Hiệp định Bảo hiểm xã hội tối ưu hóa quyền lợi cho người lao động Việt Nam - Hàn Quốc
Sáng ngày 22/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét cho ý kiến về việc ký Hiệp định Bảo hiểm xã hội (BHXH) giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Đại Hàn Dân Quốc.
Báo cáo trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, để bảo đảm tuân thủ pháp luật của nước người lao động Việt Nam đến làm việc, tránh đóng song trùng BHXH, đồng thời tối ưu hóa quyền lợi của người lao động là công dân hai nước, Chính phủ Việt Nam và Hàn Quốc đã trao đổi, đàm phán và về cơ bản đã thống nhất nội dung dự thảo Hiệp định về BHXH giữa hai nước. Việc tiến tới ký kết Hiệp định là ghi nhận kết quả quá trình đàm phán giữa Chính phủ hai nước và cũng là tiền đề để Việt Nam tiếp tục mở rộng hoạt động đàm phán Hiệp định về BHXH trong thời gian tới.
Hiệp định được xây dựng gồm 5 phần, 24 điều, trong đó phạm vi áp dụng đối với Việt Nam là Luật BHXH (áp dụng chế hộ hưu trí và tử tuất), đối với Hàn Quốc là Luật Hưu trí quốc gia. Nguyên tắc áp dụng pháp luật và đối xử bình đẳng (Điều 4, Điều 5) là ngoại trừ có quy định khác tại Hiệp định, người lao động sinh sống và làm việc trong lãnh thổ của một trong hai Bên ký kết Hiệp định sẽ được đối xử công bằng về BHXH như công dân của bên ký kết đó. Đồng thời, sẽ chỉ chịu sự điều chỉnh theo pháp luật của Bên ký kết nơi mà người lao động đến làm việc.
Hai Bên ký kết thống nhất sẽ thực hiện trước nội dung miễn trừ để nhằm tránh đóng BHXH hai lần. Còn đối với nội dung về tính cộng gộp thời gian sẽ được thực hiện khi phía Việt Nam hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung quy định của pháp luật BHXH hiện hành.
Chính phủ đề xuất Ủy ban Thường vụ Quốc hội chấp thuận để Chính phủ được ký kết Hiệp định và tiếp tục nghiên cứu sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách, pháp luật về BHXH.
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà nêu rõ, Ủy ban Đối ngoại nhất trí về sự cần thiết ký Hiệp định nhằm tránh tình trạng đóng BHXH 2 lần. Hiệp định cũng tối ưu hóa quyền lợi về BHXH cho người lao động Việt Nam làm việc tại Hàn Quốc cũng như người lao động Hàn Quốc làm việc tại Việt Nam. Qua đó, góp phần đảm bảo tốt hơn quyền an sinh xã hội đã được ghi nhận trong Công ước quốc tế về các quyền kinh tế, văn hóa và xã hội năm 1966 của Liên Hợp Quốc.
Tuy nhiên, Ủy ban Đối ngoại đề nghị làm rõ các nội dung về: Tình hình ký kết Hiệp định song phương về BHXH ở các nước trong khu vực và trên thế giới; lợi ích của Việt Nam khi ký Hiệp định; chế tài xử lý đối với các trường hợp trốn đóng BHXH giữa hệ thống pháp luật của hai nước; mối quan hệ và ảnh hưởng giữa Hiệp định này với các hiệp định song phương khác của hai nước…
Bên cạnh đó, Chính phủ sớm đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật BHXH năm 2014 trình Quốc hội theo quy định nhằm kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng về cải cách chính sách BHXH và để Hiệp định này sớm được thực thi đầy đủ trên thực tế (đối với nội dung tính gộp thời gian đóng BHXH).
Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý về nguyên tắc ký kết Hiệp định BHXH giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Đại Hàn Dân Quốc.
Đồng thời lưu ý, việc ký Hiệp định phải phù hợp với chủ trương của Đảng về cải cách chính sách BHXH, phù hợp với luật pháp Việt Nam, đẩy mạnh đàm phán, ký kết Hiệp định song phương về BHXH. Qua đó, góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Hàn Quốc, nhất là trong bối cảnh người lao động Việt Nam đi làm việc tại Hàn Quốc và lao động Hàn Quốc đến Việt Nam ngày càng tăng.
Sau phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Ban Cán sự Đảng Chính phủ có văn bản xin ý kiến Bộ Chính trị. Sau khi có ý kiến của Bộ Chính trị, đề nghị Ủy ban Đối ngoại phối hợp với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội và các cơ quan có liên quan hoàn thiện kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nội dung này. Căn cứ vào ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ quyết định ký Hiệp định theo quy định của Luật Điều ước quốc tế.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ sớm nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật BHXH để kịp thời thể chế hóa chủ trương của Đảng về cải cách chính sách BHXH và để Hiệp định này sớm được thực thi đầy đủ trên cơ sở thực tế.