Trên thị trường chứng khoán, vốn hoá của ngành hàng không đã mất khoảng 85.000 tỷ đồng. Nếu không có sự hỗ trợ kịp thời từ Chính phủ và các bộ ngành, năm 2020 sẽ là năm “ác mộng” của ngành hàng không Việt sau nhiều năm tăng trưởng “hai con số".

Thiệt hại nặng nề

Theo văn bản được Bộ GTVT gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) về tình hình ảnh hưởng của dịch cúm Covid-19 đến các đơn vị trong ngành GTVT, thiệt hại ban đầu của việc dừng khai thác nhiều đường bay được các hãng hàng không Việt Nam tính toán sơ bộ lên tới hơn 30.000 tỷ đồng.

Theo báo cáo mới nhất của Bộ GTVT, từ cuối tháng 1, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, thị trường vận tải hàng không bắt đầu giảm mạnh. Tính đến nay, các hãng hàng không đã dừng, giảm tần suất hàng loạt chuyến bay.

Cụ thể, đã cắt toàn bộ chuyến bay Trung Quốc, Hàn Quốc; cắt giảm 25% số chuyến bay Đài Loan (còn 172 chuyến/tuần so với 231 chuyến/tuần), trong đó, các hãng Việt Nam cắt giảm 34% chuyến bay (còn 99 chuyến/tuần, so với 151 chuyến/tuần cuối năm 2019).

Đường bay Hồng Kông cũng đã cắt giảm tới 69% số chuyến bay (còn 36 chuyến/tuần, so với 115 chuyến/tuần cuối năm 2019). Trong đó, các hãng Việt Nam gần như cắt hoàn toàn (92%), chỉ còn Vietnam Airlines bay 4 chuyến/tuần (so với 47 chuyến/tuần cuối năm 2019).

Đường bay Nhật Bản hiện chưa cắt giảm chuyến bay (vẫn giữ 160 chuyến/tuần), nhưng các hãng hàng không đang đánh giá tình hình và khả năng cao sẽ phải cắt giảm trong giai đoạn tới.

Theo ước tính, thiệt hại do việc cắt giảm đường bay khiến ngành hàng không Việt thiệt hại hơn 30.000 tỉ đồng, con số này đã tăng mạnh so với những ước tính trước đó: khoảng 10.000 tỉ đồng hồi đầu tháng 2 và 25.000 tỉ đồng cuối tháng 2.

Trên cơ sở số liệu vận chuyển cập nhật, Cục Hàng không đánh giá trường hợp khả quan nhất, dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát trước tháng 4 tới, tổng thị trường sẽ đạt 67 triệu khách, giảm 15,4% so với 2019. Trong đó, các hãng hàng không Việt vận chuyển được 12,7 triệu khách quốc tế (giảm 28,3 %) và 35,3 triệu khách nội địa (giảm 5,5%), tổng vận chuyển chỉ đạt 48 triệu khách (giảm 9,2 % so cùng kỳ).

Kịch bản xấu hơn, dịch bệnh được kiểm soát trước tháng 6, tổng thị trường chỉ đạt 61,2 triệu khách, giảm 22,6% so 2019 Trong đó, các hãng của Việt Nam vận chuyển được 10,4 triệu khách quốc tế (giảm 41,2%) và 35,3 triệu khách nội địa (giảm 5,5%), tổng vận chuyển chỉ đạt 45,7 triệu khách (giảm 17% so cùng kỳ).

"Giải cứu" hàng không cách nào?

Trước những thiệt hại nặng nề do Covid 19 gây ra, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành chỉ thị số 11 cấp bách tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp hàng không. Tuy nhiên, hiện việc triển khai chỉ thị số 11 đang diễn ra khá chậm.

Để đẩy nhanh việc “giải cứu” ngành hàng không, Bộ GTVT mới đây đã đề nghị Bộ Kế hoạch - Đầu tư tổng hợp, báo cáo Thủ tướng cho phép Bộ GTVT ban hành chính sách hỗ trợ giá dịch vụ hàng không cho các hãng hàng không Việt Nam.

Cụ thể, Bộ GTVT đã đề nghị Bộ Kế hoạch Đầu tư báo cáo Thủ tướng cho phép giảm 50% giá cất cánh, hạ cánh tàu bay và giá dịch vụ điều hành bay với các chuyến nội địa. Chính sách này dự kiến áp dụng từ ngày 1/3 đến hết ngày 31/5.

Đồng thời, áp dụng mức giá tối thiểu 0 đồng đối với các dịch vụ chuyên ngành hàng không từ 1/3 đến hết ngày 31/5, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ giảm giá cho các hãng hàng không và các doanh nghiệp sử dụng dịch vụ khác.

Bộ GTVT cũng kiến nghị Chính phủ giao Bộ Tài chính xem xét hỗ trợ miễn thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường với nhiên liệu bay trong 3 tháng.

Trường hợp ngân sách gặp khó khăn, Bộ GTVT đề nghị giảm 50% thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay và cho phép các doanh nghiệp được giãn thời hạn nộp thuế và các khoản đóng góp ngân sách.

Trước đề xuất trên của Bộ GTVT, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam cho hay: "Những đề nghị của Bộ GTVT là hợp lý, kịp thời, tại những mục mà Bộ GTVT và Cục hàng không có thể thực hiện theo thẩm quyền như giảm một số loại phí, giá dịch vụ sân bay, dịch vụ cất hạ cánh… thì cần phải thực hiện nhanh để giảm lỗ cho các hãng hàng không”.

“Ngoài ra, đối với các mục thuế khác như: thuế nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường, giãn thuế hạn nộp thuế và các khoản đóng góp ngân sách… không thuộc quyền hạn Bộ GTVT mà có liên quan đến các Bộ, ban ngành khác thì cần có sự chung tay vào cuộc của Chính phủ, các Bộ ngành khác tháo gỡ nhanh cho các doanh nghiệp. Trong bối cảnh COVID-19 diễn biến phức tạp, ngành hàng không sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp, nếu không "giải cứu" kịp thời sẽ có những "kịch bản" xấu đối với hàng không”, bà Cúc chia sẻ.