HoREA vừa có văn bản gửi NHNN kiến nghị giải pháp cho phép doanh nghiệp BĐS được tái cơ cấu khoản nợ vay tín dụng đến hạn, giữ nguyên nhóm nợ và được vay vốn tín dụng mới nếu có tài sản bảo đảm để vượt qua thời điểm khó khăn “có tính sống, còn” trong năm 2023.

Đồng thời, hỗ trợ người mua nhà được vay vốn tín dụng, để hỗ trợ thị trường BĐS phục hồi, phát triển theo hướng an toàn, ổn định và bền vững, đồng thời có lợi cho sự phát triển an toàn, hiệu quả, bền vững của cả hệ thống tín dụng.

Theo báo cáo của Tổng Cục Thống kê, năm 2022, gần 1.200 doanh nghiệp BĐS giải thể, tăng 38,7% so với năm 2021. Nhiều doanh nghiệp BĐS phải quyết liệt tái cấu trúc, tái cơ cấu đầu tư, thay đổi phương án kinh doanh, phải dừng, đình hoãn hoạt động đầu tư, thi công dự án, dừng IPO; phải thu hẹp quy mô sản xuất, chuyển nhượng bớt dự án nhưng vẫn không tìm được nhà đầu tư; phải cắt giảm nhân lực, thậm chí có đơn vị giảm đến 50% số lao động, giảm lương từ 30-50%, không “lo” được lương tháng 13, nửa tháng lương 13 cũng không có, không có thưởng Tết Qúy Mão; nhiều người dân có nhu cầu nhưng cũng khó tạo lập được nhà ở.

Một số doanh nghiệp tuy có tổng tài sản có giá trị lớn và đã thực hiện nhiều biện pháp giảm sâu giá bán, tăng chiết khấu đến 45-50% nhưng vẫn rất khó bán được hàng vì hầu như không có người mua nên doanh nghiệp thiếu tiền mặt, âm dòng tiền, bị thiếu thanh khoản nghiêm trọng có thể dẫn đến tình trạng “chết trên đống tài sản”.

Theo đó, HoREA cho rằng có một số quy định của NHNN hoặc quy định riêng của các ngân hàng thương mại cần được xem xét sửa đổi, bổ sung để phù hợp với yêu cầu của tình hình thực tiễn hiện nay như: Các ngân hàng thương mại yêu cầu doanh nghiệp BĐS vay tín dụng thì dự án BĐS phải có “chấp thuận chủ trương đầu tư” và “tài sản bảo đảm cho khoản vay” là đúng quy định pháp luật.

Nhưng đồng thời, nhiều ngân hàng thương mại còn yêu cầu doanh nghiệp BĐS phải có Giấy phép xây dựng là “giấy phép con” làm khó cho doanh nghiệp BĐS và không nằm trong điều kiện để được vay vốn tín dụng.

Việc thực hiện “lộ trình” hạn chế dần nguồn vốn tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như chứng khoán, BĐS, nên Thông tư số 08/2020/TT-NHNN quy định các tổ chức tín dụng chỉ được sử dụng tối đa nguồn vốn huy động ngắn hạn, tiết kiệm để cho vay trung dài hạn theo tỷ lệ như sau: “Từ ngày 1/10/2022 đến ngày 30/9/2023: 34%; Từ ngày 1/10/2023: 30%” dẫn đến hệ quả là các tổ chức tín dụng càng bị giảm nguồn vốn tín dụng cho vay trung dài hạn, cần được xem xét kéo giãn thêm “lộ trình” này.

Mặt khác, tại Điểm a khoản 8 Thông tư số 16/2021/TT-NHNN quy định tổ chức tín dụng không được mua trái phiếu doanh nghiệp trong trường hợp “trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong đó có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp phát hành”, trong lúc Nghị định số  65/2022/NĐ-CP cho phép doanh nghiệp được phát hành trái phiếu có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp phát hành.

HoREA cũng đề nghị NHNN xem xét ban hành Thông tư (mới) tương tự Thông tư số 14/2021/TT-NHNN cho phép doanh nghiệp BĐS được tái cơ cấu khoản nợ vay tín dụng đến hạn trong thời hạn từ 12-24 tháng, giữ nguyên nhóm nợ và được vay vốn tín dụng mới có tài sản bảo đảm.

Theo Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu, dự báo năm 2023 là năm “quyết định sống, còn” đối với các doanh nghiệp BĐS nếu không được hỗ trợ giải quyết nút thắt về dòng tiền để đảm bảo tính thanh khoản, trước hết là nhu cầu và nguyện vọng của tất cả các doanh nghiệp BĐS mong muốn được tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng để vượt qua giai đoạn cực kỳ khó khăn.

Cũng theo ông Châu, hiện nay, bên cạnh khó khăn lớn nhất là “vướng mắc pháp lý” chiếm 70% khó khăn của các doanh nghiệp BĐS thì khó khăn trực tiếp, tiếp theo là vấn đề “trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đến hạn” và các khoản vay tín dụng đến hạn kéo theo rủi ro chuyển thành nợ xấu hoặc nhảy "nhóm nợ xấu hơn".