Theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn, tính đến ngày 31/12/2016, nợ đọng BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) chiếm 3,2% kế hoạch thu, tương đương 7.580 tỷ đồng. Đây được xem là tỷ lệ nợ đọng thấp nhất trong những năm gần đây.

Thứ trưởng Bộ LĐ, TB - XH Doãn Mậu Diệp nhận định, tình trạng doanh nghiệp (DN) cố tình không đóng BHXH, BHTN là nguyên nhân chính dẫn đến nợ đọng BHXH, nhưng bên cạnh đó còn do quản lý lao động chưa chặt chẽ, việc khai báo tăng giảm lao động của các DN thực hiện không nghiêm túc, chế tài xử phạt còn nhẹ.

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Bùi Sỹ Lợi, khá nhiều trong tổng số 7.580 tỷ đồng nợ đọng BHXH hiện nay, nằm trong các DN đã phá sản, giải thể, thậm chí DN đã bỏ trốn không tìm được. Do vậy, để bảo vệ quyền lợi cho người lao động cần phải khoanh nợ lại để xử lý chế độ cho người lao động. Thế nhưng thực tế đến nay chúng ta chưa làm được.

Để xử lý tình trạng DN nợ đọng, trốn đóng BHXH, ông Phạm Lương Sơn cho biết BHXH sẽ tăng cường công tác thanh tra xử lý, giảm nợ đọng BHXH kéo dài, bảo đảm quyền lợi cho người lao động.

Đặc biệt, từ năm 2017 BHXH sẽ công khai công bố danh sách những DN nợ đọng BHXH, nhất là DN nợ đọng kéo dài lên các phương tiện thông tin đại chúng; việc công khai này dù làm ảnh hưởng đến uy tín DN nhưng BHXH sẽ làm rất kiên quyết - Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn nói.

Nhiều giải pháp thu hút BHXH tự nguyện

Theo Bộ LĐ, TB - XH, Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) và Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo khoảng năm 2037 Việt Nam sẽ mất cân đối quỹ BHXH. Lý do là vì quan hệ đóng - hưởng của VN quá cao, mức hưởng rất cao với tối đa 75%.

Theo các chuyên gia, thực tế, một người về hưu ở tuổi 60 với tuổi thọ trung bình hiện nay là 73 tuổi, dựa vào tỷ lệ đóng hưởng như hiện nay, BHXH chỉ đủ trả lương hưu được 10 năm, số năm còn lại BHXH vẫn phải chi trả.

Nếu BHXH không bảo đảm chi thì ngân sách nhà nước phải bù vào. Do vậy, những giải pháp phải được được tính đến là nâng tuổi hưu và phải kết hợp thêm nhiều giải pháp khác như tăng cường công tác quản lý, mở rộng đối tượng tham gia đóng BHXH tự nguyện có sự hỗ trợ của Nhà nước...

Theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn, trong thời gian tới, BHXH sẽ nỗ lực phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHTN, với mục tiêu mỗi năm cố gắng tăng thêm 1 triệu người tham gia đóng BHXH. Đặc biệt, BHXH sẽ kiến nghị với Chính phủ có cơ chế thu hút thêm đối tượng tham gia đóng BHXH tự nguyện.

Theo đó, Nhà nước sẽ hỗ trợ 30% trong tổng số 22% đóng BHXH cho những hộ lao động là hộ nghèo và 20% cho các hộ cận nghèo, 10% cho các đối tượng khác. Đây là “cái gậy” để chúng ta đảm bảo bền vững chính sách BHXH.