QUY TRÌNH XÁC ĐỊNH TRƯỚC MÃ SỐ HÀNG HÓA

Với định hướng tăng cường hội nhập với thế giới, Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào ngày 11/1/2007 và gia nhập Nghị định thư sửa đổi Công ước Kyoto vào ngày 8/1/2008.

Bên cạnh đó, Việt Nam tham gia ký kết các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) với một số nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Australia và New Zealand. Do đó, Việt Nam phải tuân thủ và thực thi các cam kết quốc tế bằng cách xây dựng pháp luật phù hợp với các điều ước và hiệp định trên.

Thông báo kết quả xác định trước được xem như một công cụ quan trọng tạo thuận lợi thương mại được khuyến nghị bởi Công ước Kyoto sửa đổi và được quy định trong một số Hiệp định Thương mại tự do. Thông báo kết quả xác định trước đã được chi tiết trong tiêu chuẩn 9.9, theo đó: “Cơ quan Hải quan phải ban hành các phán quyết trước mang tính pháp lý theo yêu cầu của bên có liên quan, với điều kiện cơ quan Hải quan có tất cả những thông tin mà họ cho là cần thiết”.

Hơn nữa, Thông báo kết quả xác định trước là một yêu cầu trong Asean - Australia - New Zealand FTA, theo đó Thông báo kết quả xác định trước phải được cấp theo yêu cầu của DN một cách nhanh chóng, trong khung thời gian được luật định.

Thông báo kết quả xác định trước là tiêu chí có hiệu quả nhất tạo thuận lợi thương mại và cũng mang lại nhiều lợi ích. Thông báo kết quả xác định trước thể hiện sự hợp tác và xây dựng niềm tin giữa Hải quan và DN, đóng góp vào việc xây dựng quan hệ đối tác hợp tác, chia sẻ trách nhiệm và cùng đạt mục tiêu của hai bên. Lợi ích cho Hải quan bao gồm nâng cao năng suất và hiệu quả quản lý nhờ đẩy nhanh tốc độ thông quan hàng hóa, phân bổ nguồn lực hợp lý vào các giai đoạn trước, trong và sau thông quan.

Trong khi đó, DN sẽ căn cứ vào những thông tin được cung cấp trước có tính ràng buộc pháp lý để nghiên cứu thị trường, lập kế hoạch kinh doanh và tính toán lợi nhuận. Điều này làm tăng độ chắc chắn và có thể dự doán được cho các DN khi tham gia các giao dịch thương mại quốc tế.

Ngoài ra, tranh chấp giữa Hải quan và DN liên quan đến mã số hàng hóa, trị giá và thuế suất ưu đãi từ xuất xứ sẽ giảm trong thời điểm thông quan. Hai bên sẽ tiết kiệm được cả thời gian và chi phí quản lý khi không phải theo đuổi các vụ khiếu nại, kiện tụng kéo dài.

QUY TRÌNH XÁC ĐỊNH TRƯỚC TRỊ GIÁ HẢI QUAN

QUY TRÌNH XÁC ĐỊNH TRƯỚC XUẤT XỨ

Mặc dù các nước có quy định khác nhau về Thông báo kết quả xác định trước, tuy nhiên những điểm cơ bản tương tự nhau bao gồm:

- Thông báo kết quả xác định trước được ban hành theo đề nghị của DN hoặc đại diện hợp pháp;

- Yêu cầu về hồ sơ đề nghị phải đáp ứng quy định, đồng thời có khung thời gian cho việc xem xét, xử lý hồ sơ;

- Có tính ràng buộc pháp lý, ban hành trước khi xuất khẩu hoặc nhập khẩu hàng hóa, dưới dạng văn bản của cơ quan Hải quan có thẩm quyền;

- Có giá trị trong thời gian xác định kể từ ngày ban hành.

Các quy định về Thông báo kết quả xác định trước được chính thức luật hóa trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý thuế. Tại Khoản 12 Điều 5 của Luật này quy định: “Xác định trước mã số, trị giá hải quan, xác nhận trước xuất xứ hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu là việc cơ quan Hải quan ban hành văn bản xác định mã số, trị giá hải quan, xác nhận xuất xứ của hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trước khi làm thủ tục hải quan”.

Bộ Tài chính đã có Công văn số 8356/BTC-TCHQ ngày 28/6/2013 về việc hướng dẫn về xác định trước mã số, trị giá và thời hạn nộp thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế sửa đổi (Công văn 8356). Theo hướng dẫn tại công văn 8356, quy trình thủ tục và hồ sơ cấp Thông báo kết quả xác định trước về mã số hàng hóa, trị giá hải quan được quy định chi tiết. Tuy nhiên tại công văn trên, Thông báo kết quả xác định trước về xuất xứ chưa được đề cập đến.

Tại Thông tư 128, Thông báo kết quả xác định trước được quy định chi tiết tại Điều 7 cho xác định trước mã số hàng hóa, tại Điều 8 cho xác định trước trị giá hải quan và tại Điều 9 cho xác định trước xuất xứ. Khi Thông tư 128 có hiệu lực kể từ ngày 1/11/2013 thì công văn 8356 chấm dứt hiệu lực pháp lý.

Tại các Điều 7, 8, và 9 Thông tư 128 quy định chi tiết hồ sơ đề nghị cấp văn bản thông báo xác định trước, các trường hợp, điều kiện được cấp và hiệu lực pháp lý của những văn bản thông báo. Bên cạnh đó, quy trình thủ tục được quy định theo các bước cùng với khung thời gian thực hiện cho từng bước.

Là cơ quan quản lý nhà nước trong các hoạt động xuất nhập khẩu, ngành Hải quan đang có những bước đi chắc chắn để thực hiện cải cách và hiện đại hóa nhằm tạo thuận lợi tối đa cho các hoạt động thương mại quốc tế. Thông báo kết quả xác định trước được quy định trong Thông tư 128 là điểm mới nhưng sẽ mang lại lợi ích quan trọng cho cả Hải quan và DN.

Do vậy, để thực hiện hiệu quả quy trình cấp thông báo xác định trước cần sự ủng hộ của lãnh đạo các cấp và sự cộng tác từ cộng đồng DN. Đội ngũ chuyên viên có đủ năng lực trình độ, chuyên nghiệp cũng cần được tăng cường trong lĩnh vực này. Ngoài ra, các quy định về hủy bỏ, thu hồi, khiếu nại và công bố thông tin liên quan đến Thông báo kết quả xác định trước cần được chi tiết hơn và phù hợp với các chuẩn mực của Công ước Kyoto sửa đổi.