Không còn điểm “ nghẽn” về pháp lý

Thưa ông, hai năm là khoảng thời gian không nhiều song theo phản ánh từ các địa phương cho thấy, hệ thống pháp luật về DTQG đã thực sự đi vào cuộc sống, là cơ sở pháp lý để thực hiện tốt các hoạt động DTQG. Xin ông cho biết những ưu điểm nổi bật của Luật DTQG sau hai năm thực hiện?

Nhận thức rõ Luật DTQG là hành lang pháp lý cao nhất, là động lực quan trọng đối với hoạt động DTQG để ngành khẳng định vị thế của mình. Vì vây, ngay từ khi Luật DTQG có hiệu lực, Bộ Tài chính (Tổng cục DTNN) đã nỗ lực xây dựng những văn bản hướng dẫn thực hiện luật. Nhờ đó sau 2 năm hệ thống văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật DTQG về cơ bản đáp ứng yêu cầu công tác quản lý, chỉ đạo điều hành hoạt động DTQG và phù hợp với pháp luật và điều kiện thực tiễn của đất nước ta. Các Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật, các quyết định về Chiến lược phát triển DTQG đến năm 2020, Quy hoạch tổng thể hệ thống kho DTQG đến năm 2020 và hàng loạt Thông tư hướng dẫn về kế hoạch, về chi NSNN, về kế toán hoạt động DTQG, về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với hàng DTQG, rồi các quy định nội ngành, các định mức kinh tế kỹ thuật được ban hành.

Tiếp tục đổi mới, bổ sung cho phù hợp

Thưa ông, mặc dù Luật DTQG đã đi vào cuộc sống, nhưng trong quá trình thực hiện vẫn còn một số nội dung cần hướng dẫn cho đồng bộ, phù hợp với quy định của Luật DTQG?

Đúng vậy, việc hướng dân Luật DTQG vẫn còn có một số nội dung chưa đồng bộ là điều không thể tránh khỏi và đã được dự liệu trong quá trình xây dựng Luật. Chẳng hạn như: phải thường xuyên rà soát danh mục chi tiết các mặt hàng DTQG cho phù hợp với tình hình mới; hoăc như việc mua bù hàng DTQG thực hiện theo quy định của Luật NSNN và được bố trí trong dự toán NSNN hằng năm (bố trí trong chi đầu tư phát triển) thì nay theo quy định của Luật ngân sách nhà nước (sửa đổi) vừa được Quốc hội khóa XIII ( kỳ họp thứ 9) thông qua thì chi cho DTQG là một nhiệm vụ riêng của NSNN (không nằm trong chi đầu tư phát triển). Quy định như vậy là phù hợp với bản chất của chi NSNN cho mua bù hàng DTQG hàng năm; khắc phục sự không đồng bộ trong việc bố trí nguồn vốn cho DTQG, là điều kiện để cải cách thủ tục hành chính. Ngoài ra vấn đề xã hội hóa cũng cần được hướng dẫn cụ thể và đưa vào thực tế cuốc sống nhằm huy động các nguồn lực (kho tàng, phương tiện, nhân lực….) ngoài xã hội tham gia vào hoạt động DTQG

Để khắc phục những vấn đề nêu trên, trong thời gian tới, ngành sẽ tập trung vào giải pháp gì để Luật DTQG thực sự có hiệu quả như mong đợi, thưa ông?

Trước mắt, sẽ sửa đổi, bổ sung phần danh mục các mặt hàng DTQG nêu trong Nghị định 94/2013/NĐ-CP ngày 21/8/2013 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật DTQG theo hướng lựa chọn những mặt hàng chiến lược, thiết yếu đáp ứng yêu cầu, mục tiêu của DTQG trong tình hình mới. Cơ cấu, danh mục và số lượng hàng DTQG cũng cần được đổi mới để phù hợp với thực tế của đất nước, như: những sản phẩm hàng hóa có thời gian lưu kho ngắn thì dự trữ lưu thông đảm nhiệm; hoặc giảm dự trữ nhưng mặt hàng mà thị trường trong nước hoặc nước ngoài có thể đáp ứng được trong vòng 24h hoặc 48h qua đường bộ hoặc đường hàng không …

Bên cạnh đó, cần đổi mới cơ chế quản lý DTQG như: cơ chế tài chính ngân sách chi cho DTQG; cơ chế luân phiên đổi hàng không bù giá; cơ chế thực hiện hợp đồng thuê bảo quản; nghiên cứu xây dựng cơ chế hỗ trợ lãi suất vay ngân hàng để doanh nghiệp tham gia hoạt động DTQG (như vay vốn ngân hàng để xấy dựng kho cho các đơn vị DTQG thuê; thuê bảo quản hàng DTQG….); xây dựng cơ chế tài chính DTQG đặc thù nhằm tăng cường nguồn lực để xây dựng cơ sở vật chất, kỹ thuật hạ tầng, đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Bên cạnh việc xây dựng thể chế, chính sách, Tổng cục Dự trữ Nhà nước sẽ chủ trì phối hợp với các bộ, ngành quản lý hàng DTQG tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc quản lý hàng DTQG để hoạt động DTQG luôn tuân thủ đúng quy định của pháp luật.

Xin cảm ơn ông!