Facebook ngày 18/6 thông báo sẽ triển khai tiền điện tử Libra vào nửa đầu năm 2020, cho phép hàng tỷ người dùng mạng xã hội này trên thế giới có thể giao dịch tài chính trực tuyến.

Công nghệ mới trên đe dọa thay đổi hệ thống ngân hàng toàn cầu và đang là mục tiêu bị giám sát, trong bối cảnh Facebook phải đối mặt với những lời kêu gọi nhà quản lý có biện pháp tăng cường giám sát, chống độc quyền.

Dưới đây là một số thông tin cần biết về Libra.

Libra là gì?

Facebook mô tả Libra là một “hạ tầng tài chính và tiền tệ toàn cầu”. Nói cách khác, Libra là tài sản kỹ thuật số do Facebook xây dựng, hoạt động dựa trên một phiên bản blockchain – công nghệ mã hóa được Bitcoin cùng nhiều loại tiền điện tử khác sử dụng – do chính công ty này tạo ra.

Libra có ký hiệu≋.

Nguồn gốc tên gọi Libra?

Tên gọi Libra được lấy cảm hứng từ đơn vị đo trọng lượng thời La Mã (1 Libra = 0,329 kg), cung hoàng đạo Thiên Bình tượng trưng cho công lý và nghĩa là “tự do” trong tiếng Pháp, theo David Marcus, cựu giám đốc điều hành PayPal, người đứng đầu dự án tiền ảo của Facebook.

Theo Guardian, cách viết tắt lb của đơn vị pound (1 pound = 0,4536 kg) cũng có nguồn gốc từ Libra và ký hiệu £ của đồng bảng Anh là chữ L trong Libra được cách điệu.

Tại sao Facebook triển khai tiền điện tử?

Facebook tuyên bố muốn tiếp cận 1,7 tỷ người trên thế giới chưa có tài khoản ngân hàng.

Facebook khả năng cao sẽ phải đối mặt với các trở ngại pháp lý và lo ngại độc quyền, đặc biệt là khi nhiều nhà quản lý muốn thoát khỏi mạng xã hội này nhưng chưa có dự luật nào được đưa ra trước ngày 18/6.

Trước đó, một số thượng nghị sĩ Mỹ hồi tháng 5 đã viết thư gửi CEO Facebook Mark Zuckerberg, yêu cầu làm rõ các lo ngại về quyền riêng tư.

Ai quản lý Libra?

Libra sẽ được theo dõi bởi một nhóm công ty có tên Libra Association (Hiệp hội Libra). Libra hoạt động với vị thế là một “đồng tiền ổn định”, gắn với các tài sản hiện hữu như USD hoặc euro nhằm giảm nguy cơ biến động như những đồng tiền điện tử khác.

Facebook mô tả Hiệp hội Libra là một tổ chức độc lập, phi lợi nhuận có trụ sở tại Geneva, Thụy Sĩ. Hiệp hội có hai chức năng chính là xác thực những giao dịch dùng blockchain Libra và quản lý lượng Libra liên quan đến các mục đích xã hội.

Hiệp hội Libra do Hội đồng Hiệp hội Libra – gồm đại diện của các thành viên – quản lý. Hội đồng sẽ bỏ phiếu về các quyết định chính sách và hoạt động.

Facebook thông báo dù tạo ra Hiệp hội Libra và blockchain Libra, một khi đồng tiền được triển khai, công ty này sẽ rút khỏi vai trò lãnh đạo và mọi thành viên hiệp hội có tiếng nói bình đẳng trong quản lý Libra.

Công ty đóng góp tối thiểu 10 triệu USD được coi là thành viên sáng lập Hiệp hội Libra. Nhóm này gồm các công ty công nghệ như Paypal, Ebay, Spotify, Uber, Lyft… và công ty tài chính như Andreessen Horowitz, Thrive Capital, Visa, Mastercard.

Các thành viên trong Hội đồng Libra. Ảnh: Tech Crunch.

Làm thế nào để sở hữu Libra?

Facebook chưa nêu chi tiết về cách sở hữu Libra nhưng các dấu hiệu cho thấy đó sẽ là một phương thức hỗn hợp. Sự hiện diện của các tổ chức thanh toán truyền thống, như Visa và MasterCard, trong danh sách nhà sáng lập chứng tỏ những công ty này sẽ “hết sức hài lòng” nếu người dùng được phép mua Libra.

Facebook cũng có thể thực hiện cái gọi là “thả hàng viện trợ”, cung cấp miễn phí một lượng Libra để có thể khởi động hệ sinh thái tiền điện tử. Đây là hành động cần làm nếu Facebook muốn hoàn thành mục tiêu đưa dịch vụ tài chính đến những người không có tài khoản ngân hàng.

Những người dùng đó sau này sẽ cần một nguồn thu nhập Libra đáng tin cậy hơn là chỉ đơn thuần nhận từ Facebook. Về dài hạn, một số thành viên sáng lập có thể cân nhắc trả lương nhân viên hoàn toàn hoặc một phần bằng Libra.

Cách sử dụng Libra?

Khi Libra được triển khai, người dùng có thể tài về Calibra, một ví điện tử, cho phép họ chuyển tiền bằng điện thoại cho bất cứ ai. Calibra sẽ liên kết với hai nền tảng tin nhắn là Messenger và WhatsApp.

Hiện chưa rõ Libra sẽ được triển khai ở nước nào đầu tiên. Facebook cho biết “gần như tất cả mọi người” trên thế giới có điện thoại di động đều có thể tải Calibra.

Có thể mua/bán những gì?

Khi Facebook triển khai Calibra, người dùng có thể chuyển và nhận tiền với nhau. Ngoài giao dịch trên cùng ứng dụng, Facebook muốn các doanh nghiệp sử dụng Libra cho giao dịch hàng ngày.

Các hãng gọi xe như Uber và Lyft đầu tư rất sớm vào dự án, cho thấy người dùng có thể dùng Libra để thanh toán dịch vụ. Hai công ty trên đều chưa có bình luận.

Libra có an toàn không?

Có nhiều lo ngại về quyền riêng tư liên quan đến việc một ứng dụng tài chính hoạt động trên Facebook. Công ty tuyên bố sẽ triển khai các công nghệ giúp ngăn lừa đảo và rửa tiền.

“Chúng tôi sẽ sử dụng những quy trình xác thực, chống lừa đảo như trên thẻ ngân hàng và thẻ tín dụng. Chúng tôi có các hệ thống tự động, chủ động theo dõi để bảo vệ và ngăn ngừa hành vi lừa đảo”, theo Facebook.

Facebook còn thông báo có “hỗ trợ trực tuyến” để giúp người dùng bị mất tài khoản. Nếu một người dùng bị mất tiền do lừa đảo, Facebook sẽ bồi thường.

Blockchain Libra dự kiến được thiết lập trên mã nguồn mở cho phép cộng đồng nhà phát triển và nghiên cứu có thể theo dõi các lỗi thiết kế, bảo mật. Facebook sẽ tổ chức chương trình “sẵn lỗi nhận thưởng” để giới chuyên gia an ninh tìm ra điểm cần khắc phục trên nền tảng.

Facebook kiếm tiền như thế nào từ Libra?

Libra sẽ được duy trì bằng một khoản phí nhỏ trên mỗi giao dịch sử dụng đồng tiền này, theo Facebook. Khoản phí này sẽ thu từ các doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể tự chịu phí hoặc chuyển sang bên người mua.

Nguy cơ Facebook bán dữ liệu cá nhân?

Facebook cho biết sẽ tách biệt dữ liệu tài chính từ giao dịch liên quan Libra khỏi dữ liệu quảng cáo liên quan người dùng. Công nghệ blockchain còn cho phép người dùng sở hữu một hoặc nhiều địa chỉ không liên quan đến danh tính đời thực của họ.

“Thông tin tài khoản và dữ liệu tài chính của khách hàng trên Calibra sẽ không được sử dụng để cải thiện hoạt động quảng cáo sản phẩm theo đối tượng trên Facebook”, công ty cho biết.