Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng:
Nhiều giải pháp đẩy mạnh thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp đến năm 2015
(Tài chính) Tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đến năm 2015 của Chính phủ ngày 18/2, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã xây dựng dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về một số giải pháp nhằm đẩy mạnh sắp xếp, cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại DN đến năm 2015.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính nghiên cứu trình Chính phủ cơ chế thoái vốn nhà nước đến năm 2015, trên cơ sở tổng hợp những khó khăn, vướng mắc của các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước, DNNN trong quá trình thực hiện thoái vốn theo tinh thần Quyết định số 929/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã xây dựng dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về một số giải pháp đẩy mạnh sắp xếp, cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại DN đến năm 2015 và xin ý kiến tham gia của tất cả các bộ, ngành, địa phương, các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết.
Đến nay, trên cơ sở ý kiến tham gia của các thành viên Chính phủ, Bộ Tài chính đã tổng hợp trình Thủ tướng Chính phủ dự thảo Nghị quyết này. Năm giải pháp lớn được Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng kiến nghị đó là:
Một là, về việc DN được phép thoái vốn dưới mệnh giá và dưới giá trị sổ sách sau khi đã bù trừ dự phòng tổn thất đầu tư. Về cơ bản nội dung này phù hợp với quy định tại Nghị định số 71/2013/NĐ-CP của Chính phủ, trong đó có bổ sung quy định DN được phép thoái vốn dưới mệnh giá. Về nguyên tắc, DN có trách nhiệm bảo toàn vốn đầu tư, trường hợp thoái vốn dưới giá trị sổ sách (kể cả dưới mệnh giá) thì cũng cần bảo toàn vốn đầu tư ở mức cao nhất, hạn chế số lỗ phát sinh khi thoái vốn dưới giá trị sổ sách. Vì vậy, khi thoái vốn dưới mệnh giá hoặc dưới giá trị sổ sách, nếu trừ cả “các lợi ích thu được từ đầu tư vốn” thì có thể dẫn tới tăng thêm số lỗ phát sinh, như vậy cũng chưa đảm bảo hạn chế tổn thất vốn đầu tư ở mức cao nhất. Mặt khác, đối với các trường hợp có thời gian đầu tư dài tính đến thời điểm thoái vốn thì việc xác định các lợi ích thu được cũng phát sinh bất cập do phải rà soát, đối chiếu, như vậy sẽ làm kéo dài thời gian thoái vốn.
Hai là, DNNN được chào bán ra công chúng số cổ phần đã đầu tư tại các công ty đại chúng có kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh thua lỗ trên cơ sở phương án thoái vốn đã được chủ sở hữu xem xét, quyết định. Giải pháp bổ sung này nhằm tháo gỡ vướng mắc quy định tại Nghị định số 58/2012/NĐ-CP ngày 20/7/2012 của Chính phủ vì thời gian qua Bộ Tài chính nhận được nhiều ý kiến phản ánh của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước là không thực hiện được việc thoái vốn theo lộ trình được duyệt vì một số DN có vốn góp là công ty đại chúng có kết quả kinh doanh thua lỗ. Thực hiện giải pháp này cũng sẽ hỗ trợ đẩy nhanh tiến độ thoái vốn của các DN.
Ba là, để tạo nguồn lực triển khai các dự án trọng điểm cũng như hỗ trợ tái cơ cấu các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước đến năm 2015 trong điều kiện Ngân sách nhà nước còn khó khăn thì phương án thoái vốn nhà nước sẽ theo một số nguyên tắc sau: Duy trì tỷ lệ cổ phần Nhà nước nắm giữ ở mức không thấp hơn 65% vốn điều lệ đối với các Ngân hàng Thương mại cổ phần và Tập đoàn Bảo Việt; Các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước, DNNN khác (trừ các DN trực tiếp phục vụ an ninh, quốc phòng) căn cứ vào tiêu chí phân loại DNNN và vai trò đối với phát triển kinh tế ngành để xác định tỷ lệ cần duy trì nắm giữ vốn nhà nước nhưng tối đa không quá 65% vốn điều lệ.
Theo Bộ Tài chính, thực hiện nguyên tắc thoái vốn trên cũng là thực hiện cơ cấu lại nguồn lực của Nhà nước, thúc đẩy phát triển thị trường chứng khoán, tài chính, đồng thời với tỷ lệ nắm giữ 65% vốn điều lệ thì cổ đông nhà nước vẫn có quyền quyết định đối với các vấn đề quan trọng của DN theo quy định tại Luật DN.
Bốn là, về trách nhiệm tổ chức triển khai thực hiện, Bộ Tài chính sẽ trình Thủ tướng Chính phủ dự thảo Quyết định để thể chế hóa Nghị quyết về đẩy mạnh sắp xếp, cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước đến năm 2015.
Đối với các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước, DNNN không thực hiện được tiến độ sắp xếp, cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước theo kế hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì Ban lãnh đạo DN được xác định là không hoàn thành nhiệm vụ. Đồng thời, Bộ trưởng các bộ quản lý ngành, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc chậm hoàn thành kế hoạch đã được phê duyệt theo quy định.
Năm là, tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thị trường chứng khoán, thị trường tài chính phát triển, qua đó góp phần đẩy mạnh quá trình sắp xếp, cổ phần hóa DNNN.
Với các giải pháp đẩy mạnh tiến độ sắp xếp, cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước tại DN sau khi được thể chế hóa tại Quyết định của Thủ tướng Chính phủ hướng dẫn thực hiện Nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho rằng, rất cần sự vào cuộc và tích cực chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch sắp xếp, cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước của các các bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố, các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước, DNNN theo phương án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng tin tưởng rằng, với sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc tích cực của các bộ, ngành, địa phương, các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước thì đến hết năm 2015, sẽ thực hiện thành công nhiệm vụ tái cơ cấu DNNN theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 929/QĐ-TTg.
Theo phân công của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã xây dựng Đề án tái cơ cấu DNNN, trọng tâm là các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước giai đoạn 2011 – 2015 và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 929/QĐ-TTg ngày 17/7/2012, trong đó xác định việc sắp xếp, cổ phần hóa DNNN là một trong những giải pháp trọng tâm của quá trình tái cơ cấu, cần được tiếp tục đẩy mạnh thực hiện. Bên cạnh đó, các DNNN cũng phải thực hiện tái cơ cấu toàn diện trên các lĩnh vực như: chiến lược kinh doanh; sản phẩm, ngành nghề kinh doanh; tài chính; mô hình tổ chức, lao động; quản trị DN… Trong đó, thực hiện thoái vốn nhà nước theo nguyên tắc thị trường đối với các khoản vốn đã đầu tư vào ngành, lĩnh vực không thuộc ngành kinh doanh chính của DN là một trong những giải pháp quan trọng để thực hiện tái cơ cấu DN và cần được hoàn thành trước 31/12/2015.
Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của Bộ Tài chính được Chính phủ giao cũng như các nhiệm vụ triển khai Đề án Tái cơ cấu DNNN đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ Tài chính đã thường xuyên tổng hợp, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tình hình sắp xếp, cổ phần hóa DNNN trong cả nước, báo cáo tình hình triển khai Đề án tái cơ cấu của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, DNNN, đồng thời kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các giải pháp khắc phục những khó khăn, vướng mắc trên cơ sở hoàn thiện các cơ chế, chính sách về sắp xếp, cổ phần hóa trong suốt quá trình sắp xếp, chuyển đổi DNNN thời gian qua (trên 20 năm) cũng như các giải pháp thúc đẩy quá trình tái cơ cấu DNNN giai đoạn 2011 – 2015.