Nợ trên 16.000 tỷ đồng

Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN của BHXH các tỉnh, thành phố ước tính đến hết 30/4 là 16.366 tỷ đồng, chiếm 5,8% dự kiến kế hoạch thu, giảm 0,3% so với cùng kỳ năm 2016. Trong đó, nợ BHXH là 11.067 tỷ đồng; nợ BHTN là 697 tỷ đồng; nợ BHYT là 4.602 tỷ đồng.

BHXH Việt Nam cho biết, thời gian tới cơ quan này sẽ công khai danh sách các doanh nghiệp nợ đọng BHXH. Nhưng đáng lo ngại trong số nợ trên có khoảng 1.400 tỷ đồng nợ BHXH mất khả năng thanh toán được theo dõi trên hệ thống sổ sách đã hơn 10 năm.

Theo quy định của Luật BHXH, những doanh nghiệp đang làm hồ sơ giải thể, phá sản hoặc đã giải thể, phá sản nhưng không có nguồn tài chính để thanh toán BHXH, thì cơ quan BHXH được phép chốt sổ đến thời điểm đơn vị đã trả cho người lao động

Với các doanh nghiệp cố tình chây ỳ, trốn đóng, để bảo đảm quyền lợi cho người lao động, BHXH Việt Nam đã đề xuất phương án doanh nghiệp đóng cho người lao động được đến đâu thì chốt sổ đến đó để người lao động được chuyển sổ sang đơn vị mới, có thể làm căn cứ để hưởng quyền lợi. Khi đơn vị đó đóng được phần nợ BHXH sẽ ghi bổ sung vào sổ sau.

Theo kế hoạch, năm 2017, để bảo đảm quyền lợi của người lao động BHXH Việt Nam sẽ tăng cường đôn đốc cơ quan BHXH các tỉnh, thành phố tích cực tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh; phối hợp với các ngành chức năng trên địa bàn triển khai thực hiện nhiều giải pháp đẩy mạnh phát triển đối tượng; thu đúng, đủ, kịp thời, chống tồn đọng nợ bảo hiểm các loại; BHXH Việt Nam phối hợp Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam xem xét, tháo gỡ những vướng mắc để những quy định về công đoàn khởi kiện được triển khai có hiệu quả.

Cần quyết liệt xử lý nợ

Trước tình trạng nợ đọng BHXH, để bảo đảm quyền lợi cho người lao động, tổ chức công đoàn đã tiến hành khởi kiện các doanh nghiệp nợ đọng BHXH ra tòa.

Theo đại diện Tổng LĐLĐ Việt Nam, tính hết tháng 3/2017, Tổng LĐLĐ Việt Nam tiếp nhận 1.177 bộ hồ sơ do BHXH chuyển sang khởi kiện, các cấp công đoàn nộp tòa án 77 hồ sơ, trả lại 17 hồ sơ, 60 hồ sơ tòa án đã nhận nhưng chưa trả lời. Trước tình hình đó, Tổng LĐLĐ có công văn gửi Tòa án Nhân dân Tối cao để bàn về vấn đề khởi kiện.

 Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc khởi kiện chỉ là một trong những biện pháp để giảm thiểu nợ đọng BHXH chứ không phải là giải pháp chính để thu hồi nợ. Biện pháp quan trọng là thanh tra, kiểm tra xử phạt doanh nghiệp nợ đọng, trốn đóng BHXH. Vì thực tế là hiện nay nhiều công đoàn cơ sở chưa đủ sức, cả về năng lực, trình độ pháp lý, bản lĩnh để khởi kiện doanh nghiệp.

Bởi vậy bên cạnh việc khởi kiện, một số LĐLĐ địa phương phối hợp với BHXH tỉnh, thành phố tham gia các đoàn liên ngành kiểm tra doanh nghiệp, truy thu nợ BHXH, thông báo dự kiến khởi kiện và nhắc nhở các doanh nghiệp nộp số tiền nợ. Đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp chủ động xây dựng lộ trình nộp tiền nợ BHXH.