Hiểu rõ để vận dụng hiệu quả bộ tiêu chuẩn ISO 14000
Thời gian qua, hiểu rõ đặc điểm của bộ tiêu chuẩn ISO 14000, nhiều doanh nghiệp như Công ty cổ phần Cơ điện lạnh Đại Việt, Tổng công ty May 10… đã mạnh áp dụng thành công bộ tiêu chuẩn này.
Doanh nghiệp nào cũng có thể áp dụng theo ISO 14000
ISO 14000 được hiểu là tập hợp gồm nhiều tiêu chuẩn khác nhau được thiết kế dành cho hoạt động quản lý môi trường của các doanh nghiệp, tổ chức.
ISO 14001 là tiêu chuẩn phổ biến nhất và cũng là cốt lõi của bộ ISO 14000. Bởi tiêu chuẩn này đóng vai trò như là một bộ khung chuẩn để doanh nghiệp có thể xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý môi trường (EMS) đạt hiệu quả tối ưu.
Có thể thấy, mỗi tiêu chuẩn trong ISO 14000 sẽ tiếp cận hoạt động quản lý môi trường theo một hướng khác nhau. Nhưng về cơ bản, mục đích chung nhất của bộ ISO 14000 là đưa ra định hướng giúp doanh nghiệp có thể kiểm soát và giảm thiểu các tác động tiêu cực tới môi trường và liên tục có những cải tiến, thay đổi để cải thiện các vấn đề về môi trường.
Doanh nghiệp nào cũng có thể áp dụng theo ISO 14000, đặc biệt là các doanh nghiệp có mong muốn xây dựng hoặc cải thiện hiệu quả cho EMS. Nói cách khác, bộ tiêu chuẩn ISO 14000 không có giới hạn cho việc doanh nghiệp nào được hay không được áp dụng nó trong công tác quản lý môi trường.
Từ các đơn vị sản xuất tới các tổ chức kinh doanh, cung ứng dịch vụ hay thực hiện xuất nhập khẩu hay các tổ chức phi lợi nhuận..., tất cả đều có thể áp dụng các tiêu chuẩn trong ISO 14000.
Tối ưu chi phí hoạt động chung cho doanh nghiệp
Bộ tiêu chuẩn quốc tế về môi trường ISO 14000 có cấu trúc khá tương tự như bộ tiêu chuẩn ISO 9000 về hệ thống quản lý chất lượng. Chính vì vậy, nếu như ISO 9000 giúp doanh nghiệp giải quyết hiệu quả các vấn đề về quản lý chất lượng, thì ISO 14000 cũng đáp ứng được các nhu cầu tương tự trong lĩnh vực quản lý môi trường.
Một số lợi ích nổi bật mà ISO 14000 sẽ đem đến cho doanh nghiệp, tổ chức áp dụng phải kể đến như: Giảm thiểu các ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường thông qua việc hạn chế tối đa chất thải công nghiệp và phân bố nguồn tài nguyên hợp lý hơn; Giúp tiết kiệm chi phí nguyên liệu đầu vào, chi phí hạch toán môi trường, từ đó góp phần tối ưu chi phí hoạt động chung cho doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, bộ Tiêu chuẩn này còn giúp hạn chế việc gặp phải các rủi ro và áp lực từ quy chế hay chế tài về môi trường trong quá trình cung ứng sản phẩm, dịch vụ trên thị trường; đóng góp vào các hoạt động vì môi trường, hướng tới một tương lai phát triển bền vững không chỉ cho bản thân doanh nghiệp mà còn cho toàn xã hội.
Tăng cường hiệu quả của hoạt động quản lý môi trường; có thể tương thích và kết hợp với các hệ thống quản lý ISO khác để nâng cao hiệu quả hoạt động chung của doanh nghiệp.
Đặc biệt, khi doanh nghiệp có được chứng nhận ISO 14001 sẽ là tấm giấy thông hành giúp doanh nghiệp có thể tiếp cận thị trường quốc tế thông qua việc đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về môi trường.
Thực tiễn sinh động
Nhìn nhận rất rõ muốn tồn tại và phát triển bền vững thì không thể đặt vấn đề môi trương ra ngoài chiến lược kinh doanh, Công ty cổ phần Cơ điện lạnh Đại Việt đã áp dụng và xây dựng thành công hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14000.
Hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14000:2004 là công cụ hữu hiệu đã giúp Công ty cổ phần Cơ điện lạnh Đại Việt nâng cao năng lực kiểm soát đầu vào và quá trình sản xuất để giảm thiểu chất thải.
Cán bộ, công nhân viên trong công ty đã chủ động hơn trong công việc quản lý môi trường, thực hiện các yêu cầu từ pháp luật thay vì đối phó thụ động thực hiện các yêu cầu pháp lý như trước…
Tương tự, Tổng Công ty May 10 cũng là doanh nghiệp được cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn môi trường ISO 14000 từ lâu.
Trong quá trình hội nhập, Tổng công ty May 10 nhận thấy tiêu chuẩn ISO 14000 sẽ là tấm thông hành xanh vào thị trường thế giới, từ đó quyết tâm làm và thực hiện nghiêm túc.
Để áp dụng thành công tiêu chuẩn ISO 14000, doanh nghiệp đã phải đầu tư cả về trí tuệ, kinh phí lẫn thời gian. Thời gian tối thiểu để tiến hành áp dụng các tiêu chuẩn bắt buộc của ISO 14000 khoảng từ 8 - 10 tháng và chi phí để áp dụng tiêu chuẩn ISO 14000 lên đến hàng trăm triệu đồng.
Tổng công ty đã xác định bỏ ra hàng trăm triệu đồng áp dụng tiêu chuẩn ISO 14000 là kinh phí đầu tư chứ không phải kinh phí mất đi. Những điều kiện cần và đủ khi xây dựng, áp dụng và cấp chứng nhận phù hợp hệ thống quản lý môi trường, có một số điều kiện.
Thứ nhất là định hướng và quyết tâm của lãnh đạo doanh nghiệp. Trong đó lãnh đạo doanh nghiệp phải hiểu và nắm vững nội dung cơ bản của bộ tiêu chuẩn ISO 14000; xác định yêu cầu của tiêu chuẩn và mức độ áp dụng của doanh nghiệp; quyết tâm và chỉ đạo chặt chẽ quá trình triển khai thực hiện ISO 14000; hoạch định chính sách mục tiêu và cam kết về môi trường; cung cấp đủ nguồn lực cần thiết để đào tạo và triển khai (bao gồm nhân lực và vật lực).
Cạnh đó, các thành viên của doanh nghiệp phải hiểu được ý nghĩa, mục đích của hệ thống quản lý môi trường; ý thức được trách nhiệm của mình trong công việc được giao; chấp hành nghiêm chỉnh các quy định đối với từng công việc cụ thể...