Theo khoản 2, điều 3 Nghị định số 56/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán, thì “Thao túng thị trường chứng khoán” là việc thực hiện hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán quy định tại khoản 3 Điều 12 Luật Chứng khoán, gồm một, một số hoặc tất cả các hành vi dưới đây:

Một là, sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác hoặc thông đồng liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo.

Hai là, đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua, bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo.

Ba là, liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức giá đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường.

Bốn là, giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán.

Năm là, đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữ vị thế đối với loại chứng khoán đó.

Sáu là, sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác hoặc kết hợp tung tin đồn sai sự thật, cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán.

Cũng theo quy định tại Điều 36, Nghị định số 56/2020/NĐ-CP, kể từ ngày 1/1/2021, các hành vi vi phạm thao túng thị trường chứng khoán sẽ bị phạt nặng theo quy định. Cụ thể, phạt tiền 10 lần khoản thu trái pháp luật nhưng không thấp hơn mức phạt tiền tối đa quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định này đối với hành vi thao túng thị trường chứng khoán mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Trường hợp không có khoản thu trái pháp luật hoặc mức phạt tính theo khoản thu trái pháp luật thấp hơn mức phạt tiền tối đa quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định này thì áp dụng mức phạt tiền tối đa quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định này để xử phạt. Cụ thể, mức phạt tiền tối đa trong xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm này là 3 tỷ đồng đối với tổ chức và 1,5 tỷ đồng đối với cá nhân.

Về hình thức xử phạt bổ sung, Nghị định số 56/2020/NĐ-CP của Chính phủ nêu rõ đình chỉ hoạt động kinh doanh, dịch vụ chứng khoán trong thời hạn từ 01 tháng đến 03 tháng đối với công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, chi nhánh công ty chứng khoán hoặc công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam có hành vi vi phạm quy định nêu trên. Tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề chứng khoán trong thời hạn từ 18 tháng đến 24 tháng đối với người hành nghề chứng khoán có hành vi vi phạm quy định nêu trên (khoản 1 Điều 36). Đối với biện pháp khắc phục hậu quả, các tổ chức, cá nhân vi phạm sẽ bị buộc nộp lại khoản thu trái pháp luật có được do thực hiện hành vi vi phạm quy định nêu trên (khoản 1 Điều 36).

Liên quan đến hành vi thao túng thị trường chứng khoán, cách đây không lâu, một nhà đầu tư đã bị buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được hơn 3,3 tỷ dồng do thực hiện hành vi thao túng thị trường đối với cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.

Cụ thể, căn cứ kết quả giám sát, kiểm tra của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và kết quả xác minh của cơ quan công an, ngày 11/9/2020, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước ban hành Quyết định số 599/QĐ-KPHQ về việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với ông Hoàng Đức Thuận (Thạch Hòa, Thạch Thất, Hà Nội). Theo đó, buộc ông Hoàng Đức Thuận phải nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi thao túng thị trường đối với cổ phiếu của Công ty Cổ phần Đầu tư Sao Thăng Long (mã chứng khoán DST) với số tiền 3.339.247.668 đồng.