Những ai đang nắm quyền sở hữu Bitcoin?
Đồng tiền ảo có vốn hóa lớn nhất trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin, đang được sở hữu tập trung trong một số nhóm và điều đó dễ gây ra rủi ro hệ thống...
Sự phổ biến ngày càng tăng của Bitcoin (BTC) cũng không làm thay đổi những thuộc tính ban đầu của nó. Do vậy, quyền sở hữu Bitcoin vẫn chỉ tập trung trong tay một số ít cá nhân hay tổ chức trên thế giới. Những người đam mê tiền điện tử từ lâu đã cân nhắc xem ai là chủ sở hữu lớn nhất của Bitcoin kể từ những ngày đầu tiên nó xuất hiện. Có thể khó xác định mức độ tập trung quyền sở hữu, vì nhiều địa chỉ lớn nhất thường không đại diện cho các cá nhân, mà là các sàn giao dịch và các tổ chức nắm giữ Bitcoin thay mặt cho các nhà đầu tư.
Tuy nhiên, bằng cách sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu phân biệt giữa các địa chỉ thuộc về người trung gian và cá nhân, các nhà nghiên cứu của Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia Hoa Kỳ (NBER) đã có thể thấy các tổ chức trung gian kiểm soát 5,5 triệu Bitcoin và các cá nhân khác là 8,5 triệu Bitcoin. Khoảng 50 công ty khai thác cũng kiểm soát 50% công suất khai thác mạng, gây ra nỗi lo ngại về an ninh. Ngoài ra, 1.000 nhà đầu tư cá nhân hàng đầu kiểm soát khoảng 3 triệu đồng và mức độ tập trung có thể còn lớn hơn.
Các nhà nghiên cứu Igor Makarov và Antoinette Schoar viết trong báo cáo phân tích của mình rằng: “Phép đo này rất có thể vẫn còn thiếu, vì chúng ta không thể loại trừ một số địa chỉ lớn được kiểm soát bởi cùng một thực thể”.
Dữ liệu cho thấy, mức độ tập trung của các thợ mỏ thậm chí còn sâu sắc hơn. NBER phát hiện ra rằng, 10% thợ đào hàng đầu kiểm soát 90% công suất khai thác Bitcoin. Sự tập trung cao độ như vậy có thể khiến mạng Bitcoin dễ bị tấn công khi một nhóm thợ đào có thể kiểm soát phần lớn mạng lưới. Tuy nhiên, mức độ tập trung cũng giảm sau khi giá Bitcoin tăng mạnh, có nghĩa là xác suất mạng lưới dễ bị tấn công cao hơn, khi giá Bitcoin giảm mạnh.
Các nhà nghiên cứu cho biết thêm: “Kết quả của chúng tôi cho thấy bất chấp sự chú ý đáng kể mà Bitcoin đã nhận được trong vài năm qua, hệ sinh thái Bitcoin vẫn bị chi phối bởi những người chơi lớn và tập trung, có thể là những người khai thác lớn, người sở hữu hoặc sàn giao dịch Bitcoin”.
Sự tập trung cố hữu này khiến Bitcoin dễ bị rủi ro hệ thống và cũng ngụ ý rằng, lợi nhuận có khả năng giảm xuống một cách không tương xứng đối với một bộ phận nhỏ những người tham gia.
Xoay quanh câu chuyện thị giá của Bitcoin tăng cao trong những tuần gần đây, trao đổi trên truyền thông, nhà quản lý tiền tệ Mỹ tại Capital Group cho rằng, lạm phát và các chính sách tiền tệ được nới lỏng, đã sẵn sàng làm xói mòn 150.000 tỷ USD trái phiếu và tiền mặt có giá trị thực của chúng trong thập kỷ tới, tạo điều kiện cho các tài sản thay thế như Bitcoin tăng giá.
Còn theo Giám đốc danh mục đầu tư chứng khoán Mark Casey, Bitcoin sẽ thu hút sự quan tâm của bất kỳ ai tương tác với tiền tệ. Công ty cho biết, Bitcoin có thể trở thành một trong những tài sản sinh lời cao nhất, đồng thời, sự độc lập của tiền điện tử khỏi sự kiểm soát của Ngân hàng Trung ương và nguồn cung hạn chế khiến chúng trở thành một hàng rào lạm phát tốt.
Casey cho biết: “Có một sức hấp dẫn to lớn đối với loại tài sản này. Dù chỉ là một phần nhỏ, nhưng khối tài sản tài chính trị giá 600.000 tỷ đô la Mỹ của thế giới đang được phân bổ tăng dần cho Bitcoin, điều đó sẽ tiếp tục thúc đẩy giá BTC tăng cao”.
Theo một báo cáo của Blockworks cung cấp thông tin chi tiết về tài sản kỹ thuật số, Capital Group nắm giữ 12% cổ phần gián tiếp trong MicroStrategy do Nasdaq niêm yết. Còn MicoStrategy là nhà cung cấp phân tích doanh nghiệp và sở hữu hơn 105.000 Bitcoin.
Ngược lại, những người chỉ trích Bitcoin nói rằng, sự biến động của Bitcoin khiến nó trở thành một lựa chọn “tồi tệ” để bảo toàn giá trị trong thời gian ngắn. Nhưng theo Bobby Esnard, một nhà phân tích công nghệ tại Capital Group chỉ ra, thực tế là trong suốt 10 năm qua, hiệu suất của Bitcoin được phát hiện là không liên quan đến cổ phiếu, trái phiếu, đô la Mỹ và hàng hóa. “Bitcoin có thể hữu ích ở những nơi có những hạn chế về trao đổi tiền tệ và những nơi giá trị nội tệ không ổn định”, ông nói.
Có thể thấy, những người ủng hộ Bitcoin từ lâu đã quảng cáo về đặc tính chống lạm phát của tiền điện tử và cho rằng nó đóng vai trò như một kho lưu trữ giá trị, cũng như đủ điều kiện là một tài sản trú ẩn an toàn tốt như vàng.