Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ 1/1/2025 quy định rõ về việc cấp giấy chứng nhận (GCN) cho người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất.

Tên gọi mới của sổ đỏ

Trước đó, khi Luật Đất đai 2013 được ban hành và có hiệu lực từ ngày 1/7/2014, người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất được cấp giấy chứng nhận theo một mẫu thống nhất có tên gọi là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất - mà người dân thường gọi là sổ hồng, sổ đỏ theo màu sắc của giấy chứng nhận.

Những mẫu giấy chứng nhận gồm: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở; giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở; giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng đã được cấp theo quy định của pháp luật về đất đai, nhà ở, xây dựng trước ngày 10/12/2009 vẫn có giá trị pháp lý và không phải đổi sang loại giấy mới.

Đến nay, Luật Đất đai 2024 đã tiếp tục có sự điều chỉnh về tên gọi của ‘sổ đỏ’. Cụ thể, người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, quyền sở hữu công trình xây dựng gắn liền với đất sẽ được cấp giấy chứng nhận theo mẫu thống nhất trong cả nước, với loại giấy mang tên mới “giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất”.

Nghĩa là đổi từ “giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất” thành “giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất”.

Bên cạnh đó, Luật Đất đai 2024 cũng định nghĩa: giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Tài sản gắn liền với đất được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất là nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất theo quy định của pháp luật.

Giấy chứng nhận về quyền sử dụng đất, giấy chứng nhận về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của các luật có liên quan được thực hiện theo quy định của luật này có giá trị pháp lý tương đương như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất tại luật này.

Như vậy, khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực vào năm 2025, sổ đỏ hay sổ hồng cũng vẫn được coi là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, bao gồm cả nhà ở và các công trình gắn liền với đất. Sự khác biệt nằm ở nhà làm luật không liệt kê thêm quyền sở hữu nhà ở vào tên gọi của giấy chứng nhận mà được gộp chung vào nhóm “tài sản gắn liền với đất”.

Theo các chuyên gia, việc đổi tên sổ hồng từ “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất” thành “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất” giúp tên Giấy chứng nhận ngắn gọn và hợp lý hơn. Bởi bản chất nhà ở cũng là một loại tài sản gắn liền với đất nên không cần thiết phải ghi tiêu đề “quyền sở hữu nhà ở” trên Giấy chứng nhận. Do đó, việc thay đổi tên gọi theo Luật Đất đai 2024 là phù hợp.

Những điều kiện để được cấp sổ

Ngoài việc định nghĩa lại sổ đỏ, Luật Đất đai 2024 cũng quy định cụ thể việc cấp sổ trong nhiều trường hợp hơn so với quy định hiện nay tại Luật Đất đai 2013, như sau: (i) Hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có giấy tờ về quyền sử dụng đất; đang sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất mà không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền; sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai trước ngày 1-7-2014; đang sử dụng đất được giao không đúng thẩm quyền. (ii) Tổ chức; tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc đang sử dụng đất. (iii) Cấp sổ cho đất xây dựng khu đô thị, khu dân cư nông thôn, dự án sản xuất, kinh doanh có nhiều mục đích sử dụng đất khác nhau; đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh. (iv) Cấp sổ đối với trường hợp thửa đất có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu; thửa đất thuộc phạm vi nhiều đơn vị hành chính cấp xã. (v) Cấp sổ đối với tài sản là nhà ở; tài sản là công trình xây dựng không phải là nhà ở.

Cũng theo luật này, sổ đỏ, sổ hồng đã được cấp trước 1/1/2025 vẫn có giá trị pháp lý nên người được cấp sổ không bắt buộc phải làm thủ tục cấp đổi, trừ trường hợp có nhu cầu.