Chia sẻ tại Tọa đàm Phát huy vai trò của các ngân hàng thương mại trong thực hiện Nghị quyết 68-NQ/TW tổ chức ngày 27/6/2025, ông Nguyễn Phi Lân - Vụ trưởng Vụ Dự báo, thống kê - Ổn định tiền tệ, tài chính (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, tính đến ngày 18/6/2025, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt 16,73 triệu tỷ đồng.

Con số trên tăng 7,14% so với cuối năm 2024, tăng 18,71% so với cùng kỳ năm 2024. Cùng kỳ năm 2024, dư nợ tín dụng tăng 3,87% so với tháng 12/2023.

Theo ông Nguyễn Phi Lân, qua thống kê, có đến 100 tổ chức tín dụng đã phát sinh tỷ lệ dư nợ đối với khu vực kinh tế tư nhân, với khoảng 209.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ đều có phát sinh dư nợ tại các tổ chức tín dụng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại.

Chính vì thế, các chuyên gia đã nhận định, các tổ chức tín dụng hiện nay đóng vai trò "bà đỡ" của nền kinh tế, thậm chí còn ví von là "mạch máu" của nền kinh tế.

TS. Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) còn so sánh: “Nếu không có xăng, xe không thể chạy. Nếu không có vốn, doanh nghiệp không thể vận hành”.

Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng không đồng nghĩa với việc mọi doanh nghiệp đều dễ dàng tiếp cận vốn.

TS. Đậu Anh Tuấn cho biết, khảo sát 20 năm qua của VCCI cho thấy, khi hỏi doanh nghiệp rằng điều gì là khó khăn nhất, thì việc tiếp cận vốn luôn là khó khăn hàng đầu; cùng với những vấn đề về thủ tục hành chính, về đất đai.

Hơn nữa, ông Tuấn còn chia sẻ, nếu doanh nghiệp Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) có thể tiếp cận được với nguồn vốn chi phí thấp, rẻ, dài hạn, có thể lãi suất chỉ 2 - 3%/năm, thì doanh nghiệp Việt Nam vay vốn ngân hàng với lãi suất cao và đầu tư dài hạn lại là bài toán kinh tế không khả thi, không hiệu quả.

Mặt khác, một nghịch lý của nền kinh tế là việc phụ thuộc quá lớn vào vốn ngân hàng cũng là điểm nghẽn của nền kinh tế. Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh cho hay, hoạt động vay vốn đang bị hạn chế vì 80 - 90% nguồn vốn huy động là nguồn vốn ngắn hạn - trong khi đó, yêu cầu của thị trường bất động sản là nguồn vốn trung hạn và dài hạn.

Thêm nữa, thị trường chứng khoán chưa phải kênh vốn trung hạn, dài hạn cho thị trường bất động sản. Quỹ phát hành trái phiếu doanh nghiệp cũng chưa phát huy hiệu quả, các quỹ đầu tư tài chính còn chậm phát triển… nên ngân hàng vẫn đang là nguồn vốn mồi quan trọng.

Từ những vấn đề trên, các chuyên gia nhìn nhận, ngân hàng và doanh nghiệp phải tìm được sự hài hoà và đồng điệu trong mối quan hệ “win - win”. Để dòng vốn ngân hàng thực sự chảy đến đúng đối tượng thì cần một hệ sinh thái đồng bộ từ chính sách đến thực tiễn.

Dưới góc độ doanh nghiệp, ông Lê Hoàng Châu cho rằng, tự thân các doanh nghiệp phải tái cấu trúc, tái cơ cấu đầu tư, không dàn trải, chuyển hướng đầu tư sang phân khúc thị trường đáp ứng nhu cầu thực… qua đó, đảm bảo cho tín dụng phát triển an toàn, bền vững, trong đó có thị trường bất động sản. 

Ông Đậu Anh Tuấn cũng nhận định, cho vay theo dòng tiền luôn tiềm ẩn rủi ro và trong trường hợp xảy ra rủi ro, ngân hàng có thể bị quy trách nhiệm. Do đó, việc chấp nhận rủi ro trong hoạt động kinh doanh là cần thiết, miễn là rủi ro đó được quản lý tốt thông qua việc gỡ bỏ những rào cản pháp lý không cần thiết. 

Ông Tuấn đề nghị, thay vì chỉ cho vay các khoản có tài sản bảo đảm, ngân hàng cần được tạo điều kiện để mở rộng tín dụng cho những doanh nghiệp có luồng tiền tốt, có lịch sử tuân thủ pháp luật rõ ràng, được đánh giá là có tiềm năng - kể cả khi chưa có tài sản thế chấp.

Đối với vấn đề liên quan đến quỹ đầu tư tại Việt Nam, thực tế cho thấy, hiện nay số lượng quỹ đầu tư mạo hiểm vào Việt Nam còn tương đối khiêm tốn, nên đại diện VCCI đề nghị có cơ chế để rút vốn, thu hồi lợi nhuận. 

Đồng thời tiếp tục đẩy mạnh phát triển các công cụ hỗ trợ như Quỹ Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Quỹ bảo lãnh tín dụng… theo hướng linh hoạt hơn, sẵn sàng chấp nhận rủi ro có kiểm soát để hỗ trợ đúng đối tượng, đúng mục tiêu.

Về phía ngân hàng, các chuyên gia đề nghị cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ để rút ngắn thời gian thẩm định; đồng thời kết nối cơ sở dữ liệu với cơ quan Thuế, Hải quan để đánh giá chính xác năng lực doanh nghiệp. Các tổ chức tín dụng nên tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên, hướng vào sản xuất, phát triển xanh...

Ông Nguyễn Phi Lân khẳng định, cùng với các chương trình tín dụng đã được xây dựng, NHNN đang hoàn thiện hành lang pháp lý về tiền tệ và hoạt động ngân hàng. Việc Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Các tổ chức tín dụng vừa được Quốc hội thông qua vào sáng 27/6/2025 là một ví dụ, khi đã tháo gỡ các nút thắt tồn tại lâu nay về tín dụng và xử lý nợ xấu.

Theo ông Lân, chính sách tiền tệ phải được điều hành một cách chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, và phối hợp đồng bộ với chính sách tài khóa cũng như các chính sách khác để tạo ra một môi trường ổn định về kinh tế vĩ mô.