khoảng 197.428ha đất nông nghiệp, chiếm 58,8% diện tích tự nhiên của toàn Thành phố.

Nhu cầu xây dựng đô thị, hạ tầng của Hà Nội diễn ra mạnh mẽ, đặc biệt là trong 2 năm gần đây đã tạo ra những thách thức cho ngành nông nghiệp Thủ đô với hàng nghìn héc ta đất canh tác bị thu hẹp. Không những vậy việc chuyển đổi đất diễn ra nhanh, không đồng bộ quy hoạch còn làm phân mảnh vùng sản xuất và đứt gãy chuỗi giá trị.

Cùng với thách thức từ quá trình đô thị hóa, Hà Nôi cũng đang chịu nhiều áp lực từ biến đổi khí hậu. Các hiện tượng cực đoan như nắng nóng kéo dài, mưa lớn bất thường và sâu bệnh gia tăng... khiến nhiều vùng rau màu, cây ăn quả ở các xã: Mê Linh, Hồng Vân, Thanh Oai, Tam Hưng, Thư Lâm… gặp nhiều khó khăn trong sản xuất.

Biến đổi khí hậu không chỉ làm giảm năng suất của ngành nông nghiệp Thủ đô mà còn tạo rủi ro cao cho chuỗi sản xuất truyền thống và cơ cấu cây trồng.

Giải pháp thích ứng

Xác định nông nghiệp là một cấu phần trong hệ sinh thái đô thị, vì vậy vượt qua thách thức, Thủ đô chuyển đổi mô hình sản xuất theo định hướng hiện đại, xanh, thông minh gắn với quy hoạch đô thị.

Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XVII Đảng bộ TP. Hà Nội, Chương trình số 04-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về “Đẩy mạnh thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân giai đoạn 2021-2025", Hà Nội đã triển khai hàng loạt mô hình công nghệ cao và chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ hiệu quả.

Đến nay, Hà Nội đã có hơn 900ha đất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất. Các mô hình áp dụng nhà lưới, tưới nhỏ giọt và cảm biến tự động đã giúp tăng năng suất 15-20%, giảm chi phí sản xuất 10-30%, đồng thời kiểm soát chất lượng sinh học tốt hơn.

Hà Nội có hơn 95% trang trại quy mô lớn đã áp dụng công nghệ xử lý chất thải sinh học, mở đường cho mô hình nông nghiệp tuần hoàn, giảm thiểu ô nhiễm môi trường nông thôn.

Ngoài ra, Hà Nội cũng đang vận hành hơn 100 chuỗi sản phẩm khép kín, với hơn 1.000 hợp tác xã tham gia sản xuất công nghệ cao hoặc chuỗi giá trị. Nhiều mô hình kết hợp du lịch sinh thái, giáo dục trải nghiệm giúp tạo thêm nguồn thu cho nông dân và lan tỏa giá trị văn hóa địa phương..

Hướng đến nền nông nghiệp bền vững trước quá trình đô thị hóa, Hà Nội định hướng đến năm 2045 sẽ xây dựng vành đai xanh quanh thành phố, gồm: các khu nông nghiệp sinh thái gắn liền hành lang thoát lũ sông Hồng, khu du lịch sinh thái vùng ngoại thành và các khu bảo tồn văn hóa nông thôn, mở ra hướng mới cho nông nghiệp xanh, sinh thái phát triển phù hợp với quy hoạch đê điều, phòng chống lũ, không làm tăng nguy cơ thiên tai và bảo đảm bảo vệ môi trường, cảnh quan.